AYM'nin 2021/2948 başvuru numaralı kararı

 GİZLİLİK TALEBİ KABUL

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, ceza davasında sanığın hazır bulunma talebinin reddedilerek ses ve görüntü aktarımı suretiyle duruşmaya uzaktan katılımının sağlanması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, silahlı terör örgütüne üye olma suçundan yargılanmıştır. Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesince (Mahkeme) görülen yargılama dört celsede tamamlanmıştır. Yargılamada 24/7/2018 tarihinde duruşma hazırlığı işlemleri yapılmıştır. Tensip Tutanağı'nda duruşmanın 10/10/2018 tarihinde yapılmasına, başvurucunun duruşma tarihinde Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığı ile duruşmada hazır bulundurulmasına karar verilmiştir.

3. Başvurucu, yargılamanın 10/10/2018 tarihli ilk celsesine SEGBİS üzerinden bağlantı sağlanamaması nedeniyle katılamamıştır. Anılan celsede başvurucu müdafii bizzat hazır bulunmuş, bir sonraki celsede başvurucunun duruşmada hazır bulundurulması talebinde bulunmuştur. Mahkeme, bir sonraki celsede başvurucunun hazır edilmesi için Ceza İnfaz Kuruma müzekkere yazılmasına, duruşmaya ara vererek sonraki celsenin 25/10/2018 tarihinde yapılmasına karar vermiştir.

4. Başvurucu; duruşmanın ikinci, üçüncü ve dördüncü celselerine SEGBİS aracılığıyla katılarak aleyhindeki delillere yönelik savunma yapmıştır.

5. Yargılamanın hükmün açıklandığı 13/2/2019 tarihli son celseye SEGBİS aracılığıyla katılan başvurucunun duruşmada bizzat hazır bulunmak istediğine dair Mahkemeye bildirimde bulunduğunu ortaya koyan somut bir veriye rastlanmamıştır. Mahkeme, başvurucunun silahlı terör örgütü üyeliği suçundan hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar vermiştir.

6. Başvurucunun bu karara karşı yaptığı istinaf kanun yolu başvurusu Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesinin 3/4/2019 tarihli kararıyla bozulmuştur.

7. Bozma kararı sonrası Mahkeme tarafından görülen yargılama üç celsede tamamlanmıştır. Yargılamada 8/5/2019 tarihinde duruşma hazırlığı işlemleri yapılmıştır. Tensip Tutanağı'nda duruşmanın 17/7/2019 tarihinde yapılmasına ve başvurucunun hazır edilmesi için ceza infaz kuruma müzekkere yazılmasına karar verilmiştir.

8. Başvurucu, yargılamanın 17/7/2019 tarihli ilk celsesine tutuklu bulunduğu ceza infaz kurumundan SEGBİS aracılığı ile katılmıştır. Duruşma Tutanağı'nda başvurucunun SEGBİS aracılığıyla duruşmaya katılmak istemediği yönünde Mahkemeye itirazda bulunduğuna dair herhangi bir beyanı yer almamaktadır. Duruşmada başvurucu, müdafiinin de hazır bulunmasıyla savunma yapmıştır. Mahkeme bir sonraki celsede başvurucunun duruşma salonunda hazır edilmesi için kuruma müzekkere yazılmasına, duruşmaya ara vererek sonraki celsenin 15/10/2019 tarihinde yapılmasına karar vermiştir.

9. Başvurucu, duruşmanın ikinci ve üçüncü celselerine de SEGBİS aracılığıyla katılarak aleyhindeki delillere yönelik savunma yapmıştır.

10. Yargılamanın hükmün açıklandığı 16/10/2019 tarihli son celsesine de SEGBİS aracılığıyla katılan başvurucunun duruşmada bizzat hazır bulunmak istediğine dair Mahkemeye bildirimde bulunduğunu ortaya koyan somut bir veriye rastlanmamıştır. Mahkeme, başvurucunun silahlı terör örgütü üyeliği suçundan hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar vermiştir.

11. Başvurucunun bu karara karşı yaptığı istinaf kanun yolu başvurusu Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesinin 2/12/2019 tarihli kararıyla esastan reddedilmiştir. Başvurucu bu karara karşı temyiz kanun yolu başvurusunda bulunmuştur. Başvuru formu ekinde yer alan temyiz kanun yolu başvuru dilekçesinde rızasına aykırı olarak duruşmaya SEGBİS vasıtasıyla uzaktan katılımının sağlandığı yönünde herhangi bir itiraza yer verilmemiştir.

12. Yargıtay 16. Ceza Dairesi 30/9/2020 tarihinde temyiz talebinin reddine ve hükmün onanmasına karar vermiştir.

13. Başvurucu, nihai hükmü 25/12/2020 tarihinde öğrendikten sonra 21/1/2021 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

14. Komisyon, başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne, duruşmada hazır bulunma hakkı dışındaki şikâyetlerin kabul edilemez olduğuna, anılan hakka ilişkin şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

II. DEĞERLENDİRME

15. Başvurucu; duruşmalara katılımının SEGBİS vasıtasıyla sağlandığını, bizzat katılmasına imkân tanınmadığını, bu suretle de savunma hakkının kısıtlandığını ileri sürmüştür. Başvurucu ayrıca, isminin kamuya açık belgelerde gizlenmesi talebinde bulunmuştur.

16. Adalet Bakanlığı görüşünde, başvurucunun müdafi yardımından da yararlanmak suretiyle herhangi bir sınırlamaya maruz kalmadan ve teknik bir bağlantı sorunu yaşamadan etkili bir şekilde savunma yapma imkânı bulduğu ifade edilmiştir.

17. Başvuru, adil yargılanma hakkı kapsamındaki duruşmada hazır bulunma hakkı yönünden incelenmiştir.

18. Bireysel başvurunun ikincil niteliğinin bir sonucu olarak olağan kanun yollarında ve mahkemeler önünde ileri sürülmeyen iddialar ile bu mahkemelere sunulmayan bilgi ve belgeler bireysel başvuru konusu edilemez (Bayram Gök, B. No: 2012/946, 26/3/2013, § 20).

19. Somut olayda başvurucunun ihlale neden olduğunu ileri sürdüğü iddiaları temyiz kanun yolunda belirtmediği, böylece başvuru yollarını usulüne uygun tüketmediği anlaşılmıştır.

20. Açıklanan gerekçelerle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Kamuya açık belgelerde başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebinin KABULÜNE,

B. Duruşmada hazır bulunma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 18/4/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.