I. Hazırlık Aşaması
A. Şirket Unvanının Belirlenmesi
Şirket unvanı, şirketin kimliğini tanımlar ve Ticaret Sicili’ne tescil edilmesi gerekir. Şirket unvanının Türkiye’de daha önce başka bir şirket tarafından kullanılmıyor olması gerekir. Bu nedenle, Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden unvanın uygunluğunun kontrol edilmesi gerekmektedir.
B. Şirket Anasözleşmesinin Hazırlanması
Anasözleşme, anonim şirketin anayasası niteliğinde olan temel belgedir ve şirketin kuruluşundan faaliyetlerine kadar birçok önemli bilgiyi içerir. Anasözleşmede yer alması gereken bazı temel bilgiler şunlardır:
- Şirketin ticaret unvanı ve merkezi
- Şirketin faaliyet konusu
- Şirketin sermayesi ve payları
- Yönetim kurulu üyeleri ve görev süreleri
- Genel kurul toplantıları ve karar alma süreçleri
C. Sermaye Miktarının Belirlenmesi
Anonim şirketin asgari sermayesi 250.000 TL’dir. Ancak, halka açık anonim şirketler için bu miktar 500.000 TL'dir. Anonim şirketin kuruluşu sırasında sermayenin en az %25’inin şirket tescilinden önce ödenmesi zorunludur. Bu ödeme, şirket adına açılacak bir banka hesabına yatırılır ve banka tarafından sermayenin bloke edildiğine dair bir yazı düzenlenir. Bu yazı, şirket kuruluşu için gerekli belgeler arasında Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne sunulur. Sermayenin kalan %75’lik kısmı ise şirketin tescil tarihinden itibaren en geç 24 ay içinde ödenmelidir. Bu süreç içinde sermaye ödemelerinin ne şekilde yapılacağı şirket anasözleşmesinde belirtilmelidir. Ödeme süreci ve takvimi, ortaklar arasında yapılan anlaşmaya göre belirlenebilmektedir.
II. Noter Tasdiki
Hazırlanan anasözleşme, şirketin kurucu ortakları tarafından imzalanır ve noter tarafından tasdik edilir. Noter tasdiki, anasözleşmenin resmi bir belge haline gelmesini sağlar. Ayrıca, kurucu ortakların kimlik belgeleri ve ikametgah adresleri de noter tarafından doğrulanır.
III. Banka İşlemleri
Şirketin sermayesi, belirli bir banka hesabında bloke edilmelidir. Bu işlem, şirketin mali durumunun güvence altına alındığını ve sermayenin gerçekten taahhüt edildiğini gösterir. Banka, sermaye blokajına ilişkin bir yazı düzenler ve bu yazı Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne sunulur.
IV. Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne Başvuru
Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra, şirketin ticaret siciline tescil edilmesi için Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurulması gerekir. Bu aşamada, aşağıdaki belgeler Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne sunulmalıdır:
- Noter onaylı anasözleşme
- Sermaye blokaj yazısı
- Kurucuların kimlik fotokopileri ve ikametgah belgeleri
- Yönetim Kurulu üyelerinin kabul beyanları ve imza beyannameleri
- Ticaret Sicil harçlarının ödendiğine dair makbuzlar
- Vergi Dairesi’nden alınan vergi numarası ve ilgili kayıt belgeleri
V. Vergi Dairesi Kaydı
Şirketin Ticaret Sicili’ne tescil edilmesinin ardından, Vergi Dairesi’ne kayıt yapılması gerekir. Vergi Dairesi, şirketin vergi numarasını verir ve vergi mükellefiyetinin başladığını onaylar. Bu süreçte, şirketin adres bilgileri, faaliyet konusu ve ortaklık yapısı gibi bilgiler Vergi Dairesi’ne bildirilir.
VI. Ticaret Sicil Gazetesi’nde İlan
Şirketin Ticaret Sicili’ne tescil edilmesinden sonra, tescil işlemi Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edilir. İlan, şirketin kuruluşunun resmen duyurulmasını ve kamuoyuna bildirilmesini sağlar.
VII. Meslek Odası Kaydı
Şirketin faaliyet göstereceği sektöre göre ilgili meslek odasına kayıt yapılması gerekir. Örneğin, sanayi sektöründe faaliyet gösteren bir anonim şirketin Sanayi Odası’na kayıt olması gerekmektedir. Meslek odası kaydı, şirketin sektörel faaliyetlerini yürütürken gerekli olan belgeleri ve izinleri almasını sağlar.
VIII. Elektronik Tebligat Adresi (KEP) Alımı
Anonim şirketlerin, resmi tebligatlarını alabilmeleri için bir Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresine sahip olmaları gerekmektedir. KEP adresi, şirketin resmi yazışmalarını elektronik ortamda güvenli bir şekilde yapabilmesini sağlar.
IX. Anonim Şirket Kurmanın Avantajları
Türkiye’de anonim şirket kurmak, belirli aşamaları ve resmi prosedürleri içeren bir süreçtir. Hazırlık aşamasından noter tasdikine, Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne başvurudan Vergi Dairesi kaydına kadar birçok adım dikkatli bir şekilde yürütülmelidir. Anonim şirket kurmanın sağladığı avantajlar ise bu sürecin sonunda elde edilen önemli kazançlardır. Sınırlı sorumluluk, sermaye temini, kurumsallaşma ve prestij gibi avantajlar, anonim şirketlerin iş dünyasında tercih edilmesini sağlar. Türkiye’de anonim şirket kurma sürecinin detaylarına hakim olunarak, başarılı bir şekilde şirket kuruluşu gerçekleştirilebilir ve faaliyetlere başlanabilir.
- Sınırlı Sorumluluk: Anonim şirket ortaklarının sorumluluğu, taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlıdır. Bu, ortakların kişisel mal varlıklarının şirket borçlarından etkilenmemesini sağlar.
- Sermaye Temini: Anonim şirketler, halka açılarak veya hisse senetleri ihraç ederek daha kolay sermaye temin edebilirler. Bu da büyük yatırımlar yapma ve genişleme fırsatlarını artırır.
- Kurumsallaşma: Anonim şirket yapısı, kurumsallaşma ve profesyonel yönetim anlayışının benimsenmesine uygun bir zemin sağlar. Yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organlar, profesyonel bir yönetim anlayışı ile şirketin daha etkin ve verimli yönetilmesine katkıda bulunur.
- Prestij ve Güven: Anonim şirket statüsü, iş dünyasında prestij ve güven sağlar. Bu, iş ortakları ve müşteriler nezdinde daha güvenilir bir imaj yaratır.
- Vergi Avantajları: Anonim şirketler, belirli vergi avantajlarından yararlanabilirler. Özellikle kurumlar vergisi oranları ve indirimler, şirketin mali yükünü hafifletebilir.
- Kolay Devir ve Hisse Satışı: Anonim şirketlerde hisse devri ve satışı, diğer şirket türlerine göre daha kolaydır. Bu sayede yatırımcıların ilgisini çekmek ve şirketin likiditesini artırmak bakımından daha avantajlıdır.
Av. Alara Naz GÖNEY