Yaygın ifadesiyle varlık barışı, diğer adıyla kayıt dışı varlıkların ekonomiye kazandırılmasıyla ilgili düzenleme 19 Temmuz 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7186 sayılı Kanun’la yapıldı. Konuyla ilgili açıklamalar ise 2 Ağustos 2019 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Tebliğde yapıldı. Varlık barışı uygulaması aslında 2019 sonu itibariyle tamamlanacaktı ancak süreler 30 Aralık 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla altı ay uzatıldı.
A-YURTDIŞINDAKİ VARLIKLARIN TÜRKİYEYE GETİRİLMESİ
Bilindiği gibi, 7143 sayılı Yasada ,Yurt dışında bulunan;
1. Para,
2. Döviz,
3. Altın,
4. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının,
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından 31 Haziran 2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) Türkiye’deki banka ve aracı kurumlara bildirilmesi ve bu tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi halinde söz konusu varlıklar için vergi tarh edilmez.
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından 30 Haziran 2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) Türkiye’deki banka ve aracı kurumlara bildirilmesi halinde %1 oranında vergi hesaplanır. Hesaplanan vergi, banka ve aracı kurumlar tarafından 30.06.2020 tarihine kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı oldukları vergi dairesine beyan edilerek aynı sürede ödenir. Söz konusu varlıkları Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. Bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Ayrıca, uygulamadan yararlanılabilmesi için; (Bkz: Genel Tebliğ Seri No:3 ekinde yer alan Ek-2 nolu beyanname)
1. Bildirilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi,
2. Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi, şarttır.
B- YURT İÇİNDEKİ VARLIKLARIN BEYANI YÖNTEMİ NEDİR?
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve yurt içinde bulunan;
1. Para,
2. Altın,
3. Döviz,
4. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,
5. Taşınmazların,
30 Haziran 2020 tarihine (bu tarih dâhil) kadar beyan edilerek kanuni defterlere kaydedilmesi halinde bu varlıklara ilişkin olarak vergi tarh edilmez.
30 Haziran 2020 tarihine (bu tarih dâhil) kadar vergi dairelerine beyan edilip kanuni defterlere kaydedilmesi mümkündür. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %1 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi 30 Haziran 2020 tarihine kadar ödenir. Beyan edilen söz konusu varlıklar, 30.06.2020 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir.
Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. (Bkz: Genel Tebliğ Seri No:3 ekinde yer alan beyanname)
Beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz.
30.06.2020 tarihine kadar elde edilenler de dahil olmak üzere tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların;
1. Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları,
2. Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri iştirak kazançları,
3. Yurt dışında bulunan iş yeri ve daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri ticari kazançları gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Ayrıca kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan ve 30.06.2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilen kazançlar da istisna kapsamındadır.
SONUÇ
7143 Sayılı Yasanın Bazı Varlıkların Ulusal Ekonomiye Kazandırılması hakkında uygulamalar için konuyla ilgili genel tebliğde açıklamalar mevcuttur. Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ve hazırlanan ilgili rehber ve broşürlerde izahatlar yer almaktadır. Bu konuda uygulama yapmak isteyen ilgililer bankalara da müracaat ederek ayrıntılı bilgi alabilirler. Bu konuda beyan edilecek varlıklarla ilgili Maliye Bakanlığı tarafından herhangi bir araştırma, inceleme ve vergisel denetimlerin yapılmayacağı konusunda güvence verilmiştir.
Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanun Genel Tebliğinden (Seri No:3) ulaşmanız mümkündür.
VARLIK BARIŞI TAKVİMİ[1]
İşlem |
Tarih |
Yurt dışındaki varlığın banka veya aracı kurumlara bildirimi |
30 Haziran 2020 |
Yurt dışındaki varlığın Türkiye’ye getirilmesi veya banka veya aracı kurumdaki bir hesaba transferi |
Bildirimin yapıldığıtarihten itibaren 3 ay |
Banka ve aracı kurumların kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin hesaplanan vergiyi vergi dairesine beyanı |
Bildirimi izleyen ayın 15. günü akşamı |
Yurt dışındaki varlığın yurt dışındaki kredilerin kapatılmasında kullanılması |
30 Haziran 2020 |
Yurt içindeki varlıkların vergi dairesine beyanı |
30 Haziran 2020 |
Beyan edilen varlıklar nedeniyle hesaplanan verginin ödemesi |
Tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonu |
Yurt içindeki varlıkların yasal defterlere kaydı |
30 Haziran 2020 |
------------------------------
[1] Bkz: Bıyık Recep, Varlık Barışında Sayılı Günler, (www.pwc.com)