İcra ve İflas Hukukunda alacaklıları tatmin etmek için , borçlunun hacze kabil taşınır ve taşınmaz malları haczolunur, mahçuz mallar satış suretiyle paraya çevrildikten sonra para paylaştırılır ve alacaklı tatmin edilir. İcra İflas Hukukunun temel prensibi budur.
Fakat bu süreç gerçekleşirken icra müdürlükleri alacaklı veya borçlu tarafında değildir. İİK md.85/son uyarınca alacaklı ve borçlu arasında dengeyi sağlamakla yükümlüdür.
Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) yeni güncelleme ile alacaklı vekillerine borçluların alacaklı olduğu icra dosyalarının sorgulanma imkanı veren bir sekme getirilmiştir. Bu yeni sekme sayesinde artık alacaklı vekilleri borçluların alacaklı olduğu icra dosyalarını saptayabilecek , saptanan icra dosyalarına haciz müzekkeresi gönderebilecek ve alacaklı tarafın alacağına kavuşmasını sağlayabilecektir.
Fakat bu imkanın infazında uygulamada bir birlik yoktur. Bazı icra müdürleri dosya borçlusunun alacaklı olduğu icra dosyalarının Türkiye genelinde sorgulanması talebini kabul ederken bazı icra müdürleri AY md.20 gerekçesi ile bu talebi reddetmektedir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. HD borçlu tarafı koruyucu ,fikrimce hatalı, bir karara imza atmıştır.
T.C. İSTANBUL BAM 21. HD 2018/3160 Esas, 2019/801 Karar, 15.04.2019 T.
"şikayete konu icra müdürlüğü ekranından takip borçlusunun alacaklı olduğu, icra takip dosyalarının sorgulanmasına ilişkin talep İİK 78 ve devamı maddelerinde düzenlenen haciz talebi niteliğinde olmayıp ayrıca şikayete konu bu talep takibin yürütülmesine yönelik icra müdürlüğünce alacaklının talebi üzerine yasa gereği yapılması zorunlu olan bir işlem olmadığı gibi yapılacak sorgulamanın Anayasanın 20. Maddesindeki düzenlemeye de aykırılık teşkil ettiğinden ilk derece mahkemesi kararı yasaya uygun olmakla davacının istinaf talebinin esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur."
İstanbul BAM 21. HD 'nin hukuka aykırı bu kararını çeşitli yönlerden irdelemek gerekir; Öncelikle bu karar İİK md.85/son aykırıdır. Alacaklı ile borçlu arasındaki menfaat dengesini zedelemekte olup dengenin borçlu lehine ağır basmasına sebebiyet veren bir karardır. Kaldı ki, bu sorgulamanın yapılması AY. md 20 ye aykırılık teşkil edecekse bu sorgu ekranı UYAP Avukat Portal sistemine neden entegre edildi ? Alacaklı vekili Türkiye'nin 81 ilini gezerek her adliyenin icra tevzi bürosunda borçlunun taraf olduğu icra dosyalarının sorgulaması mı gerekir ?
Sonuç olarak fikrimce, alacaklıların, dosya borçlularının alacaklı olduğu icra dosyalarının Türkiye genelinde sorgulama talebinin reddi ve İstanbul BAM 21. HD kararı hukuka aykırı olup alacaklı ve borçlu arasındaki menfaat dengesini bozmakta ve alacaklılarının alacağına kavuşması safhasını güçleştirmektedir.
