Anayasa Mahkemesi Heyeti, Fransa ziyareti kapsamında Fransa Anayasa Konseyi ve Fransa Danıştay heyetleri ile Paris’te görüşmeler gerçekleştirdi. Fransa Anayasa Konseyi Başkanı Laurent Fabıus’un Fransız Anayasa Konseyinin anayasal denetime dair çalışma usul ve esasları hakkındaki bilgi paylaşımının ardından Başkan Kadir Özkaya hitaplarını gerçekleştirdi. Başkan Özkaya, Türk hukukunda anayasal denetim hakkında bilgilendirme yaparak Türk Anayasa Mahkemesi olarak Fransız Anayasa Konseyi ile iş birliğimizin güçlenerek devam etmesi temennilerini dile getirdi.
Paris Büyükelçiliği tarafından düzenlenen resepsiyona da katılarak Büyükelçi Yunus Demirer ile bir araya gelen Heyet, Paris temaslarının ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde (AİHM) düzenlenecek toplantıya katılmak için Strazburg’a geçti.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya ve AİHM Başkanı Marko Bošnjak arasında gerçekleşen ikili görüşmenin akabinde iki Başkan’ın yaptığı açış konuşmaları ile toplantı başladı.
Başkan Özkaya konuşmasında Türk Anayasa Mahkemesinin AİHM kararlarını, insan hakları standartlarının evrensel ölçütlerle şekillenmesi açısından gözönünde bulundurduğunu belirterek bireysel başvuru incelemelerinde, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini en iyi şekilde koruyabilmek adına AİHM içtihatlarını çok dikkatli bir şekilde takip ettiğini ifade etti.
Anayasa Mahkemesinin AİHM kararlarını yakından takip etmek bağlamında AYM-AİHM kararlarına yönelik rehber oluşturduğunu dile getiren Başkan Özkaya, bu rehberde AYM-AİHM içtihadı arasındaki farklılıklar ve bu farklılıkların sebeplerinin ortaya konulduğunu belirtti ve rehberin her ay güncellenerek AYM raportörleri ve üyeleriyle paylaşıldığını kaydetti.
AYM ve AİHM kararları arasındaki farklılıkların çok az sayıdaki karara ilişkin olduğunu vurgulayan Başkan Özkaya, bu sınırlı sayıdaki kararlar dışında genel olarak AYM ve AİHM içtihatlarının aynı yönde olduğunu hatırlattı.
Türk Anayasa Mahkemesinin bireylerin insan hakları çerçevesindeki taleplerinin karşılanması ve hak ihlallerinin önlenmesi için kapsamlı bir süreç yürüttüğünü ifade eden Başkan Kadir Özkaya “AİHM ve Türk yargısı arasında var olan iş birliğinin güçlenerek devam etmesi, karşılaştığımız zorlukların aşılmasında bizlere önemli bir destek sağlayacaktır. Ortak sorumluluklarımız doğrultusunda, insan haklarını koruma yolundaki iş birliğimizin, Avrupa değerleri kapsamında daha da gelişmesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye’de yaklaşık 4.500.000 mülteci bulunmaktadır. Bu sayı birçok Avrupa ülkesinin nüfusundan fazladır. Yine Türkiye FETÖ-PKK gibi terör örgütleriyle mücadele etmeye devam etmektedir. Bu kadar mülteciyi barındıran ve tüm bu terör örgütleriyle mücadele eden Türkiye’nin Anayasal sınırlar içinde ve insan hakları temelinde hareket ettiğini ve bu yönde azami gayret gösterdiğini belirtmek isterim. Türkiye’nin içinde bulunduğu bu şartların da gözönünde bulundurulması bir zorunluluktur.” dedi.
Açış konuşmalarının ardından oturumlara geçildi. Toplantının ilk oturumunda “İkincillik İlkesi: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin İnsan Haklarının Birincil Koruyucuları Olarak Ulusal Mahkemeler Tarafından Uygulanması” başlığı altında Anayasa Mahkemesi Üyesi Engin Yıldırım ve AİHM Başkan Yardımcısı Arnfinn Bårdsen sunumlar yaptı. Toplantının “Kitlesel Başvuru Akını: Zorluklar ve Olası Çözümler” başlıklı ikinci oturumuna ise Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Basri Bağcı ve AİHM Yargıcı Saadet Yüksel sunumları ile katkıda bulundu. Sunumların soru-cevap bölümleriyle de desteklendiği oturumların ardından Türk Anayasa Mahkemesi Heyetinden temsilciler ile AİHM Yazı İşleri Müdürlüğü Türkiye Birimi görüş alışverişlerinde bulunmak üzere bir araya geldi.
Program sonunda İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü Genel Direktörü Gianluca Esposito, AİHM’de Başkan Özkaya’ya nezaket ziyaretinde bulundu.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya ve Anayasa Mahkemesi Üyeleri, Strazburg temasları kapsamında Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Daimî Temsilciliğinin düzenlediği davete de katılarak Büyükelçi Nurdan Bayraktar Golder ile bir araya geldi.
