4924 Sayı'lı "Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması" hakkındaki Kanun'a tabi Hekim olarak görev yapmakta iken, ''Sağlık Bakanlığı Tarafından Türk Silahlı Kuvvetlerine Sunulacak Sağlık Hizmetleri Hakkında Usul ve Esasların Yürürlüğe Konulmasına Dair Protokol'' kapsamında Milli Savunma Bakanlığı Askeri Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 30.12.2021 Tarih'li ve 880073 Sayı'lı Yazısı'na istinaden tesis edilen Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün (2 Ay Süreli) Geçici Görevlendirme İşlemleri'nin iptali ve öncelikle yürütülmelerinin durdurulması talebi ile; Hekim Birliği Sendikası Genel Başkan Yardımcısı Op. Dr. Çağlar Yıldırım Koordinatörlüğü'nde, Sendika Hukuk Müşaviri Av. Ümit Erdem ve Sendika Hukuk Bürosu Avukatları'ndan Av. Didem Zeyrek, Av. Utku Dabak ve Av. Yavuz Baran Polat tarafından Sendika Üyeleri adına / temsilen ikame edilen Dava Dilekçeleri'nde şu hususlara dikkat çekilmektedir;
4924 Sayı'lı Kanun'a Göre Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Birimler İtibariyle Vize Edilmiş Pozisyonlarda İstihdam Edilen Personel'in Pozisyonu'nun Tahsis Edildiği Yer Dışındaki Birimlerde Görevlendirilemeyeceği ve Çalıştırılamayacağı Ancak "Sayma Yolu İle" Belirlenen Durumlarda Geçici Olarak Görevlendirileceği Düzenlenmiştir.
Bu haller; deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler ile sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali ile yılda bir ayı geçmeyen Hizmetİçi eğitim çalışmaları olup bunların dışındaki sebeplerle geçici görevlendirme yapılamaz.
4924 Sayı'lı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1. Maddesi'nde, Kanun'un amacının, eleman temininde güçlük çekilen yerlerde ve hizmet dallarında sağlık hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesini temin etmek üzere, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları tarafından hizmet akdi ile sözleşmeli olarak istihdam edilecek ve işçi sayılmayan sağlık personelinin hizmet şartlarını, niteliklerini, işe alınma ve işine son verilme hallerini, görev ve yetkilerini, hak, yükümlülük ve sorumluluklarını, ücret ve diğer ödemeleri ile özlük işlerini düzenlemek olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un 3. Maddesi'nde de; "Maliye Bakanlığı tarafından birimler itibarıyla vize edilmiş pozisyonlarda istihdam edilecek personel; pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde sürekli olarak görevlendirilemez ve çalıştırılamaz. Ancak sözleşmeli personel; deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali ile yılda bir ayı geçmeyen hizmet içi eğitim çalışmaları esnasında, tabip ve hemşireler diyaliz eğitimi amacıyla en fazla bir defa ve toplam üç ayı geçmemek üzere ve bu sürenin dört katı mecburi hizmet yükümlüsü olarak çalışmayı taahhüt etmek kaydıyla, pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca 4924 Sayı'lı Kanun'a dayanılarak çıkarılan ve 11.02.2015 Tarih'li ve 29264 Sayı'lı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları 4924 Sayı'lı Kanun'a Tabi Sözleşmeli Sağlık Personeli Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 'Atama ve Yerleştirme İşlemleri' başlıklı 5. Maddesi'nin (n) Bendi'nde; "Maliye Bakanlığı tarafından birimler itibarıyla vize edilmiş pozisyonlarda istihdam edilecek personel; pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde sürekli olarak görevlendirilemek ve çalıştırılamaz. Ancak sözleşmeli personel; deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali ile yılda bir ayı geçmeyen hizmet içi eğitim çalışmaları esnasında, tabip ve hemşireler diyaliz eğitimi amacıyla en fazla bir defa ve toplam üç ayı geçmemek üzere ve bu sürenin dört katı mecburi hizmet yükümlüsü olarak çalışmayı taahhüt etmek kaydıyla, pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebilir." kuralına yer verilmiştir.
4924 sayılı Yasa; eleman temininde güçlük çekilen yerlerle sınırlı olarak kendine özgü bir Sözleşmeli Personel statüsü oluşturduğundan ve birimler itibariyle vize edilmiş pozisyonlarda sözleşmeli personelin kalıcı bir biçimde istihdam edilmesi öngörüldüğünden, 4924 Sayı'lı Yasa'ya dayanılarak çıkarılan Yönetmelik'te belirtilen sebepler haricindeki geçici görevlendirmeler mevzuata aykırı düşmektedir.
Sağlık Bakanlığı Tarafından Milli Savunma Bakanlığı'na Bağlı Birimlere Sunulacak Sağlık Hizmetleri Hakkında Usül ve Esasların Yürürlüğe Konulmasına Dair Protokol'ün 6. Maddesi'nde, "(1) Barış şartlarında Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık hizmetleri, öncelikle Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık personeli aracılığı ile verilir. İhtiyaç halinde Milli Savunma Bakanlığının talebi üzerine Sağlık Bakanlığı personel desteğinde bulunur. (2) 3359 Sayı'lı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nun Ek-3'üncü Maddesi kapsamında Milli Savunma Bakanlığı tarafından talep edilen kadrolar Devlet hizmeti yükümlülüğü kuralarına dahil edilir. (3) Milli Savunma Bakanlığı'nın ihtiyaç bildireceği kadrolara Sağlık Bakanlığı'nca görevlendirme yapılır.” hükmü, “Görevlendirme” başlıklı 7. Maddesi'nde, "(1) Milli Savunma Bakanlığının ihtiyaç bildirmesi halinde, 926 Sayı'lı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun Ek-17'nci Maddesi kapsamı ve esaslarına göre Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sözleşmeli aile hekimleri hariç uzman tabip, tabip, uzman diş tabibi, diş tabibi ile diğer sağlık personeli, Sağlık Bakanlığı tarafından görevlendirilir. (2) Görevlendirme talepleri Milli Savunma Bakanlığı'nca yapılacak planlama çerçevesinde her yıl Eylül ayında Sağlık Bakanlığı'na bildirilir. Acil ortaya çıkabilecek ilave ihtiyaçlar ise zamana bağlı kalmaksızın Sağlık Bakanlığı'na bildirilir. Sağlık Bakanlığı'nca kuruluşunda bulunan taşra teşkilatlarına aynı il içerisinde görevlendirme talepleri için gerekli talimat verilir. Taşra teşkilatlarınca görevlendirme sonuçları Sağlık Bakanlığı'na ve Sağlık Bakanlığı'nca da Milli Savunma Bakanlığı'na bildirilir. (3) Harekât ihtiyacı kapsamındaki sağlık personeli acil ihtiyaçları Milli Savunma Bakanlığı tarafından Sağlık Bakanlığı'na bildirilir. (4) Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarınca personelin görev yaptığı il dışına yapılacak görevlendirmelerde süre bir mali yılda aynı personel için toplam iki ayı geçemez. (...)” hükmü düzenlenmiştir.
Normlar hiyerarşisine göre; Kanun'dan sonra gelen Yönetmelik, Genelge, Tebliğ, Talimat gibi düzenlemelerin ancak Kanun'da verilmiş olan hakkın kullanılmasının açıklanması ile ilgili olacağı, bu metinlerde Kanun ile verilmiş olan hakkı genişletici veya daraltıcı mahiyette hükümlere yer verilemeyeceği Hukuk'un Genel İlkeleri'ndendir.
Yukarıda yer alan Yasa hükümlerine göre; Sözleşmeli Personel'in deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş halinde pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebileceği, sayılan bu tahdidi haller dışında pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde görevlendirilemeyeceği açıktır.
4924 Sayı'lı Kanun'un ilgili Maddesi'nde yer almadığı halde anılan Protokol hükmü ile "hizmet ihtiyacı" ile Kanun'daki tahdidi olarak sayılan hallere ekleme yapılarak genişletici mahiyette düzenleme getirildiği anlaşılmaktadır.
Hal Böyle İken; 4924 Sayılı Yasa'nın 3. Maddesi'nin 4. Fıkrası'nda sayılan durumlardan biri kapsamına girmediği anlaşılan dava konusu Geçici Görevlendirme İşlemleri'nde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmalıdır.
EMSAL İDARE MAHKEMESİ KARARLARI;
4924 Sayı'lı Kanun'a tabi personelle ilgili olarak getirilen düzenleme gereğince sözleşmeli personelin pozisyonunun tahsis edildiği yer dışında geçici olarak görevlendirilmesinin ancak mevzuatta tahdidi olarak sayılan haller kapsamında mümkün olması karşısında davacının, askeri harekat bölgelerinde sağlık hizmetinin etkin ve süratli sunumunu teminen tabip ihtiyacını karşılamak maksadıyla, bir başka ifadeyle ''hizmetine ihtiyaç duyulduğu" gerekçesiyle görevli bulunduğu ... Devlet Hastanesi dışında bir hastanede geçici olarak görevlendirilmesinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
(Manisa 1. İdare Mahkemesi, 2022/10623 E., 04.11.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Mahkememiz'in ara kararı uyarınca davalı idare tarafından yapılan savunma ve dosyaya sunulan bilgi ve belgelere göre; davalı idarenin geçici görevlendirme işleminde yer verilen ihtiyaç durumu gerekçesi ile 4924 Sayı'lı Yasa'da sözleşmeli personelin geçici olarak görevlendirilebilmesi için aranan deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali şartlarının birlikte değerlendirilmesinden; kanun koyucu tarafından sözleşmeli personelin pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebilmesi için gereken şartların tahdidi olarak sayıldığı ve dava konusu olayda bu şartların gerçekleşmediği görülmektedir. Bu durumda; 4924 Sayı'lı Yasa'nın 3. Maddesi'nin 4. Fıkrası'nda sayılan durumlardan biri kapsamına girmediği anlaşılan dava konusu geçici görevlendirme işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
(Balıkesir 1. İdare Mahkemesi, 2022/1133 E., 01.11.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Bakılan davada; askeri sağlık hizmetlerinin yürütülmesinin işlemin gerekçesi olduğu anlaşılmakta ise de 4924 Sayı'lı Kanun'a tabi sözleşmeli uzman tabip olarak görev yapan davacının, pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebilmesi için anılan Kanun'da ve ilgili Yönetmelik'te ayrıntılı olarak sayılan durumların somut olayda gerçekleşmediği görüldüğünden dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
(İzmir 7. İdare Mahkemesi, 2022/259 E., 19.10.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
4924 Sayı'lı Kanun'a tabi personelle ilgili olarak getirilen düzenleme gereği, personelin pozisyonunun tahsis edildiği yer dışında geçici olarak görevlendirilmelerinin ancak mevzuatta tahdidi olarak sayılan haller kapsamında mümkün olduğundan, çalışma barışının tesisi gerekçesiyle davacının görevli bulunduğu ... Devlet Hastanesi dışında bir hastanede geçici olarak görevlendirilmesinde mevzuata uyarlık görülmemiştir.
(Konya 2. İdare Mahkemesi, 2022/728 E., 04.08.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Mevzuatın ve olayın birlikte değerlendirilmesinden; 4924 Sayı'lı Kanun'un kapsamında bulunan sağlık personelinin sözleşmeli pozisyonlarının bulunduğu sağlık kuruluşunda görev yapmalarının asli kural olduğu, ancak bu kurala yine anılan Kanun'un 3. Maddesi'nin 4. Fıkrası'nda yer verilen ve tadadi olarak sayılmış bulunan durumlarda sözleşmeli sağlık personelinin geçici olarak görevlendirilebileceklerinin belirtilerek istisna getirilmiş olduğu, bu istisnai hallerin ise, "deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali ile yılda bir ayı geçmeyen hizmet içi eğitim çalışmaları ve diyaliz eğitimi nedeniyle geçici görevlendirme" halleri olduğu, uyuşmazlıkta olduğu gibi "hizmetine ihtiyaç duyulması" halinde 4924 Sayı'lı Kanun'a tabi sözleşmeli sağlık personelinin geçici olarak görevlendirilebilineceğine ilişkin bir düzenlemeye 4924 Sayı'lı Kanun'da yer verilmemiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda, ... İlçesi'nde görev yapan davacının istisnai düzenlemelerde yer verilmeyen bir hususa ilişkin olarak sözleşmeli pozisyonun bulunduğu kurum dışındaki bir kuruma geçici olarak görevlendirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
(Giresun İdare Mahkemesi, 2022/791 E., 02.12.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEPLERİ HAKKINDA;
Hukuka aykırı olduğu kanatine varılan "geçici mahiyetteki" dava konusu işlemin bu aşamada yürütmesinin durdurulmamasının, dava konusu işlemin icrasının tamamlanarak davacının etkili bir yargılama hakkından mahrum bırakılması sonucunu doğuracağı da açıktır.
(Manisa 1. İdare Mahkemesi, 2022/10623 E., 04.11.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunun saptanmasına rağmen uygulamanın sürdürülmesi, tüm eylem ve işlemleri hukuka uygunluk karinesine dayanan Hukuk Devleti İlkesi'ne aykırı bir durum doğuracağı gibi davacının Anayasa'da güvence altına alınan Çalışma Hakkı'na ilişkin olması nedeniyle davacı açısından telafisi güç veya imkansız zararlara sebep olabilecektir.
(Balıkesir 1. İdare Mahkemesi, 2022/1133 E., 01.11.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Dava konusu işlemin, davacının geçici süreyle görevlendirilmesine ilişkin olması nedeniyle uygulanması halinde davacı açısından telafisi güç veya imkansız zararların doğabileceği de açıktır.
(İzmir 7. İdare Mahkemesi, 2022/259 E., 19.10.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Hukuka aykırı olduğu kanaatine varılan dava konusu işlemin uygulanması halinde; davacının görevlendirildiği yer ile işlem öncesinde görevli olduğu yer arasındaki mesafe, ulaşım koşulları, ikametgah durumu gibi hususlar göz önüne alındığında, dava sonuçlanıncaya kadar işlemin uygulanmaya devam etmesi halinde, davacı yönünden telafisi güç zararlar doğabileceği de açıktır.
(Konya 2. İdare Mahkemesi, 2022/728 E., 04.08.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)
Davacının dava konusu işlem öncesinde görev yaptığı yer ile dava konusu işlem ile geçici olarak görevlendirildiği yer arasındaki mesafenin fazlalığı dikkate alındığında, dava sonuçlanıncaya kadar işlemin uygulanmaya devam etmesi halinde telafisi güç zararların doğabileceği açıktır.
(Giresun İdare Mahkemesi, 2022/791 E., 02.12.2022 Tarih'li Y. D. Kararı)