Travma’nın kökeni “trauma” latince bir kelime olup, dış etkenler sonucu meydana gelen yaraları ifade etmek için kullanılmaktadır. Diğer bir ifadeyle, travma fiziki ya da psikoloji açısından beden ve ruhun bütünlüğünü tehdit eden ya da bozan olayların meydana gelmesi olarakta açıklanmaktadır. Çocukta meydana gelen fiziki ya da psikolojik travma zamanla patalojik durumlarıda beraberinde getirmektedir.
Çocukluk çağı travmalarında aile modelleri travmaya maruz kalan çocuk üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Dolayısıyla ailenin yapısı, sosyo-ekonomik durumu, eğitim düzeyi, çocuk yetiştirilme tutumu, aile içi iletişim, anne ve babaya olan güvenli ya da güvensiz bağlanması, çocuğun ruh sağlığı açısından önemli olduğu bilinmektedir.
Öztürk’e göre, aile modelleri “normal aile modeli”,”görünürde aile modeli”ve“patalojik aile modeli” olmak üzere üç aile modeli bulunmaktadır. Normal aile modelinde psikiyatrik tanı almayan normal bireylerden oluşmaktadır. Görünürde aile modelinde tanı alan bir çocuk ve genellikle tanı almayan eşik altı tanı kriterlerinin görüldüğü ebeveynlerden oluşur.
Patalojik aile modelinde ise, neredeyse tüm aile üyelerinin en az bir psikiyatrik tanısı bulunmaktadır. Öyle ki, günümüzde artık normal aile modeline rastlamanız oldukça güçtür. Psikotravmatoloji ve Psikotarih açısından kuşaklararası travma geçişi ve kuşaklararası travma aktarımı çalışmaları, aile modelleri açısından önem arz etmektedir.
Öztürk’e göre, savaşların ortaya çıkması kötü anne modelinden kaynaklanmaktadır. Tarihin en acımasız liderlerinden biri olan Adolf Hitler’in çocukluk yaşantısına baktığımızda geçmişinden çok nefret ettiği, içine kapanık bir çocukluk geçirdiği ve sevgi göremediği babası ile arasında her zaman bir mesafe olduğu bilinmektedir.
Adolf’un Yahudilere olan öfkesi ve saldırgan yapısı, çocukluk çağında babasıyla yaşamış olduğu travmasından kaynaklanmaktadır. Adolf’un çocuklukta babasıyla yaşamış olduğu olumsuz deneyimleri yetişkinlik hayatını doğrudan etkilemiştir. Başka türlü ifade etmek gerekirse, uzun zamandır tutkuyla peşinden koştuğu, bütün Avrupa Yahudilerinin kökünü kazıma emeli babasına olan öfkesinden gelmektedir.
Adolf’un içinde bulunduğu bu durum, babası tarafından psikolojik olarak istismar edilmesinden kaynaklanmaktadır. Babası tarafından sevilme, görülme, bireyselleşme, kendi kaderini şekillendirme ihtiyaçı hiçbir zaman karşılanmamıştır. Dolayısıyla Yahudilerin kökünü kazıma içgüdüsü, babasına olan nefretinden geldiği kaynaklarda belirtilmektedir.
Babasının çocukluk yaşamı ise, Adolf’un çocukluk yaşantısıyla benzerlik göstermektedir. Öyle ki, fakir bir hizmetçinin gayrı meşru çocuğu olarak başladığı yaşamı, kendi kendine okumayı-yazmayı öğrendiği, diğer akrabalarından daha çok yükseldiği ve kamu görevlisi olduğu bir çizgide ilerlemiş, alt sınıftan orta sınıfa yükselmiştir.
Tarihçilere göre, biyolojik babasının Yahudi olduğu, Alois’inde Yahudi olabileceği kaynaklarda belirtilmektedir. Alois’in görevine bağlı ve çalışkan bir kişiliğe sahip olduğu bilinmektedir. Ancak kendi ebeveynlik görevini başarılı şekilde yerine getirmemiştir. Çünkü çocuklukta yaşamış olduğu “istenilmeyen çocuk” sendromu ileri ki yaşantısını derinden etkilemiştir.
Sonuç olarak; kalıtsal aile travmalarında ister istemez öç alma, affetme, barışma, barışamama durumu yaşanabilmektedir. İncelemiş olduğumuz lider analizinde, Alois’in babasından nefret etmesi, Adolf’unda babasından nefret etmesi yaşamış oldukları kalıtsal travmalarla ilintilidir.
Av. Sabuhi Rahimov
Kaynakça:
Helvacı Çelik, F. G. & Hocaoğlu, Ç. (2018). Çocukluk Çağı Travmaları: Bir Gözden Geçirme . Sakarya Tıp Dergisi , 8 (4) , 695-711 . DOI: 10.31832/smj.454535
F. G. Helvacı Çelik ve Ç. Hocaoğlu , "Çocukluk Çağı Travmaları: Bir Gözden Geçirme",Sakarya Tıp Dergisi, c. 8, sayı. 4, ss. 695-711, Ara. 2018, doi:10.31832/smj.454535
Öztürk E. Psikotarih Açısından Çocuk 5. Yetiştirme Tarzları ve Çocuk İstismarı. Turkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine-Special Topics 2016; 2(3), 24-34.
Derin G, Öztürk E. Psikotarih Temelli Çocuk Yetiştirme Stillerinin Kuşaklararası Travma Geçişi Açısından İncelenmesi, Celbiş O, editör. Turaz Akademi 2018. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2018, s.16-29.
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Adolf_Hitler
https://www.webtekno.com/haber/amp/47604
https://onedio.com/haber/meger-hitler-cocukken-sokaklarda-yasamis-dunyaca-unlu-liderlerin-cocukluk-travmalarini-inceliyoruz-1105935