Bilindiği gibi, gerek vergi yargısında ve gerekse diğer mahkemelerde soruşturma, kovuşturma veya yargılama hedef sürelerinin belirlenmesi ve uygulamasına ilişkin yönetmelik 23.06.2017 gün ve 30105 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 01.09.2017 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Buna göre, Bölge Adliye Mahkemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılıkları, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge İdare Mahkemeleri ile İdari Yargı İlk Derece Mahkemeleri tarafından yürütülen soruşturma, kovuşturma veya yargılamalara ilişkin hedef sürelerin tespiti ve uygulamasına ilişkin işlemler söz konusu Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Hedef sürelere uyumun ölçümlenmesi; soruşturma işlemlerinde suç şüphesinin yetkili makamlarca öğrenildiği, Ceza Mahkemelerinde iddianamenin kabul edildiği, hukuk, İdare ve Vergi Mahkemelerinde davanın esas kaydının açıldığı, Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinde dosyanın daireye geldiği tarihten itibaren başlamaktadır. Soruşturma evresinde soruşturmayı bitiren kararla, kovuşturma veya yargılamalarda gerekçeli kararın yazımı ile sonlanmaktadır. Öte yandan, tatil günleri sürelerin hesabında dikkate alınacaktır.
Yönetmeliğin 7. Maddesinde ise ilgililerin bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Konuyla ilgili madde hükmü aşağıya aynen alınmıştır.
“MADDE 7 – (1) Cumhuriyet başsavcılıklarında kayıt numarası alan soruşturma dosyalarında, ilgilinin bizzat sözlü veya yazılı müracaatı halinde hedef süreyi içeren belge soruşturma bürosunca verilir. Bu belge ayrıca tebliğ edilmez.
(2) Ceza mahkemelerinde, sanık, müdafi veya kanuni temsilcisine iddianame ekinde hedef süreyi içeren belge gönderilir; şikâyetçi, mağdur, suçtan zarar gören, malen sorumlu veya vekiline ise duruşma gününü bildiren çağrı kâğıdıyla gönderilir.
(3) Hukuk, idare ve vergi mahkemelerinde, dava açılırken davacı veya vekiline tevzi bürosu tarafından UYAP üzerinden tanzim edilerek verilen tevzi formlarında hedef süre belirtilir. Davalı veya vekiline ise bu formlar dava dilekçesi ekinde gönderilir.
(4) Bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinde, esas kaydı alan dosyalarda duruşma açılmaması halinde ilgilinin bizzat sözlü veya yazılı müracaatı üzerine hedef süreyi içeren belge yazı işleri müdürlüğünce verilir. Bu belge ayrıca tebliğ edilmez. Duruşma açılmasına karar verilmesi halinde ise hedef süreyi içeren belge çağrı kâğıdıyla ilgililere gönderilir.
(5) Yargılamaya ilişkin olarak ilgililere verilecek tevzi formlarında veya yapılacak bildirimlerde “Belirtilen sürede soruşturmanın/yargılamanın sonuçlandırılması hedeflenmekte olup, bu hedefin gerçekleştirilmesinde tarafların ve avukatların katkı ve desteği büyük önem arz etmektedir. Taraflardan kaynaklanan sebeplerle meydana gelen gecikmelerin hedef sürenin hesabında dikkate alınmadığı da göz önünde bulundurularak, bu hususlara hassasiyet göstermenizi rica ediyoruz.” açıklamasına yer verilir.”
Sonuç olarak, yargılama hedef sürelerin tespiti ve uygulamasına ilişkin yönetmelik ile ilgililer açtıkları davalarda hedef süre konusunda önceden bilgi sahibi olabilmektedirler. Örneğin; vergi yargılamasında açılan davalarda vergi mahkemesi veznesinin verdiği dava bilgi formlarında işin durumuna göre 2020 yılında hedeflenen azami yargılama süresi 210 gün olarak belli edilmektedir. Belirtilen sürede yargılamanın sonuçlandırılması hedeflenmekte olup, bu hedefin gerçekleştirilmesinde tarafların ve avukatların katkı ve desteği büyük önem taşımaktadır. Taraflardan kaynaklanan nedenlerden dolayı oluşan gecikmelerin hedef sürenin hesabında dikkate alınmadığı da ayrıca bilinmelidir.