Geleceğin ve çoktan günümüz teknolojisi haline gelen yapay zeka ile git gide daha çok entegre olmaktayız. Hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen yapay zeka modelleri sürekli gelişmekte ve hukukumuz yapay zeka teknolojisi bakımından yetersiz kalmaktadır. Bu sebeple iş bu konunun hukuk alanında da sürekli olarak güncel tutulması ve yeniliklerin takibinin yapılması gerekmektedir.
Yapay zeka, bilgisayarların insan benzeri düşünme yeteneklerine sahip olması için tasarlanmış bir teknolojidir. Yapay zeka algoritmaları, makine öğrenimi, derin öğrenme, doğal dil işleme ve benzeri teknikleri kullanarak veri analizi yapabilir, tahminlerde bulunabilir, problem çözebilir, karar verebilir ve hatta bazı durumlarda insanlar gibi konuşabilir. Yapay zeka, birçok farklı endüstride kullanılmaktadır, örneğin sağlık, finans, otomotiv, tarım, enerji ve daha birçok alanda[1]. Bu teknoloji günümüzde insanların işini, her alanda oldukça kolaylaştırmaktadır. Peki yapay zekanın kişiliği, TCK veya KVKK kapsamında herhangi bir sorumluluğu var mıdır?
Türk Ceza Kanunu'nda yer alan "kusur" kavramı, insan davranışları için belirlenmiş bir kavramdır. Bu nedenle, yapay zeka sistemi gibi bir program veya algoritma için kusur sorumluluğundan bahsedilemez. Ancak, yapay zeka sistemleri tarafından işlenen suçlar nedeniyle insanlar sorumlu tutulabilirler. Örneğin, yapay zeka kullanarak gerçekleştirilen bir dolandırıcılık faaliyetinde, suçun işlenmesinde insanların rolü olduğu için sorumluluk yüklemek mümkündür. Bununla birlikte, yapay zeka tarafından işlenen bir suçun, genellikle, daha karmaşık bir sorumluluk sistemi gerektiren etik, hukuki ve toplumsal konuları da beraberinde getirdiği unutulmamalıdır. Halihazırdaki hukuk sistemimizde yapay zekaya bir kişilik atfedilmemiştir. Bu sebeple yapay zeka tarafından işlenecek suçlarda yapay zekaya kusur veya sorumluluk atfedilemeyecektir.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında yapay zeka uygulamaları da diğer tüm veri işleme faaliyetleri gibi kişisel verilerin korunması ilkelerine uygun olarak gerçekleştirilmelidir. KVKK, kişisel verilerin işlenmesine dair genel ilkeleri belirler ve veri sorumlularının, kişisel verileri işlerken uygun güvenlik önlemlerini almasını, veri sahiplerinin haklarını korumasını ve Kişisel Veri İşleme Şartlarına uygun şekilde hareket etmesini zorunlu kılar.
Yapay zeka uygulamaları da kişisel verilerin işlenmesine dair belirli riskler taşır ve KVKK tarafından belirlenen ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilmelidir. Bu nedenle, yapay zeka uygulamalarının tasarımı, geliştirilmesi, test edilmesi ve kullanımı aşamalarında KVKK kapsamında uygunluk sağlanması gerekmektedir.
Yapay zeka uygulamalarının KVKK'ya uygunluğunu sağlamak amacıyla bazı önlemler alınabilir. Bunlar;
-Kişisel verilerin işlenmesine dair bilgilendirme ve açık rıza alınması,
-Veri sorumlusu olarak kimlik tespiti ve KVKK kapsamında gerekli gözetim ve denetimleri yapacak bir görevlinin atanması,
-Kişisel verilerin güvenliği için uygun teknik ve idari önlemlerin alınması,
-Veri sahiplerinin haklarına saygı gösterilmesi ve bu hakların kullanımını kolaylaştıracak düzenlemelerin yapılması,
-Yapay zeka uygulamalarının kullanımı ile ilgili risk analizi yapılması ve bu analiz sonucunda uygun önlemlerin alınması.
Bu önlemler kişisel verilerin yapay zekada kullanılmasını, KVKK açısından oluşabilecek risklerini en aza indirebilir.
Hızla gelişen yapay zeka teknolojisi karşısında hukukumuzda da buna ilişkin güncellemelerin ve değişikliklerin aynı hızda yapılması gerektiği kanaatindeyiz.
---------
[1] OpenAI-GPT (Generative Pre-trained Transformer)