Dolayısıyla hakim ve savcıların izni iptal edilmiş olsa da 20 Temmuzda kanunen başlayan adli tatil, dava dosyaları bakımından genel olarak devam ediyor.
33 İldeki İdare ve 23 İldeki Vergi Mahkemesinde Adli Tatil Yok
Ama bu durum her mahkeme için geçerli değil. Özellikle de idari yargıda. Çünkü 33 ildeki idare mahkemeleri ve 23 ildeki vergi mahkemeleri adli tatile tabi değil!..
Dolayısıyla buralardaki davalar bakımından süreler normal zamandaki gibi işlemeye devam ediyor ve son günleri adli tatil sonrasına uzamıyor. Bu nedenle hak kaybına uğramamak için çok dikkatli olmak gerekiyor.
İdari Yargıdaki Adli Tatil Düzenlemesi Farklı
İçinde bulunduğumuz 2016 yılında, istinafın yürürlüğe girmesi ve bölge idare mahkemelerinin bazılarının kapanarak yetki çevrelerinin değiştirilmesi, idari yargı bakımından durumu karmaşık hale getirmişti.
Bu karmaşıklığın üstüne bir de idari yargıdaki adli tatile ilişkin Kanun maddesinde önemli bir değişiklik yapıldı.
Söz konusu İYUK’un “Çalışmaya Ara Verme” başlıklı 61. maddesinin, 6723 sayılı Kanun’un 14. maddesiyle[1] değiştirilen 1. fıkrasının son hali gereğince;
“Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan ve sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar.”
İki Şart Varsa Adli Tatil Yok
Maddeye göre; bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinin 20 Temmuz-31 Ağustos arasında adli tatil yapması kural.
Ancak bunun, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri bakımından istisnası var.
İstisnanın oluşması için ise iki şartın bir arada gerçekleşmesi gerekiyor.
Bu iki şarta göre;
1) İdare veya vergi mahkemesi, çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışındaysa,
2) O yerde yalnızca bir idare mahkemesi veya bir vergi mahkemesi varsa
idari yargı mercileri çalışmaya ara vermez.
İlk şartın analizi son derece basit. İstinafa geçiş sürecinde sayısı 7’ye düşürülen Bölge İdare Mahkemeleri; Ankara, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya ve Samsun illerinde. Bu illerdeki bölge idare mahkemeleri ile idare ve vergi mahkemeleri (Örneğin Ankara İdare Mahkemeleri, İstanbul Vergi Mahkemeleri) adli tatile giriyor.
Söz konusu 7 il merkezi dışındaki idare ve vergi mahkemeleri bakımından ise ikinci şarta bakmak gerekiyor.
Örneğin Ankara Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresinde olan Sivas ilinde “1” idare mahkemesi, “1” vergi mahkemesi var. Her iki şart da Sivas ilindeki mahkemeler bakımından gerçekleştiğinden; Sivas İdare Mahkemesi ve Sivas Vergi Mahkemesi çalışmaya ara vermiyor.
Tam tersi durumda ise yine Ankara Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresinde olan Eskişehir ilinde 2 idare mahkemesi ve 2 vergi mahkemesi var. Eskişehir İdare ve Vergi Mahkemeleri birden fazla oldukları için çalışmaya ara veriyor. Dolayısıyla buralardaki davalar bakımından sürelerin son günü adli tatil sonrasına uzuyor.
Bu iki durum da net görünüyor.
Ancak bir de tereddüt oluşturabilecek ihtimaller var. Diğerleri gibi Ankara Bölge İdare Mahkemesi yargı çevresindeki Kayseri ilinde 2 idare mahkemesi ve “1” vergi mahkemesi var. Vergi mahkemesi sayısı “sadece bir” olmasına rağmen idare mahkemesi sayısı birden fazla olduğu için çalışmaya ara vermeden yararlanılabilecek mi?
Kanunun Gerekçesi “Adli Tatil Olur” Diyor
Değişikliği yapan 6723 sayılı Kanun’un ilgili maddesinin gerekçesinde; “maddeyle, bölge idare mahkemesi bulunmayan illerde birden fazla idare veya vergi mahkemesi bulunması kaydıyla bu mahkemelerin de çalışmaya ara vermeden faydalanabilmeleri sağlanmaktadır” ifadesi bulunuyor.
Yani gerekçeye göre Kayseri’de idare mahkemesi sayısı 2 olduğu için buradaki idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara verecek.
Kanun’un Lafzı ve HSYK’ya göre “Adli Tatil Yok”
Ama Kanun’un lafzı, “sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar” ifadesiyle tam tersini işaret ediyor.
Kullanılan “veya” bağlacı, o yerde, vergi mahkemesi sayısı kaç olursa olsun, “sadece bir” idare mahkemesi olması halinde; hem idare mahkemesi hem de vergi mahkemesinin çalışmaya ara vermeden yararlanılamayacağını ifade ediyor. Yine idare mahkemesi sayısı kaç olursa olsun, sadece bir vergi mahkemesi olması halinde de çalışmaya ara vermeden yararlanılamayacak[2].
Bu çerçevede Kayseri örneğine tekrar baktığımızda; idare mahkemesi sayısı 2 olsa da sadece 1 vergi mahkemesi olduğu için, hem Kayseri İdare Mahkemeleri hem de Kayseri Vergi Mahkemesi çalışmaya ara vermeyecek.
Peki yukarıdaki örneklerden başka, adli tatil yapmayan diğer idari yargı mercileri hangi illerde?
Hangi İdare ve Vergi Mahkemeleri Çalışmaya Ara Vermiyor?
Maalesef halihazırda böyle hazır bir liste yok. İYUK’un 61. maddesindeki hükmün de çok net olduğunu söylemek mümkün değil. Bu nedenle, bazı sürelerin son gününün adli tatil sonrasına uzayacağını düşünerek hak kaybına uğrayanlar olması yüksek ihtimal.
Bunun önüne geçebilmek amacıyla 7 Bölge İdare Mahkemesi ve bunların yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemelerinin durumunu tek tek değerlendirerek[3] oluşturduğumuz çalışmaya ara vermeyen mahkemeler tablosu şu şekilde:
| Ankara Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Kastamonu İdare Mahkemesi Kayseri İdare Mahkemesi (2) Kırıkkale İdare Mahkemesi Sivas İdare Mahkemesi Yozgat İdare Mahkemesi Zonguldak İdare Mahkemesi |
Kayseri Vergi Mahkemesi Kırıkkale Vergi Mahkemesi Sivas Vergi Mahkemesi Zonguldak Vergi Mahkemesi |
| Erzurum Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Van İdare Mahkemesi (3) | Van Vergi Mahkemesi |
| Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Adıyaman İdare Mahkemesi Batman İdare Mahkemesi (2) Diyarbakır İdare Mahkemesi (3) Hatay İdare Mahkemesi Kahramanmaraş İdare Mahkemesi Malatya İdare Mahkemesi Mardin İdare Mahkemesi (2) Siirt İdare Mahkemesi Şanlıurfa İdare Mahkemesi (2) |
Batman Vergi Mahkemesi Diyarbakır Vergi Mahkemesi Hatay Vergi Mahkemesi (2) Kahramanmaraş Vergi Mahkemesi Malatya Vergi Mahkemesi Mardin Vergi Mahkemesi Şanlıurfa Vergi Mahkemesi |
| İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Edirne İdare Mahkemesi Sakarya İdare Mahkemesi (2) Tekirdağ İdare Mahkemesi |
Edirne Vergi Mahkemesi Sakarya Vergi Mahkemesi Tekirdağ Vergi Mahkemesi |
| İzmir Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Aydın İdare Mahkemesi (2) Balıkesir İdare Mahkemesi Çanakkale İdare Mahkemesi Denizli İdare Mahkemesi Kütahya İdare Mahkemesi Manisa İdare Mahkemesi (2) Muğla İdare Mahkemesi (2) |
Aydın Vergi Mahkemesi Balıkesir Vergi Mahkemesi Denizli Vergi Mahkemesi Manisa Vergi Mahkemesi Muğla Vergi Mahkemesi |
| Konya Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Aksaray İdare Mahkemesi Afyonkarahisar İdare Mahkemesi Isparta İdare Mahkemesi |
|
| Samsun Bölge İdare Mahkemesi Çevresindeki Çalışmaya Ara Vermeyen (Adli Tatile Girmeyen) Mahkemeler |
|
| İdare Mahkemeleri | Vergi Mahkemeleri |
| Çorum İdare Mahkemesi Ordu İdare Mahkemesi Rize İdare Mahkemesi Trabzon İdare Mahkemesi Tokat İdare Mahkemesi |
Çorum Vergi Mahkemesi Ordu Vergi Mahkemesi Trabzon Vergi Mahkemesi |
[1] 6723 sayılı Kanun, 23.07.2016 tarihli ve 29779 sayılı (2. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Adli tatilin ise 20 Temmuz 2016 tarihinde başladığı dikkate alındığında, 20-21-22 Temmuz 2016 tarihleri bakımından bu hükmün uygulanması mümkün olmayıp önceki hükme göre değerlendirme yapılmalıdır.
[2] HSYK 1. Dairesi’nin 25.07.2016 tarihli ve 1299 sayılı Kararı’na dair duyurusunda da “sadece bir idare veya vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercilerinde yıllık ara verme uygulanmamasına” karar verildiği belirtilmiştir.
[3] Değerlendirme yapılırken UYAP Sistemi üzerindeki idari yargı mercileri sıralaması esas alınmıştır.
Av. Y. Burak ASLANPINAR
Av. Y. Burak ASLANPINAR