Afrika Anayasa Yargısı Konferansında gözlemci kurum statüsünde olan Türk Anayasa Mahkemesini temsilen kongreye Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya katıldı. Başkan Özkaya’ya, Genel Sekreter Yardımcısı Mücahit Aydın eşlik etti.
Zimbabve Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı C. Chiwenga’nın da konuşma yaptığı açılış töreninin ardından akademik oturumlara geçildi. Kongrenin ilk oturumunda “Temel Bir Anayasal Değer ve İlke Olarak İnsan Onuru” ele alındı. Başkan Kadir Özkaya, kongrenin “Temel Bir İnsan Hak ve Özgürlüğü Olarak İnsan Onuru” başlıklı 2. oturumunda “İnsan Hakları Yargısında İnsan Onurunun Yeri ve Önemi” başlıklı bir konuşma yaptı. Başkan Özkaya, konuşmasında insan onurunun tüm insanlara saygı gösterilmesini sağlayan bir etik ve hukuki ilke olarak küresel düzeyde kabul gördüğünü, hem barış hem de savaş zamanlarında korunması ve güçlendirilmesi gerektiğinin uluslararası belgelerde vurgulandığını belirtti.
Başkan Özkaya “İnsan onuru; her şeyden önce zulmü, ırkçılığı, sömürüyü, tecridi, ayrımcılığı, nefret söylemini, ötekileştirmeyi ve ölçüsüzlüğü reddeder.” dedi ve dünyanın farklı yerlerinde zulüm, ölçüsüz uygulamalar, nefret ve ötekileştirmenin yaygın bir şekilde devam ettiğine dikkati çekti.
Başkan Özkaya, Anayasa Mahkemesinin insan onuruna ilişkin değerlendirmeler içeren kararlarından örnekler paylaşarak Türk Anayasa Mahkemesinin insan onurunu her durumda korunması gereken mutlak bir değer olarak kabul ettiğini vurguladı. Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruları inceleme yetkisi kapsamındaki misyonunu da başarılı bir şekilde yerine getirdiğini belirten Başkan Özkaya, “Türk Anayasa Mahkemesine göre, insan onuru, hak ve adalet temelli anayasal yorumun esaslarını teşkil etmektedir. İnsan onuru, kişinin özgür ve özerk bir varlık olarak hayatını sürdürmesi koşulunu içermektedir. Bu da hak ve adalet temelli bir hukuk düzeni içerisinde insan onurunun korunmasını gerekli kılmaktadır.” dedi.
Başkan Özkaya, konuşmasının sonunda dünyanın her yerinde adil ve sürekli barışın tesisi için en kısa sürede ahlaki değerlere dönülmesi ve adaletin hâkim kılınması gerektiğini ifade ederek dünyada yaşanan ve insan onurunu ayaklar altına alan tüm muamelelerin son bulması temennilerini dile getirdi.
“Anayasal Yorumun Kaynağı Olarak İnsan Onuru” başlıklı 3. oturumun ardından gerçekleştirilen Genel Kurulda söz alan Başkan Özkaya, Konferansın dönem başkanlığını devralan Zimbabve Anayasa ve Yüksek Mahkemesi Başkanı Sayın Luke Malaba’yı ve Konferansın Genel Sekreteri Musa Laraba’yı tebrik ederek Konferansın başarılarının devamını diledi. Türk Anayasa Mahkemesi olarak Afrika’daki muadilleriyle ikili iş birliğini geliştirmeyi istediklerini ifade eden Başkan Özkaya, Afrika Anayasa Yargısı Konferansının çalışmalarında yer almaya devam edeceklerini ve destek sağlamaya da hazır olduklarını belirtti.
Başkan Özkaya, Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi Başkanı Aboud Daud İmani ve Afrika ülkeleri anayasa mahkemeleri başkan ve üyeleri ile ikili görüşmeler gerçekleştirerek fikir teatisinde bulundu.
