Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçlarının ve üst düzey katılımcıların bir araya geldiği konferansa Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Başkanvekili Basri Bağcı, Anayasa Mahkemesi Üyeleri Engin Yıldırım, Rıdvan Güleç, Recai Akyel, Yusuf Şevki Hakyemez, Selahaddin Menteş, İrfan Fidan, Muhterem İnce, Yılmaz Akçil, Ömer Çınar, Metin Kıratlı ile yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri katıldı.
Göç ve insan hakları temalı konferansın açış konuşmalarını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hâkimi Saadet Yüksel, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya yaptı.
Başkan Özkaya konuşmasında, son yıllarda önemli bir güvenlik kaygısı olarak ortaya çıkan göçün devletlerin yönetsel, ekonomik ve toplumsal yapısına etki eden geniş kapsamlı bir olgu olduğunu ifade ederek göç politikalarının hukuk devleti ve insan haklarına uygun bir şekilde düzenlenmesi ve uygulanmasındaki önemini vurguladı. Göçün günümüz dünyasında en önemli küresel meselelerden biri olarak her ülkenin yaşamını derinden etkilediğini belirten Başkan Özkaya, göçlerin temel sebebi olan savaş, katliam ve kötü muamelelerin durması ve geri kalmış toplumlarda refah seviyesinin yükseltilmesi için devletlerin ve uluslararası kuruluşların çaba sarf ederek sorumluluk üstlenmeleri gerektiğini ifade etti.
Başkan Özkaya, dünyanın birçok yerinde yaşam hakkına yönelik müdahaleler, kötü muamele yasağına aykırı eylemler ve insan onurunu ayaklar altına alan fiiller yaşandığını belirterek “En temel hak olan yaşam hakkının olmadığı yerde hiçbir haktan söz edilemez.” dedi. Filistin’de çok ağır insan hakları ihlalleri yaşandığına dikkati çeken Başkan Özkaya “Gazze, uluslararası hukuk göz ardı edilerek sistematik bir ablukaya alınmıştır. Bebekler, çocuklar ve kadınlar başta olmak üzere on binlerce masum insan, objektif hiçbir vicdanın kabul etmeyeceği ölçüsüz bir şiddetle cezalandırılmakta, öldürülmekte, aç bırakılmakta, ortalama olarak kabul edilebilecek en asgari seviyeden bile çok daha kötü koşullara maruz bırakılmaktadırlar.” ifadelerini kullandı.
Filistin ve Gazze başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında uygulanan zulüm ve şiddetle birlikte yaşanan ekonomik zorlukların milyonlarca insanı yurtlarını terk etmeye zorladığını dile getiren Başkan Özkaya, uygulanan şiddete uluslararası alanda yeterince müdahale edilmemesi ve bu insanlara uluslararası insani yardımların yetersiz kalması gibi hususların da göç edebilme hakkı gibi yeni bir kavramın tartışılması gereğini ortaya koyduğunu ifade etti.
Başkan Özkaya konuşmasının devamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Türk Anayasa Mahkemesinin göçmenlerin haklarını koruma konusunda önemli içtihatlar geliştirdiğini ve bu kararlarla göç olgusunu insan hakları temelinde ele alarak hukukun üstünlüğünün güçlenmesine katkı sağladığını belirterek sözlerine şöyle devam etti:
“Göçmenlerin temel hak ve özgürlüklerine yönelik ihlaller karşısında etkili başvuru hakkının korunması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkememizin öncelikli konularından biri olmuştur. Özellikle sınır dışı etme kararları, idari gözetim ve göçmen çocukların korunmasına yönelik kararlar, hukuk düzenimizde önemli bir yer tutmaktadır. Anayasa Mahkemesi olarak biz, göçmenlerin temel hak ve özgürlüklerinin korunmasına yönelik içtihat geliştirme sürecinde ulusal ve uluslararası standartların ışığında hareket etmekteyiz.”
Anayasa Mahkemesinin göçmenlerin temel hak ve özgürlüklerinin korunmasına yönelik içtihat geliştirme sürecinde ulusal ve uluslararası standartların ışığında hareket ettiğini vurgulayan Başkan Özkaya “Yaşam hakkı başta olmak üzere göçmenlerin de temel hak ve özgürlüklerinin sağlanması ve korunması gerektiğini, özellikle etnik kökenine, dinine veya rengine göre ayrım yapılmasının engellenmesi ve nefret söylemlerinin önüne geçilmesi gerektiğini vurgulamaktayız.” dedi.
Başkan Özkaya konuşmasının sonunda Göç İdaresi Başkanlığı ile iş birliğinde hazırlanan bu programda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatları ışığında yapılacak tartışmaların göç politikalarının daha adil ve insan haklarına uygun bir çerçevede şekillenmesine katkıda bulunacağına yürekten inandığını dile getirdi ve konferansın düzenlenmesine vesile olan İçişleri Bakanı’na, Göç İdaresi Başkanı’na, katkılarından dolayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçlarına, Yargıtay ve Sayıştay Başkanlarına, Azerbaycan Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerine, Romanya ve Moldova Anayasa Mahkemesi üyelerine ve emeği geçen herkese teşekkür etti.
Başkan Kadir Özkaya’nın konuşmasının ardından programa oturumlarla devam edildi. Başkanlığını Göç İdaresi Başkanı Atilla Toros’un yaptığı ilk oturumda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkan Yardımcısı Arnfinn Bardsen, Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Basri Bağcı sunum yaptı. Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı ve Anayasa Mahkemesi Üyesi Rıdvan Güleç’in yönettiği ikinci oturuma Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hâkimi Lorraine Schembrı Orland, Anayasa Mahkemesi Üyesi İrfan Fidan ve Danıştay Onuncu Daire Başkanı İbrahim Topuz sunumları ile katkıda bulundu. Başkanlığını Hâkimler ve Savcılar Kurulu 1. Daire Başkanı Halil Koç’un yaptığı son oturumda ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hâkimi Sebastian Radulețu, Anayasa Mahkemesi Üyesi Yılmaz Akçil ve Danıştay Üyesi Cengiz Aydemir sunumlarını gerçekleştirdi.
Oturumların soru-cevap bölümleriyle desteklendiği konferans, Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Başkanı Ferhad Abdullayev, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkan Yardımcısı Arnfinn Bardsen ile Göç İdaresi Başkanı Atilla Toros’un kapanış konuşmaları ile sona erdi.