AYM'nin 2018/24359 başvuru numaralı kararı

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, Yargıtay üyeliği görevinden çekilmeye davet disiplin cezasına yapılan itirazın reddi sonrasında Yargıtay Başkanlar Kurulu kararı nedeniyle adil yargılanma hakkının ve eşitlik ilkesinin ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

2. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 17/7/2016 tarihli kararıyla başvurucunun da aralarında bulunduğu 133 Yargıtay üyesinin mevcut yetkilerinin kaldırılmasına, haklarında ceza soruşturması başlatılan -emekli olanlar da dâhil- 140 Yargıtay üyesinin fiillerinin soruşturulması için Yüksek Disiplin Kurulu oluşturulmasına karar verilmiştir. Başvurucu, hakkındaki nihai hükmü 26/7/2018 tarihinde öğrendikten sonra 15/8/2018 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvuru, süresi içinde yapılmıştır.

3. Konu ve kişi yönünden irtibatının bulunması nedeniyle 2019/34657 numaralı bireysel başvuru dosyasının bu dosya ile birleştirilmesine karar verilmiştir.

4. Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

A. Mahkemeye Erişim Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

5. Başvurucu adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini öne sürmüştür.

6. Anayasa Mahkemesi, olay ve olguları somut başvuru ile benzer nitelikte olan Mustafa Kılıç ([GK] B. No: 2019/35236, 18/5/2022) kararında uygulanacak anayasal ilkeleri belirlemiştir. Kararda; Yargıtay Başkanlar Kurulunun disiplin cezasına itirazen verdiği kararların yargı kararı olması nedeniyle başvurucuya uygulanan disiplin cezasının medeni haklarıyla ilgili olduğu kabul edilmiş ve başvurucu hakkında uygulanan görevden çekilmeye davet cezasına ilişkin uyuşmazlığın -medeni hak ve yükümlülüklerle ilgili bir uyuşmazlık olarak- Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında kaldığı değerlendirilmiştir (Mustafa Kılıç, § 78). Bu kapsamda yapılan inceleme neticesinde, başvurucunun mahkemeye erişim hakkına müdahale mevcut olmadığından başvurunun bu kısmının açıkça dayanaktan yoksun olması sebebiyle kabul edilemez olduğuna karar verilmiştir. İlkesel nitelikteki Mustafa Kılıç kararı başvurucu açısından da söz konusu olup süreç ve sonuçları itibarıyla aynıdır.

7. Somut başvuruda anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamakta olup başvurucunun bu iddiasının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

Hasan Tahsin GÖKCAN bu görüşe katılmamıştır.

B. Diğer İhlal İddiaları

8. Başvurucu ayrıca silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkesinin, kanuni hâkim ilkesinin, masumiyet karinesi ile hakkaniyete uygun yargılanma hakkının da ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

9. Anayasa Mahkemesi Mustafa Kılıç kararında benzer iddiaları incelemiş ve adil yargılanma hakkı kapsamında ileri sürülen bu iddialar, açık bir ihlal bulunmadığından açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez bulunmuştur. Somut başvuruda anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Bu doğrultuda başvurunun bu kısmının da açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA Hasan Tahsin GÖKCAN'ın karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,

B. Diğer ihlal iddialarının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA OYBİRLİĞİYLE,

C. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 3/11/2022 tarihinde karar verildi.

KARŞIOY

Mahkememiz 1. Bölüm çoğunluğunca kaleme alınan gerekçede Yargıtay Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilen meslekten çekilmeye davete karşı Yargıtay Başkanlar Kurulu’na itiraz yolunun açık olduğu, Kurulun itirazı incelerken yargısal bir fonksiyon icra ettiği ve kararın yargısal nitelikte olduğu belirtilmiş, adil yargılanma hakkının yargısal kararlara karşı kanun yoluna veya başka bir mahkemeye başvurulmasını garanti altına almadığı da ifade edilerek, yargısal bir merci tarafından kararın denetlenmesi karşısında mahkemeye erişim hakkına müdahale mevcut olmadığından başvurunun bu kısmının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Ayrıntılı gerekçesini 2019/36466 ve 2019/35236 numaralı başvurulara ilişkin kararlara yazdığım karşıoyda açıkladığım üzere çoğunluk kararına katılamıyorum. Özetle Yargıtay Kanununda düzenlenen idari kurul kararına itiraz yolu yine idari bir kurula karşı yapılmakta olup, anılan yol Anayasa’da öngörülen etkili yargısal başvuru hakkını karşılar nitelikte değildir. Etkili yargısal yol, idari işlem ve kararlara karşı organik olarak ve usul güvenceleri içeren bir mahkemenin denetimini zorunlu kılmaktadır. İncelenen olayda başvurana böyle bir denetim imkanı tanınmadığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak söz konusu kuralın mahkemeye erişim hakkına engel teşkil etmesi karşısında çoğunluk gerekçesindeki değerlendirmelere ve ulaşılan sonuca katılmamaktayım.