Günümüzde oldukça yaygınlaşan iki kavram olan sessiz istifa ve sessiz işten çıkarma aslında resmi olarak isten ayrılmayı ifade etmemektedir.
Sessiz istifa; bir çalışanın iş yerindeki görev tanımı dışında, ekstra bir çaba göstermekten, işine karşı yenilikçi bir tavır sergilemekten, görev tanımı ve görev saatleri içerisinde göstermesi gereken optimum seviyedeki çaba ile sınırlı kalmasıdır.
Yani kapitalist çalışma sistemiyle birlikte hayatımıza giren bir çok kavramın dışında iş yaşamının sosyal hayattan ayrılarak belirli görevler ve belirli saatler aralığında tutmasıdır. Kovulmayacak kadar çalışmak olarak bilinmektedir. Özellikle plaza hayatında karşımıza sıklıkla çıkan sessiz istifa kavramı mesai saatini doldurana kadar, elindeki işleri bitirip, mesai bitiminde iş ile olan bütün bağlantısını koparmak anlamına gelmektedir. Hatta mesai saatleri içerisinde bile işine azami özeni gösterip onun dışında yenilikçi bir yaklaşım koymamaktır.
Sessiz işten çıkartma ise, işverenlerin işten çıkartmak yerine, çalışanı yok sayması, görmezlikten gelmesi toplantılara çağırmaması, yenileyici eğitim ve geliştirici uygulamalara dahil etmemesi, yükselmesi için fırsat tanımamasıdır.
Her iki taraf içinde olumsuzluklardan ibaret olan bu kavramlar 2022 yılından sonra daha görünür olmaktadır.
Sessiz istifa nedenleri olarak; özellikle pandemi sonrasında insanların fazla çalışsa da yükselemeyeceği, güncel ekonomik koşullar ile işinde maximum fayda sağlasa bile hayatında hiç bir şekilde olumlu gelişmeye sebep olmayacağına, hatta işverenin fazla beklentilerinin verilen ücret ile karşılanmayacağı günümüz para kazanma şekillerinin daha az yorucu ve daha fazla gelir elde edildiği düşünülen iinfluencer gibi mesleklerin varoluşuna, işverenlerce likayat ilkelerine uyulmadan seçim yapıldığına dair olan inancın hızla artması sıralanabilir.
Özellikle pandemi sonrasında insanlarda oluşan depresyon, içe dönüklük bu boşvermişlik halini oldukça tetiklemektedir.
Peki sessiz istifa sürecinde olan bir işçinin davranışları işveren tarafından haklı fesih sebebisayılabilir mi?
Aslında sessiz istifa sürecinde işçi görev tanımının gereklerine uygun bir biçimde mesai saatlerini geçirmektedir. Ve İş Kanununa göre mesai saatleri ve görev tanımı dışında işçiye iş yüklenemez. Ancak işverenlerin performans değerlendirmelerinde, iş yerlerinde görev tanımındaki işi yapmış olmak yeterli görülmemektedir. İşe yenilik ve değer katmak işçinin görevlerinden birisidir.
Öte yandan sessiz işten çıkartma bir mobbing olarak değerlendirilebilmektedir. İşçinin yapılacak toplantılara çağrılmaması, yok sayılması, konuşurken sözünün kesilmesi, görevi dışında işlerin verilmesi, işini yapmasının engellenmesi gibi davranışlar mobbing olarak değerlendirilebilmektedir.
Yazımıza Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ''Vatanını en çok seven, görevini en iyi yapandır.'' sözüyle son verirken, işçinin işe, işverenin de işçisine sahip çıkarak ülkenin gelişmesine katkı sağlayacağı nitelikli bir iş dünyası umut ediyoruz.