Zaman içerisinde bireyler çeşitli sebeplerden dolayı evlilik birliğini sürdüremez hale gelebilmekte ve bu da ortak yaşamı sona erdirme iradesini ortaya çıkarabilmektedir. Bunun sonucunda ortaya çıkan sona erdirme iradesi tek başına yeterli olmayıp, hâkimin de buna karar vermesi gerekmektedir. [1]Daha açık bir ifadeyle, eşler hayattayken ve butlan durumunun olmaması neticesinde hâkim kararıyla evliliğin sonlandırılmasına boşanma denilmektedir[2].
Boşanma davalarında kusur ise hâkim tarafından tarafların boşanmasına karar verilmesi noktasında ve özellikle tazminat ve nafaka olarak mali sonuçlar yönünden önem arz etmektedir. Konuyla ilgili yasal mevzuata baktığımızda;
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunun “Maddî ve Manevî Tazminat” başlıklı 174. maddesi “Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.”
Aynı kanunun “Yoksulluk Nafakası” başlıklı 175. maddesi “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.” şeklindedir.
Yasal düzenlemelerden de açıkça anlaşılacağı üzere taraflardan biri, diğer taraftan tazminat talep edebilmesi için daha az kusurlu veya kusursuz olmalı; yoksulluk nafakası talep edebilmesi için ise daha kusurlu olmamalıdır.
Eşit kusurlu olunması halinde, taraflar birbirlerinden maddi ve manevi tazminat talep edemeyecektir. Ancak eşit kusurlu olunması halinde, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, diğer taraftan yoksulluk nafakası talep edebilecektir.
Bu yazımızda ise “Boşanma davalarında hep kadınlara hak veriliyor.” şeklindeki önyargının aksine Yargıtay kararları çerçevesinde günlük hayatta sıkça rastlanan, boşanma davalarında kadın tarafın kusurlu kabul edildiği birtakım haller derlenmiştir. Örnek gösterilebilecek ve Yargıtay kararlarına da konu olmuş yazımızda yer almayan birçok durum ve hal olup sadece belli başlı örneklere yer verilmiştir.
1-Ev işlerinin yapılmaması, çocuklarla ilgilenilmemesi,
(Yargıtay 2. HD., 2019/6769 E., 2020/3929 K.)
2-Kadının sık sık eski sevgilisinden bahsetmesi, eşiyle evlenmekten pişman olduğunu, eski sevgilisiyle evlenmiş olsaydı daha mutlu olacağını söylemesi,
(Yargıtay 2. HD., 2016/10455 E., 2018/1521 K.)
3-Ailelerinin evliliğe olan müdahalelerine sessiz kalması,
(Yargıtay HGK, 2017/2409 E. , 2021/412 K)
4-Başka erkeklerle gece geç ve değişik saatlerde yaptığı telefon görüşmeleri yapması,
(Yargıtay 2. HD., 2021/2008 E. , 2021/3303 K.)
5-Eşinin işinden rahatsız olarak eşini aşağılaması,
(Yargıtay 2. HD., 2018/218 E., 2018/1055 K.)
6-Maddi çıkar amacıyla evlenmiş olması,
(Yargıtay 2. HD., 2021/4211 E., 2021/5410 K.)
7-Aile ekonomik yönden zor bir dönem geçirirken lüks sayılabilecek harcamalar yapılması,
(Yargıtay HGK, 2017/2284 E., 2020/19 K.)
8-Kadının başka bir adamla kaçması,
(Yargıtay 2. HD., 2020/2097 E. 2020/3084 K.)
9-Felçli eşiyle ilgilenmemek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/12818 E., 2017/12697 K.)
10-Haklı bir sebep olmaksızın yatağını ayırmak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/24906 E., 2017/3350 K.)
11-Sürekli internette vakit harcamak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/20998 E., 2016/14480 K.)
12-Hamileliği gizlemek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/13555 E., 2018/3184 K.)
13-Evi sık sık ter etmek, eşiyle iletişim kurmamak, bir sebep bulup küsmek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/23878 E., 2018/10216 K.)
14-Sebepsiz yere tayin yerine gitmek istememek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/18695 E., 2018/6715 K.)
15-Eski kocasından “kocam” diye bahsetmesi,
(Yargıtay 2. HD., 2017/1599 E., 2018/11854 K.)
16-Evlilik öncesinde tanıştığı erkek arkadaşı işe telefonla görüşüp mesajlaşmak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/4702 E., 2015/18969 K.)
17-Kayınbaba ve görümceye küfretmek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/22478 E., 2017/2382 K.)
18-Eşine “sen adam mısın, sen kimsin” demek,
(Yargıtay 2. HD., 2018/1868 E., 2018/13004 K.)
19-Beddua etmek,
(Yargıtay 2. HD., 2017/314 E., 2018/12113 K.)
20-Eşine “sen yaşlışın, bunamışsın” demek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/16619 E., 2018/6885 K.)
21-Para vermeyen eşine “g.. mü satayım” şeklinde aşağılamak,
(Yargıtay 2. HD., 2016/15900 E., 2018/4691 K.)
22-Yaşanılan köyle ilgili eşini rendice etmek,
(Yargıtay 2. HD., 2017/251 E., 2017/15013 K.)
23-“Sen erkek misin, soğan erkeğisin” şeklinde hakaret etmek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/26367 E., 2017/3038 K.)
24-“Şerefsiz seni biz adam ettik” demek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/15322 E., 2016/6973 K.)
25-Evlilik cüzdanını yırtmak,
(Yargıtay 2. HD., 2016/5027 E., 2017/10949 K.)
26-“Senin evin mi var, araban mı var, maaşın mı var?” diyerek aşağılaması,
(Yargıtay 2. HD., 2017/6232 E., 2018/12145 K.)
27-Başkalarına eşini kastederek “çocuk avutuyorum, biz çocuğa bakıyoruz” diyerek aşağılamak,
(Yargıtay 2. HD., 2016/21816 E., 2018/6487 K.)
28-Eşinin ailesi için “Görgüsüzler, terbiyesizler” demek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/22752 E., 2018/9232 K.)
29-Eşine sıcak su döküp “Sen adam değilsin, sen topsun” demek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/22246 E., 2015/20649 K.)
30-Eşinin arabasına zarar vermek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/1153 E., 2016/13046 K.)
31-Temizlik kurallarına uymamak,
(Yargıtay 2. HD., 2009 E., 2010/5819 K.)
32-Kadının, eşinin önceki evliliği ile ilk evliliğinden olan çocukları ve para ile ilgili hususlarda anlayış göstermemesi,
(Yargıtay 2. HD., 2019/6119 E. 2019/12832 K.)
33-İntihara teşebbüs etmek,
(Yargıtay 2. HD., 2016/13978 E., 2017/14820 K.)
34-Kayınvalideyi evden kovmak,
(Yargıtay 2. HD., 2016/24525 E., 2018/10998 K.)
35-Asılsız ihbarda bulunmak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/25011 E., 2017/3081 K.)
36-Başkalarıyla ilişkisi olduğu yönünde dedikodu yaymak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/24649 E., 2017/3068 K.)
37-Eşinin iktidarsız olduğuna dair dedikodu çıkarmak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/3591 E., 2015/18325 K.)
38-Aşırı kıskançlık göstermek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/21292 E., 2016/15047 K.)
39-Cinsel birlikteliği gerçekleştiremeyen kadının tedaviye yanaşmaması,
(Yargıtay 2. HD., 2019/7438 E., 2019/12180 K.)
40-Muska yaptırmak ve muska işleriyle uğraşarak eşi rahatsız etmek,
(Yargıtay 2. HD., 2015/14863 E., 2016/6283 K.)
41-Bilgisi dışında kürtaj yaptırmak,
(Yargıtay 2. HD., 2008/10197 E., 2009/12339 K.)
42-Eşinin isteğinin aksine yemekleri ısrarla yağlı ve baharatlı yapmak,
(Yargıtay 2. HD., 2015/12448 E., 2016/2837 K.)
Sonuç olarak, genel kanının aksine, ispatlanması kaydıyla günlük hayatta evliliklerde sıkça rastlanan ve hatta kanıksanmış bazı durumlar, Yargıtay kararlarına da konu olmuş ve eylemi gerçekleştiren kadın taraf kusurlu bulunmuştur. Her somut olay yönünden gerçekleşen eylemin kusur olarak kabul edilip edilmeyeceği ayrıca değerlendirilmesi gerekecektir.
Av. Abdullah Oğuzhan ÇİMEN
-------------
[1] Akıntürk, a.g.e. , s. 53
[2] Akipek-Öcal, 2011, s.98
