C) Çıkma ve çıkarılma
I - Genel olarak
MADDE 638-(1) Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir.
(2)Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir. Mahkeme istem üzerine, dava süresince, davacının ortaklıktan doğan hak ve borçlarından bazılarının veya tümünün dondurulmasına veya davacı ortağın durumunun teminat altına alınması amacıyla diğer önlemlere karar verebilir.
Maddenin ilk fıkrası uyarınca şayet şirket sözleşmesinde ortaklıktan çıkma konusunda bir düzenleme yapılmış ise, dava açmaya gerek olmadan sözleşmede yer alan şartı yerine getiren ortak şirket ortaklığından çıkabilecektir. Bu durumda dava açmaya gerek kalmadan tahminimce noter vasıtası ile yapılacak bir ihtarname ile şirket genel kurulunun olağanüstü toplantıya çağrılarak şirket ortaklığından çıkılabilir. Ayrıca şirketin bağlı olduğu ticaret odasinın da somut durumdan haberdar edilmesi gerekir diye düşünüyorum.
İkinci fıkaraya dayalı olarak haklı nedenle şirket ortaklığından çıkabilmek ise ancak dava yoluyla mümkündür.
I - Genel olarak
MADDE 638-(1) Şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir.
(2)Her ortak, haklı sebeplerin varlığında şirketten çıkmasına karar verilmesi için dava açabilir. Mahkeme istem üzerine, dava süresince, davacının ortaklıktan doğan hak ve borçlarından bazılarının veya tümünün dondurulmasına veya davacı ortağın durumunun teminat altına alınması amacıyla diğer önlemlere karar verebilir.
Maddenin ilk fıkrası uyarınca şayet şirket sözleşmesinde ortaklıktan çıkma konusunda bir düzenleme yapılmış ise, dava açmaya gerek olmadan sözleşmede yer alan şartı yerine getiren ortak şirket ortaklığından çıkabilecektir. Bu durumda dava açmaya gerek kalmadan tahminimce noter vasıtası ile yapılacak bir ihtarname ile şirket genel kurulunun olağanüstü toplantıya çağrılarak şirket ortaklığından çıkılabilir. Ayrıca şirketin bağlı olduğu ticaret odasinın da somut durumdan haberdar edilmesi gerekir diye düşünüyorum.
İkinci fıkaraya dayalı olarak haklı nedenle şirket ortaklığından çıkabilmek ise ancak dava yoluyla mümkündür.
TTK MADDE 640- (1) Şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabileceği sebepler öngörülebilir.
(2) Çıkarma kararına karşı ortak, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir.
(3) Şirketin istemi üzerine ortağın mahkeme kararıyla haklı sebebe dayanılarak şirketten çıkarılması hâli saklıdır.
Haklı sebebe dayanarak ortaklıktan çıkartılması için dava açabilirsiniz. Burada, eşine kurduğu şirketin muvazaalı olduğu, aslında şirketi eşi ile birlikte yönettikleri ve mevcut şirket ile rekabete girerek güveni kötüye kullandığı. Güven ilişkisi yok olduğundan ortaklığa devam etmenin mümkün olmadığı yolunda gerekçelere dayanabilirsiniz diye düşünüyorum.
(2) Çıkarma kararına karşı ortak, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir.
(3) Şirketin istemi üzerine ortağın mahkeme kararıyla haklı sebebe dayanılarak şirketten çıkarılması hâli saklıdır.
Haklı sebebe dayanarak ortaklıktan çıkartılması için dava açabilirsiniz. Burada, eşine kurduğu şirketin muvazaalı olduğu, aslında şirketi eşi ile birlikte yönettikleri ve mevcut şirket ile rekabete girerek güveni kötüye kullandığı. Güven ilişkisi yok olduğundan ortaklığa devam etmenin mümkün olmadığı yolunda gerekçelere dayanabilirsiniz diye düşünüyorum.
SONUÇ OLARAK;
6102 sayılı TTK’da limited şirket sözleşmesine hüküm koymak suretiyle, ortaklara şirketten çıkma hakkı tanınabilir. Bu hak herhangi bir şarta bağlanmayacağı gibi belirli şartların varlığı halinde de öngörülebilir Ve ortak herhangi bir sebep belirtmeksizin ve kendisinden herhangi bir koşulu yerine getirmesi istenmeksizin şirketten çıkma hakkını kullanır. Sözleşme bu hakkı bazı şartla bağlamış ise, bu durumda da, ortak şirket sözleşmesinde yazılı koşulların gerçekleşmesi üzerine ortaklıktan çıkma hakkını kullanır. Şirket sözleşmesinde bu konuda bir hükmün yer almaması halinde de ortak şirketten çıkma hakkını kullanabilir. Ancak, bu durumda ortağın mahkemeye başvurması ve çıkmanın haklı bir sebebe dayanması gerekir.
Öte yandan, yeni Türk Ticaret Kanunu’nda, bir çıkma davası bağlamında, kendilerini çıkma davasının davacısı ortak ile aynı konumda gören, yani çıkmaya ilişkin şirket sözleşmesi hükmüne dayanacak gerekçeleri veya kendi bakımlarından haklı sebepleri bulunan ortaklara çıkma davasına katılma hakkı tanınmıştır.
Şirket Hukukunda mahkemeye intikal eden hususlardan en mühimlerinden biri şirket ortaklığından çıkarılmadır. Yeni TTK’da, aksaklıklar giderilmeye çalışıldı.
Bilindiği üzere, halihazırda yürürlükte bulunan 6762 sayılı eski TTK’ya göre, şirket esas sermayenin yarısından fazlasına sahip bulunan ortakların mutlak çoğunluğu tarafından onaylanması halinde, limitet şirket, haklı sebeplerden dolayı bir ortağın şirketten çıkarılmasını mahkemeden isteyebilmektedir.
Bilindiği üzere, halihazırda yürürlükte bulunan 6762 sayılı eski TTK’ya göre, şirket esas sermayenin yarısından fazlasına sahip bulunan ortakların mutlak çoğunluğu tarafından onaylanması halinde, limitet şirket, haklı sebeplerden dolayı bir ortağın şirketten çıkarılmasını mahkemeden isteyebilmektedir.
Yeni TTK’da ise “Şirket sözleşmesinde, bir ortağın genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabileceği sebepler öngörülebilir” denilerek, bir ortağın şirketten çıkarılabileceği sebeplerin şirket sözleşmesinde öngörülmesine olanak tanınmıştır. Böylece bir taraftan şirkete, kendisi yönünden önemli olan sebeplerin varlığında, bu sebepleri oluşturan ortağı şirketten çıkarma hakkı tanınmış diğer taraftan da ortaklar açısından hukuk güvenliği sağlanmıştır. Zira, bu durumda ortaklar hangi hallerde şirketten çıkarılacaklarını bilerek hareketlerini ona göre ayarlayacaklardır.
Bunun yanında, Kanun, ortağa çıkarmaya karşı dava açma hakkı tanıyarak bir diğer güvence daha tanımıştır. Bu çerçevede, ortak, çıkarma kararına karşı, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilecektir.
Yeni TTK, limitet şirkete, şirket sözleşmesi dışında da ortaklıktan çıkarma hakkı tanımıştır. Çünkü, ortağın şirketten çıkarılması için şirket sözleşmesine hüküm konulmamış ya da sözleşmede öngörülen hükümler haricinde haklı bir sebep oluşmuş bulunabilir. Bu itibarla, şirket sözleşmesinde hüküm bulunmasa yahut sözleşmesinde gösterilen sebepler arasında yer almasa dahi, haklı bir sebebin ortaya çıkması durumunda, şirket ortaklıktan çıkarma davası açabilecektir.
Yeni TTK’ya göre, gerek “ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebepten dolayı şirketten çıkarılması” gerekse “ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten çıkarılması için mahkemeye başvurulması” konularında genel kurulca karar alınabilmesi için, genel kurulda temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması gerekmektedir.Yararlı olması dileklerimle.Saygılarımla.
Yeni TTK, limitet şirkete, şirket sözleşmesi dışında da ortaklıktan çıkarma hakkı tanımıştır. Çünkü, ortağın şirketten çıkarılması için şirket sözleşmesine hüküm konulmamış ya da sözleşmede öngörülen hükümler haricinde haklı bir sebep oluşmuş bulunabilir. Bu itibarla, şirket sözleşmesinde hüküm bulunmasa yahut sözleşmesinde gösterilen sebepler arasında yer almasa dahi, haklı bir sebebin ortaya çıkması durumunda, şirket ortaklıktan çıkarma davası açabilecektir.
Yeni TTK’ya göre, gerek “ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebepten dolayı şirketten çıkarılması” gerekse “ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten çıkarılması için mahkemeye başvurulması” konularında genel kurulca karar alınabilmesi için, genel kurulda temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması gerekmektedir.Yararlı olması dileklerimle.Saygılarımla.
... ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NE
DAVACI : … Ltd. Şti.
VEKİLİ :
DAVALI :
KONU : Davalının Limited Şirket Ortaklığından çıkarılması istemimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
1-) Davalı … …, %15 payla şirketin ortağı olup …/ …/ … tarihli Genel Kurul kararıyla da … aydır şirketi temsile yetkili müdür olarak faaliyet yürütmektedir.
2-) Şirketin özel hastane işletmeciliğinde kullandığı taşınmaza ilişkin kira sözleşmesinin …/ …/ … tarihinde yenilenmesinden sonra davalı … … tarafından taşınmaz sahibi … …’e …/ …/ … tarihli bir tahliye taahhüdü verilmiştir. Bilahare taşınmaz sahibinin taahhüdü icraya koyması üzerine söz konusu taşınmaz …/ …/ … tarihinde boşaltılmak zorunda kalınmış, …/ …/ … - …/ …/ … tarihleri arasında özel hastanecilik faaliyeti durdurularak … TL. zarar edilmiştir.
3-) 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 551. maddesinde yer alan hükme göre esas sermayenin yarısından fazlasına sahip bulunan ortakların mutlak ekseriyeti tarafından muvafakat edilmek şartıyla şirket, muhik sebeplerden dolayı bir ortağın şirketten çıkarılmasını mahkemeden isteyebilir. Bu hüküm doğrultusunda …/ …/ … tarihinde yapılan ortaklar kurulu toplantısında davalı … …’nın şirket ortaklığından çıkarılması istemiyle dava açılmasına karar verilmiştir. İşbu kararın gereğinin yerine getirilmesi ve davalı … …’nin haklı sebeplerle şirket ortaklığından çıkarılmasına karar verilmesi için mahkemenize başvurmak zorunluluğu doğmuştur.
HUKUKİ SEBEPLER : Şirket Ana Sözleşmesi, 6762 S. K. m. 551 ve ilgili mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER : Tahliye Taahhüdü, Ortaklar Kurulu Kararı, Şirket Defterleri ve sair deliller.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda bahsettiğimiz sebeplerle, davalı ortak … …’nin haklı sebeplerle şirket ortaklığından çıkarılmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini müvekkilimiz adına saygıyla talep ederiz. …/ …/ …
Davacı Vekili
Av.
... ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NE
DAVACI : … Limitet Şirketi.
VEKİLİ :
DAVALI :
KONU : Davalı … …’nin ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmesi istemimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
1-) Davalı … …, .../.../… tarihinde kurulan … Ltd. Şti’nin kurucu ortağıdır ve şirket sözleşmesine göre ana sermayenin %...’sine denk gelen … TL. sermaye koyma borcunu üstlenmiştir. Anasözleşmeye göre sermaye koyma borcu en geç …/…/… tarihinde yerine getirilmek zorundadır.
2-) Davalı sözkonusu tarihte borcunu yerine getirmediği gibi şirket tarafından birer ay aralıkla çekilen … yevmiye no ve …/…/… tarih ile … yevmiye no ve …/…/… tarihli ihtarlara da herhangi bir yanıt vermemiştir. Bu durum nedeniyle şirket planlanan şekilde faaliyet yürütememekte, şirketin geleceği tehlikeye girmiş bulunmaktadır.
3-) Açıkladığımız nedenlerle davalı … …’nin şirket ortaklığından çıkarılması ve payının şirkete devredilmesini sağlamak üzere mahkemenize başvurmak zorunluluğu doğmuştur.
HUKUKİ NEDENLER : 6762 S. K. m. 529 ve ilgili mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER : Şirket Ana Sözleşmesi, … yevmiye no ve …/…/… tarih ile … yevmiye no ve …/…/… tarihli ihtarnameler, karar defteri ve diğer deliller.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda yazılı sebeplerle, … Ltd. Şti.’nin %... pay sahibi ortağı olan davalı … …’nin sermaye koyma borcunu yerine getirmemiş olması sebebiyle şirket ortaklığından çıkarılmasına, davalıya ait olan %... payın şirkete devrine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini karar verilmesini saygıyla talep ederiz. …/…/…
Davacı Vekili
Av.
(Bu köşe yazısı, sayın Av. Cihangir CAYRANCI tarafından www.hukukihaber.net sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısının tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısının bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)