1- ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR?
Araç değer kaybı iki veya daha çok taraflı meydana gelen trafik kazaları sonucunda maliki olduğunuz aracın bu kaza yaşanmadan önceki piyasa değerinden kaza yaşandıktan sonraki yeni piyasa değerinden çıkartılarak bulunan değere verilen addır.
2- ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL TALEP EDİLİR?
Değer kaybı talep etmenin birden çok hukuki yolu bulunmaktadır ancak hangi yargı müessesini tercih edeceğiniz fark etmeksizin 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. Maddesi ilk cümlesi mucibince öncelikle karşı tarafın sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmak zorunludur.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ nun 97. Madde 1. Cümle :
“Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir.”
Yazılı başvuruda bulunurken dikkat edilmesi gereken ana husus sigorta kuruluşu ile irtibata geçmektir. Akabinde tarafınızdan istenilen belgeleri talep dilekçenizin ekine ekleyerek ilgili sigorta kuruluşuna iletmeniz gerekmektedir. Ayrıca tarafınıza ödenecek değer kaybı değerinden kusurunuz oranında kesinti yapılacaktır.
2.2- HANGİ HALLERDE ARAÇ DEĞER KAYBI İSTENEMEZ ?
- Araç değer kaybını talep edecek taraf %100 kusurlu ise,
- Kaza tek taraflı ise, (Örneğin aracınızla seyir halindeyken duvara vurduğunuzda bu tek taraflı bir kaza olarak adlandırılacaktır ve araç değer kaybı talep etme hakkınız bulunmayacaktır.)
- Araç değer kaybı talebine konu hasar gören parçaların daha önce başka bir kaza sebebiyle hasar görmüş ise,
- Yalnızca araç mini hasar onarımı yapıldı ise, (Örneğin Boyasız araç kaportası göçüğü düzeltme, Araç döşemesinde meydana gelen yanıklar, yırtılmalar, deforme olmaların onarımı ve ön cam onarımı mini onarım kapsamındadır.)
- Çekme, hurda belgeli araç ise,
- Tekerlekli, paletli, zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, itfaiye araçları ve yol süpürme aracı ise,
- Yabancı plakalı araçlar Türkiye’de kaza yapar ise,
DEĞER KAYBI İSTENEMEZ.
3- SİGORTA KURULUŞUNUN CEVAP VERME SÜRESİ NEDİR?
12918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesinin devamında sigorta kuruluşu için verilen süre yer almaktadır. Şöyle ki:
“Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.”
Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere sigorta kuruluşları en geç 15 gün içinde yazılı olarak başvurana dönüş yapmalıdır. Eğer sigorta kuruluşu başvurunuza olumlu yanıt vermemiş veya hiç yanıt vermemişse artık sigorta kuruluşuna zorunlu başvuru şartını gerçekleştirdiğiniz için sigorta kuruluşuna karşı çeşitli yargı yollarına başvurabilirsiniz. Bu yargı yollarından Sigorta – Tahkim Komisyonu’na başvurabilir, dava ikame edebilir veya icra takibi yolunu seçebilirsiniz.
Ayrıca sigorta kuruluşuna başvurduğunuzda tarafınıza yapılan dönüşte ifa ettikleri miktarı hatalı, eksik vb. bulursanız yine Sigorta – Tahkim Komisyonu’na başvurmanıza, dava ikame etmenize veya icra takibi yolunu seçmenizde herhangi bir yasal engel yoktur.
4- SİGORTA KURULUŞUNUN TARAFINIZA CEVAP VERMEMESİ YA DA EKSİK MİKTARDA ÖDEME YAPTIĞI HALLERDE HANGİ YOLLARA BAŞVURABİLİRSİNİZ?
Sigorta kuruluşunun 15 günlük süreyi ihlal ederek tarafınıza cevap vermediği hallerde, olumsuz yanıt verdiklerinde ya da yaptıkları ödemenin tarafınızı tatmin etmemesi durumunda Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir, dava yoluyla değer kaybınızın tazminini talep edebilir ya da ilamsız icra takibi yoluna başvurabilirsiniz.
Bu yollardan genel anlamda en kısa olanı ve en merak edileni sigorta tahkim komisyonudur. Yazımızda da yoğun olarak Sigorta Tahkim Komisyonu ve komisyona başvuru süreci anlatılacaktır.
5- SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU NEDİR?
Sigorta Tahkim Komisyonu; 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinden doğmaktadır.
İlgili madde uyarınca: “Sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden veya Hesaptan faydalanacak kişiler ile Hesap arasında doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Birlik nezdinde Sigorta Tahkim Komisyonu oluşturulur.”
Ayrıca belirtmekte fayda var; sigorta tahkim sistemine üye olan kuruluşlarla uyuşmazlığa düşen kişi, uyuşmazlık konusu sözleşmede özel bir hüküm olmasa bile tahkim usulünden faydalanabilmektedir.
5.2 SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUNA NASIL BAŞVURULUR?
Sigorta Tahkim Komisyonuna online veya fiziksel olarak başvurabilirsiniz.
Komisyon başvurularının, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin m.16/f.1 mucibince başvuru formuyla birlikte yapılması zorunludur. Başvuru formu ile birlikte yapılmayan başvurular, Komisyon tarafından değerlendirmeye alınamayacaktır.
Ayrıca herhangi bir hak kaybına uğramak istemiyorsanız başvuru formunu tam, eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurmanız gerekmektedir.
Bir avukat tarafından temsil ediliyorsanız kendinize ait (başvuru sahibine) özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine dair açık rıza beyanı adlı formu ıslak imzalı olarak vekilinize teslim etmeniz gerekmektedir.
6- SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU KARARLARINI NE KADAR SÜREDE VERİR? KOMİSYONUN KARARLARINA İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ? KOMİSYON KARARLARI NASIL İCRA EDİLİR?
Sigorta Tahkim Komisyonuna talebiniz ulaştıktan sonra 15 gün içerisinde ön incelenmesi sona erer. Bu süreçte başvurunuzun sigorta hakemlerine iletilip iletilmeyeceği yönünde karar verilir. İletilmesi halinde komisyon tarafından hakem listesinden bağımsız hakemler seçilir ve kendilerine iletilir. Hakemler en geç 4 ay içerisinde bu incelemeyi tamamlar ve kararlarını taraflara bildirir.
6.2- Tutarı 8.000-TL’ye kadar olan uyuşmazlıklara dair kararlar kesindir. Tutarı 8.000-TL ve üzeri uyuşmazlıklarda ise sigorta hakemi kararlarına karşı bildirimden itibaren 10 gün içinde sadece bir kerelik itiraz edilebilir. Hakem itirazları da en geç 2 ay içerisinde karara bağlanır. Uyuşmazlık konusu ihtilaf 107.000-TL ve üzerindeyse verilen kararlar temyiz edilebilir niteliktedir.
6.3- Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından verilen kararlar ilam niteliğine haizdir. Bu sebeple verilen kararların kesinleşmesiyle ilamlı icraya konu edilebilmektedir.
7- DEĞER KAYBI TALEBİNİN DAVA YOLUYLA İSTENMESİNDE YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR?
Araç değer kaybında maddi tazminatın dava yolu ile istenmesi halinde görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir.
Yetkili mahkeme ise davalı tarafın ikametgahı veya sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yerdir.
8- ARAÇ DEĞER KAYBINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NEDİR?
Araç değer kaybı taleplerine ilişkin zamanaşımı süresi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 72. Maddesinde düzenlenmiştir.
“Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.”
İlgili kanun maddesine göre, araç değer kayıplarına dair taleplerde aracınızın zararını ve tazminat yükümlüsünün (ödemekle yükümlü) öğrenildiği tarihten başlamak suretiyle 2 yıl ve kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğramaktadır.
Av. Muhammet Buğra ÖZGE
