ANKARA - Türk hukuk sisteminde “Mahkemesiz adalet” olarak tanımlanan arabuluculuk sistemi Haziran ayında uygulanmaya başlanacak. Uygulamayla özel hukuk anlaşmazlıkları, dava açılmadan ve mahkemeye gitmeden arabulucu aracılığıyla çözülecek. Hukuk sisteminde mahkemelerdeki iş yükünün azaltılması amacıyla gündeme gelen bu sisteme göre; mal paylaşımı, miras gibi özel hukuk anlaşmazlıklarında dava açılmadan arabulucu kullanılabilecek.

Türk hukuk sistemi, birçok ülkede kullanılan ama Türkiye için henüz yeni olan “Arabuluculuk” kavramı ile tanışmaya hazırlanıyor. “Mahkemesiz adalet” olarak tanımlanan arabuluculuk kavramı, Türk hukuk sistemine de giriyor. Buna göre, özel hukuk anlaşmazlıkları, dava açılmadan ve mahkemeye gitmeden arabulucu aracılığıyla çözülecek. Hukuk sisteminde mahkemelerdeki iş yükünün azaltılması amacıyla gündeme gelen bu sisteme göre; mal paylaşımı, miras gibi özel hukuk anlaşmazlıklarında dava açılmadan arabulucu kullanılabilecek.

Kamu düzenini ilgilendirmeyen alacak veya tazminat davaları da dahil özel hukuk alanındaki tüm uyuşmazlıklar arabulucu marifetiyle çözülebilecek. İş hukuku ve tüketici hukukundan kaynaklanan davalar da arabulucuya gidecek. Hukuk mezunu ve en az 5 yıllık deneyimi bulunan kişiler arabulucu olarak görev yapacak. Bu kişiler Adalet Bakanlığına bağlı çalışacak. Arabulucu önünde yapılan konuşmalar gizli kalacak. Taraflar, dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında aralarında anlaşıp arabulucuya gidebilecek. Arabulucu ücreti taraflarca eşit ödenecek.

22 HAZİRAN 2013 UYGULAMA TARİHİ

TBMM’de 7 Haziran 2012 tarihinde kabul edilen Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, 22 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanunun kuruluş ve teşkilatı düzenleyen 28. maddesi ve Arabuluculuk Kurulu’nu düzenleyen 32. maddesi Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girdi. Kanunun diğer maddeleri ise yayımı tarihinden 1 yıl sonra yani 22 Haziran 2013 tarihinde yürürlüğe girecek.

Yeni sistem, anlaşmalı boşanma davaları, trafik kazaları, kat mülkiyeti gibi özel hukuku ilgilendiren konularda taraflar arasında uzlaşmanın sağlanmasını amaçlıyor. Kanuna göre, dava süreci başlamadan önce taraflar anlaşmaları halinde ortak bir arabulucu seçebilecek.

Kanuna göre; tarafların, arabulucuya başvurma, süreci devam ettirme, sonuçlandırma veya bu süreçten vazgeçmesi serbest olacak; arabulucuya başvururken ve tüm süreç boyunca eşit hakları bulunacak.

Arabulucu, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya elde ettiği bilgi, belge ve tuttuğu kayıtları gizli tutacak. Taraflar da gizliliğe uyacak.

Arabuluculuk Sistemi için, Arabuluculuk Daire Başkanlığı ve Arabuluculuk Kurulu oluşturulacak.

5 YILLIK KIDEME SAHİP HUKUK FAKÜLTESİ MEZUNU OLANLAR ARABULUCU OLABİLECEK

Mesleğinde en az 5 yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olanlar, kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmayanlar, arabuluculuk eğitimi tamamlayanlar, Adalet Bakanlığı'nca yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olanlar arabulucu olabilecek.

Mahkemelerdeki iş yükünü azaltmak amacıyla hazırlanan ve hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde uygulanacak usul ve esasları düzenleyen Kanuna ilişkin yönetmelik ise 26 Ocak 2013 tarihinde yayınlandı.

Yönetmelikle, arabuluculuk yoluyla hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile arabuluculuk eğitimi verecek kuruluşların denetlenmesi, eğitimin süresi, içeriği ve standartları ile ilgili hususlar ve arabulucularda aranacak koşullarla, arabulucuların denetlenmesi ve Arabuluculuk Daire Başkanlığı ile Arabuluculuk Kurulu’nun çalışma usul ve esasları belirlendi.

ARABULUCULUKLA ÇÖZÜMLENEBİLECEK KONULAR

Arabuluculuk sistemiyle çözümlenecek konular ise şöyle:
“-Aile hukuku-Miras hukuku,
-Sigorta anlaşmazlığı,
-Telif anlaşmazlıkları,
-Sosyal medya saldırıları ve internet suçları,
-Komşular arası anlaşmazlıklar (gürültü, halı silkeleme, köpek vs)
-Arazi anlaşmazlığı,
-Kadına şiddet
-Doktor-hasta anlaşmazlığı (Doktora şiddet )”

ABD’DE ARABULUCULUK YAPAN TAN, DENEYİMLERİNİ TÜRKİYE’DE PAYLAŞACAK

ABD Columbus, Ohio Adliyesi’nde hukuki uyuşmazlıkların çözümü konusunda arabuluculuk yapan Tan Hukuk Bürosu sahibi Avukat Gizem Tan, hukuki uyuşmazlıkların çözümü konusunda ABD’de edindiği deneyimleri Türkiye’de paylaşacak.

Deneyimlerini Türkiye’deki arabuluculuk sisteminde kullanmaya hazırlanan Tan Hukuk Bürosu, Türk Hukuk sistemine yeni girecek olan Arabuluculuk uygulamasıyla ilgili 1 Haziran 2013 tarihinde sempozyum düzenleyecek. Arabuluculuk Sempozyumu ile Arabuluculuk sisteminin kamuoyuna anlatılması ve sistemin uygulamasıyla ilgili cevap bekleyen konuların ortaya konarak çözüm bulunması amaçlanıyor.(ANKA)