Masadan bir hak iddiasında olanlar, alacaklarını veya haklarını 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 219/2 maddesi gereğince iflas masasından isterler. Bu durumda alacaklı ilgili iflas dairesine bir dilekçe ile adına alacak kaydı yapılması talebinde bulunur ve iflas idaresi tarafından düzenlenecek sıra cetvelini bekler.
İcra ve İflas Kanununun 232-235 maddeleri arasında düzenlenen sıra cetveli, iflas idaresinin alacakları ve istihkak iddialarını incelemesi üzerine vardığı sonuçları göstermektedir. Sıra cetveli ile masanın pasifi (müflisin borçları) tespit edilir. Yani, masaya yazdırılan veya kendiliğinden gözetilen her alacak ve (mülkiyet dışındaki) istihkak iddiasının iflas idaresince kabul edilen miktarı ve sırası sıra cetvelinde gösterilir. Bunun yanında iflas idaresinin reddettiği alacak ve istihkak iddiaları da sıra cetvelinde yer alır.
İflas idaresi, istenen alacakları kabul etmemesi halinde İİK.'nın 235. maddesinde açıklanan sıra cetveline itiraz (kayıt kabul) davasının açılması gerekir. İflas masasına alacağının kaydını talep eden alacaklının talebinin reddedilmesi halinde alacaklı iflas idaresine karşı açacağı dava ile kabul edilmeyen alacağının iflas masasına kaydını isteyebilir. Bu davaya uygulamada kayıt kabul davası denilmektedir.
Kayıt kabul davası basit yargılama usulüne tabi olup bu davalarda ispat yükü kural olarak masaya yazdırılması gereken bir alacağı bulunduğunu iddia eden davacı alacaklıdadır. Alacaklı masaya kayıt talebinde bulunurken alacağının sebep ve delillerini bildirmeli; alacağını genel hükümlere göre ispat etmelidir. Davacının alacağının saptanması için bilirkişi incelemesi yaptırılması olanaklıdır.
İtiraz eden alacaklı, talebinin haksız olarak reddedildiğini veya alacak miktarının haksız olarak düşürüldüğünü iddia ederse dava müflisin iflas masasına giren mal ve haklara ilişkin davalarda taraf sıfatı olmadığından iflas idaresi aleyhine açması gerekir. İtiraz eden alacaklı, başkasının kabul edilen alacağına veya ona verilen sıraya itiraz ediyor ise davasını o alacaklı aleyhine açması gerekir.
Kayıt kabul davasında yetkili ve görevli mahkeme iflasa karar verilen yerdeki Ticaret Mahkemesidir. İtiraz alacağın esas veya miktarı ile ilgili olmayıp yalnız sıraya dair ise şikayet yoluyla İcra Hukuk Mahkemesinde dava açılması gerekir. Dava açma süresi sıra cetvelinin ilanından itibaren on beş gündür.
İflastan sonra müflise karşı dava açılması halinde de bu davaya İİK.'nın 235/2. maddesi gereğince sıra cetveline itiraz (kayıt kabul) davası olarak devam edilmelidir. Ancak İcra İflas Kanunu'nun 235/1. maddesinde "Sıra cetveline itiraz edenler, cetvelin ilanından itibaren on beş gün içinde iflasa karar verilen yerdeki Ticaret Mahkemesine dava açmaya mecburdurlar" hükmü gereğince davanın görevli mahkemede görülmesi gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 17.10.2019 tarih ve E:2017/19916, K:2019/1085; 24.01.2018 tarih ve E:2017/13771, K:2017/1428 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere iflas hukukuna ilişkin düzenlemeler kural olarak kamu düzenini ilgilendirmekte olup buradaki mahkemenin yetkisi de kamu düzenine ilişkindir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, 03.10.2019 tarih ve E:2018/344, K:2019/990 sayılı kararı şu şekildedir: “Somut olayda, davalı şirketin dava tarihinden önce (19.03.2008 tarihinden) iflasına karar verilmiş olduğundan bu dava "kayıt kabul davası" niteliğinde olup, iflasa karar verilen yerdeki ticaret mahkemesinin görevli olduğu gözetilerek görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.”
Kayıt kabul davasının kabulü halinde, iflas idaresi sıra cetvelini mahkemenin kararına göre dava masrafları da dahil olacak şekilde yeniden düzenler ve alacaklıya alacağın ödenmesi tasfiye sonunda masa mevcudunun sıra cetveline uygun biçimde dağıtımı aşamasında gerçekleşir.
Av. Gamze ÇELİKKOL