T.C.
Yargıtay
7. Hukuk Dairesi
2022/3182 E., 2023/4335 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/460 E., 2022/527 K.
KARAR : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Niğde 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/335 E., 2022/8 K.
Taraflar arasındaki ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın, davalı asil tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı asil tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Niğde ili, Merkez, ... Mahallesi 1528 ada 11 parsel ve 1528 ada 9 parselde kayıtlı taşınmazlarda hissedar olduğunu, davalı ...'in bu taşınmazlardan hisse satın aldığını, müvekkiline herhangi bir bildirim yapılmadığını belirterek müvekkiline yasal ön alım hakkının tanınmasını ve davalıya ait tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının satıştan haberdar olduğunu ve bu durumu bilerek habersizmiş gibi dava açmasının iyiniyetli olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının ön alım ... olduğundan bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı asil istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı asil istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu gayrimenkulün önünde bulunan bir tabelada uzunca bir süre bu gayrimenkulün tamamının satılık olduğuna ilişkin bilgilere itibar edilerek bu satım işlemi ile ilgilenen ve dava konusu gayrimenkulün hissedarı konumunda bulunan ... Kilit ve diğer dört kardeşi ile iletişime geçildiğini ve bu gayrimenkulün tamamının alınacağı düşüncesi ile tarafınca hareket edildiğini, 2019 yılında 28.000,00 Amerikan Doları şeklinde yapılan ödemenin gayrimenkul alışverişi yaptıkları ... Kilit ile aralarınca başkaca bir alacak verecek ilişkisi olmadığından dava konusu gayrimenkul satış bedeline ilişkin olduğunun açıkça ortada olduğunu, beyanları ve ilk derece mahkemesinde sunduğu dekontlar doğrultusunda dava konusu gayrimenkulün 28.000,00 Amerikan Doları ile satın alındığını, ön alım hakkının en azından bu bedel üzerinden kullanılması gerektiğinin ortada olduğunu, iyiniyetli şekilde gerçek değeri üzerinden tapu harcını ödediğini, ön alım hakkının ödediği miktardan hesaplanması gerektiğini, bunun denkleştirici adalet sisteminin gereği olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın süresi içerisine açıldığı ve taşınmazda fiili taksim olmadığı gibi her ne kadar davalı, dava konusu gayrimenkulü 28.000 Amerikan Doları ile satın alındığını ve ön alım hakkının en azından bu bedel üzerinden kullanılması gerektiğini belirtmiş ise de, TMK'nın 734/2. maddesine göre ön alım hakkını kullanmak isteyen davacının satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini ödemesi gerektiği yönünde düzenleme olup satış bedelinin hüküm tarihine uyarlanması veya taşınmaz değerinin güncellenmesi gibi bir yasal düzenleme bulunmadığından mahkemece, tapudaki resmi satış bedeli ile alıcı tarafından ödenen tapu harcının depo ettirilip davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun görülerek davalı asilin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı asil temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı asil özetle, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 ... ... Medeni Kanunu'nun (4721 ... Kanun) 732, 733, 734 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
