YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA NAFAKA İLÂMLARININ İCRASI

İlâmların, ilâmlı icra takibine konulabilmesi için kural olarak şeklî anlamda kesinleşmesi gerekmez[1]. Kanun koyucu ilâmlı icra takibine konulması için hangi ilâmların kesinleşmesinin gerektiğine HMK m. 350 ve m. 367’de hükme bağlamıştır. Bu maddelere göre kişiler hukuku, aile hukuku ve taşınmaz mal ile ilgili ayni haklara ilişkin kararlar kesinleşmedikçe yerine getirilemez. HMK dışında İİK ve bazı özel kanunlarda da kesinleşmeden icra takibine konulamayan ilâmlar düzenlenmiştir[2].

Aile hukukuna ilişkin nafaka türleri 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre; tedbir nafakası(TMK m. 169), iştirak nafakası(TMK m. 182) ve yoksulluk nafakası(TMK m. 175) olmak üzere üçe ayrılır. Acaba mezkur nafakaların aile hukukuna ilişkin olması sebebiyle kesinleşmeden icrası mümkün değil midir? Yargıtay kararları ışığında inceleyelim.

Yargıtay, nafaka ilâmlarının(iştirak ve yoksulluk nafakaları bakımından) boşanma hükmünün fer’i yani eklentisi niteliğinde olup olmaması bakımından bir ayrım yapmaktadır. Yargıtay, 2001 tarihli Hukuk Genel Kurulu kararına atıfta bulunarak “…Öte yandan; 6100 Sayılı Kanun'a eklenen ve “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanması gereken HUMK'nun /4. (HMK ) maddesi gereğince, aile ve şahsın hukuku ile ilgili hükümler kesinleşmedikçe takibe konu edilemezler. Ayrıca, boşanma kararının eklentisi olan yoksulluk nafakası, tazminat, vekalet ücreti ve yargılama giderine yönelik hükümler de aynı kurala tabidirler. Boşanma ilamı daha önce kesinleşmiş ise, iştirak-yoksulluk nafakası, tazminat, vekalet ücreti ve yargılama gideri isteklerinin takibe konulabilmesi için nitelikleri gözetildiğinde kesinleşmeleri gerekli değildir (HGK. 28.2.2001 tarih 2001/12-206 E. 2001/217 K.)... “[3] şeklinde belirtmiştir. Karardan da anlaşıldığı üzere boşanma hükmünün eklentisi niteliğinde olan iştirak ve yoksulluk nafakaları boşanma hükmü kesinleşmeden icra takibine konu olamaz. Fakat boşanma hükmü kesinleşti ise iştirak ve yoksulluk nafakalarının icrası için kesinleşmesi beklenmez.

Tedbir nafakası bakımından ise Yargıtay “Tedbir nafakasına ilişkin ara karar ilam olmadığı gibi, İİK'nun . maddesinde yazılı ilam mahiyetini haiz belgelerden de değildir. Dolayısıyla ilamların icrası hakkındaki hükümlere tabi olmadığından ilamlı takip konusu yapılamaz.”[4] şeklinde hükmetmiştir. Buna göre tedbir nafakasına ilişkin ara karar, ilâmlı icra takibine konu olamaz. Hâl böyle olmakla beraber tedbir nafakasının ödenmesi için icra emrinin tebliğinin talep edildiği aşamada tedbir nafakası alacağının, ilâma bağlanmış olması durumunda takip dayanağı ilâm kesinleşmeden ilâmlı icra takibi yapılabileceğini Yargıtay “Tedbir nafakasına ilişkin ara karar ilam olmadığı gibi, İİK'nun . maddesinde yazılı ilam mahiyetini haiz belgelerden de değildir. Dolayısıyla ilamların icrası hakkındaki hükümlere tabi olmadığından ilamlı takip konusu yapılamaz. Buna göre, tedbir nafakasına ilişkin ara kararına dayalı olarak ... takip başlatılması yerinde olduğu gibi, icra emri tebliğinin talep edildiği aşamada tedbir nafakası alacağı ilama bağlanmış olduğundan ve tedbir nafakasının boşanma davasının reddine ilişkin ilamın kesinleşmesine kadar devam edeceği tabii olduğundan, takip dayanağı ilam kesinleşmeden ilamlı takip yapılabileceğinin kabulü gerekir.”[5] şeklinde belirtmiştir.

------------------------------

[1] Ramazan Arslan/Ejder Yılmaz/Sema Taşpınar Ayvaz, İcra Ve İflâs Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, s. 381; Mustafa Serdar Özbek, “Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmların Kesinleşmeden Önce İcraya Konulması”, Ankara, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 1, Ocak 2016, s. 39; Talih Uyar, “İcra Hukukunda İlâmlı Takiplere Konu Teşkil Edebilecek İlâmlar”, Ankara, TBB Dergisi, 1991/1, s. 85.