4857 Sayılı İş Kanunun 110. Maddesinde konut kapıcıları olarak adlandırılan bu kişiler Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, Yıllık İzin, Fazla Mesai, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti ve Hafta Tatili ücretine hak kazanmaktadır. Ayrıca Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca çıkarılan bir yönetmelik ile bu kişilerin hak ve yükümlülükleri açıklanmaktadır.
Konut Kapıcıları Yönetmeliği'nin 3. maddesinde kapıcı, ana taşınmazın bakımını, korunmasını, küçük çaptaki onarımlarını, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımını, temizliğini, bağımsız bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesini, güvenliklerinin sağlanmasını, kaloriferin yakılmasını ve bahçenin düzenlenmesini ve bakımını ve benzeri hizmetleri gören kişi olarak tanımlanmıştır. Aynı maddede, işveren konutun maliki ve ortakları olarak açıklanmıştır.
Bu durumda yönetmelikte belirtilen görevleri ifa eden kişi İş Kanununa göre işçilik alacaklarını almaya hak kazandığında kimden tahsil edeceği ise uygulamada sorunlar yaratmaktadır.
Kat Mülkiyeti Kanunun 20. maddesinde '' Kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça: Kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak katılmakla yükümlüdür. '' şeklinde açıkça belirtilmektedir.
Şöyle ki; Kat malikleri tüzel bir kişilik oluşturmasalar bile, apartman yönetimince alınan bütün kararlar ile birlikte alacaklı ve borçlu konumunda olabilmektedirler.
Bu durumda işçilik alacakları bulunan konut kapıcısı alacaklarını tahsil etmek için hem apartman yönetimine hem de kat maliklerinden bu alacakları talep edebilmektedir. Uygulamada sorun yaratan kısım işveren olarak sayılan kat maliklerinin evi yeni bir maliğe sattı durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Açıklamak gerekirse bir apartman görevlisi 20 yıldır aynı apartmanda hizmet veriyor olsun. Görevinin sonlanmasıyla işçilik alacaklarına hak kazanmış olan bu görevli alacağını tahsil etmek için site yönetimine başvurmaktadır. Site yönetimi işçilik alacaklarını her bir kat malikinden eşit oranda tahsil edecektir. Bu durumda o apartmanda 15 sene oturmuş olan malik A ve A'nın evini satın alarak son 3 senede apartmanda malik olan B olsun. Bu durumda malik B kendisinden istenen 20 yıllık işçilik alacaklarının sadece 3 senesinde hizmet aldığı için geri kalan yıllara ilişkin tutarı eski malik A dan rücü edebilecek midir?
Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 26.3.2001 gün ve 2001/1871-2741 sayılı ilamı ile; ( ...Kat Mülkiyeti Kanununun 20. maddesi hükmüne göre, kat maliklerinden her biri kapıcı giderlerinden, ( ücret, sigorta primi, kıdem tazminatı vs. ) yönetim planında veya kat malikleri kurulunca verilmiş bir kararda başka türlü bir hüküm bulunmadıkça diğer kat malikleri ile birlikte eşit olarak sorumludur. Bu sorumluluk, borcun yasal olarak ödenmesi gereken tarihte malik olan kişiye aittir. Somut olayda, apartman kapıcısının görevden ayrılıp kıdem tazminatını hak ettiği tarihte davalı malik olup, yönetime ve sigortaya karşı bu borcun tamamından sorumludur. Hesaplanan kıdem tazminatına esas alınan sürenin bir bölümünün önceki malik dönemine ait olması borcun doğduğu tarihte malik olan davalıyı bu sorumluluktan kurtarmaz. Şartları varsa, ödediği kıdem tazminatının kendisinden önceki malik dönemine isabet eden miktarı için rücu hakkını kullanabilir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 19.10.2000 gün 2000/9377 Esas, 2000/14065 Karar sayılı kararında da "1475 sayılı İş Kanununun 14/2. maddesi gereğince işyerinin devri sebebiyle başka bir işverene geçmesi halinde işçinin kıdeminin değişik işverenlerde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanacağı, her ne kadar daha önceki işveren işçiyi çalıştırdığı süre ve devir sırasında işçinin aldığı ücretle sorumlu ise de, son işveren olarak davalının tüm süreden sorumlu olduğu, ancak önceki işverenlere sorumlulukları oranında, rücu edebileceği" açıkça belirtilmiştir.
Av. Çiğdem ÇETİN