SMMM’lerin müşterileriyle ilgili defter ve belgelerde yer alan bilgilerin reel bir ticari faaliyete ya da emtia hareketine dayanıp dayanamadığına yönelik sorumlulukları bulunmamaktadır. Söz konusu Danıştay 9. Dairesi tarafından verilen kararın yorumu aşağıda olduğu gibidir. [1]
1- Karar göre bir SMMM sahte olsa bile bir belgeyi kaydettiği için asıl mükellef adına tarh edilecek vergi ve cezalardan mükellef ile birlikte müşterek ve müteselsil sorumluluğu söz konusu değildir.
2- Ancak sahte belgenin tanzimi ve kullanılmasına ilişkin bizzat iştirak veya yardım fiillerinde bulunduğu her türlü şüpheden uzak bir şekilde açık ve sabit ise, iştirak açısından hem idari ve hem de adli sorumluluğu söz konusu olabilir. Bu sorumluluğun kanıtları ise genelde paravan bir organizasyon, özellikle sahte fatura düzenleyen mükelleflerin defterlerinin tutulması ve şahit beyan ve ifadeleridir.
3- Sonuç olarak, görünüşe göre değil istinat ettiği ticari işlem itibariyle sahte bir faturanın salt kayda ve beyanlara alınması işlemi SMMM açısından hiçbir sorumluluk doğurmayacaktır.
Sonuç olarak, son yıllarda SMMM’ler hakkında mükellefleri ile ilgili yapmış oldukları işlemlerden dolayı sorumluluk raporları meslek mensuplarına tebliğ edilmektedir. Söz konusu raporlar meslek mensuplarının bağlı olduğu SMMM odalarına da eş zamanlı olarak tebliğ edilmektedir. Uygulamada vergi mükellefinin vergi müfettişine ibraz etmemiş olduğu defter ve belgelerle ilgili olarak ta sorumluluk raporları yazılsa bile yine bu durumda ilgili cezalı tarhiyatlardan meslek mensubunun sorumlu olmayacağı yönünde Yüksek Mahkeme Danıştay’ın içtihatları mevcuttur.
Özetle, söz konusu Danıştay kararı bazı meslek mensuplarını rahatlatıcı bir mahiyet arz etmektedir.
-------------
[1] Danıştay 9. Daire E:2023/1237-K:2023/1731