YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2016/9116
Karar Numarası: 2019/16141
Karar Tarihi: 18.09.2019
SALGIN HASTALIK NEDENİYLE KARANTİNA UYGULAMASININ İŞÇİYİ ÇALIŞMAKTAN ALIKOYAN HAKLI BİR NEDEN OLDUĞU - İşçiyi İşyerinde Bir Haftadan Fazla Süre İle Çalışmaktan Alıkoyan Zorlayıcı Bir Sebebin Ortaya Çıkması Halinde, İşverenin Derhal Fesih Hakkının Olduğu - İşçiyi Çalışmaktan Alıkoyan Nedenlerin İşçinin Çevresinde Meydana Gelmesi Gerektiği - İşyerinden Kaynaklanan ve Çalışmayı Önleyen Nedenlerin Bu Kapsama Girmeyeceği - İşyerinin Kapatılmasının Zorlayıcı Neden Sayılmayacağı - Sel, Kar, Deprem Gibi Doğal Olaylar Nedeniyle Ulaşımın Kesilmesi, Salgın Hastalık Sebebiyle Karantina Uygulaması Gibi Durumların Zorlayıcı Neden Olduğu
İŞÇİYİ İŞYERİNDE ÇALIŞMAKTAN ALIKOYAN ZORLAYICI SEBEPLE İŞ AKDİNİN FESHİ - İşçiyi İşyerinde Bir Haftadan Fazla Süre İle Çalışmaktan Alıkoyan Zorlayıcı Bir Sebebin Ortaya Çıktığı - İşverenin Derhal Fesih Hakkının Olduğu - İşçiyi Çalışmaktan Alıkoyan Nedenlerin İşçinin Çevresinde Meydana Gelmesi Gerektiği – İşyerinden Kaynaklanan ve Çalışmayı Önleyen Nedenlerin Bu Kapsamda Değerlendirilemeyeceği
ÖZETİ: Davada, alt işveren emrinde asıl işveren iş yerinde silahlı güvenlik görevlisi olarak çalışan işçinin silahlı güvenlik görevini ifa edebilmesi için şart olan silahlı güvenlik izninin işyeri dışında işlediği suç nedeni ile iptal edilmesi üzerine iş akdinin feshi zorlayıcı sebebe dayandığından işçinin kıdem tazminatı talebinin kabulü yerinde görülse de zorlayıcı sebebe dayanan fesihlerde ihbar tazminatı hakkı olmayacağından işçinin ihbar tazminatı isteğinin reddi yerine kabulü hatalı bulunup hüküm bozulmuştur.
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işletmede güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, iş akdinin işverence tek taraflı, bildirimsiz ve geçersiz olarak feshedildiğini kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmediğini belirterek bir kısım işçilik alacağı talebinde bulunmuştur.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, davacı ile arasında herhangi bir işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının Gönen Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2012/37 Esas, 2012/162 Karar sayılı dosyasında ceza alması nedeniyle valilik tarafından silahlı özel güvenlik kartının iptal edildiğini ve davacının iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından, zorlayıcı nedenlerle feshedilip feshedilmediği noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin (III) numaralı bendinde, işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması halinde, işverenin derhal fesih hakkının olduğu açıklanmıştır.
İşçiyi çalışmaktan alıkoyan nedenler, işçinin çevresinde meydana gelmelidir. İşyerinden kaynaklanan ve çalışmayı önleyen nedenler bu madde kapsamına girmez. Örneğin işyerinin kapatılması zorlayıcı neden sayılmaz (Yargıtay 9. HD. 25.4.2008 gün 2007/16205 E, 2008/10253 K.). Ancak, sel, kar, deprem gibi doğal olaylar nedeniyle ulaşımın kesilmesi, salgın hastalık sebebiyle karantina uygulaması gibi durumlar zorlayıcı nedenlerdir.
İşyerinden kaynaklanan zorlayıcı nedenler ise değinilen madde kapsamında olmayıp, aynı Kanun'un 24/III maddesinde düzenlendiği üzere işçiye derhal fesih hakkı veren nedenlerdir.
4857 sayılı Yasa'nın 40'ıncı maddesi uyarınca, işçinin zorlayıcı nedenlerle Kanun'un 25/III maddesi kapsamında kalan “çalışılmayan süreler” için yarım ücret ödenir. İşçinin iş sözleşmesinin zorlayıcı nedenlerle 25/III bendi uyarınca feshi halinde, işverenin bildirim şartına uyma ya da ihbar tazminatı yükümlülükleri bulunmamaktadır. Ancak, 1475 sayılı Yasa'nın 14'üncü maddesi uyarınca kıdem tazminatının ödenmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı alt işveren emrinde asıl işveren iş yerinde silahlı güvenlik görevlisi olarak çalışan davacının silahlı güvenlik görevini ifa edebilmesi için şart olan silahlı güvenlik izninin işyeri dışında işlediği suç nedeni ile iptal edilmesi üzerine iş akdinin feshi zorlayıcı sebebe dayandığından davacının kıdem tazminatı talebinin kabulü yerinde ise de zorlayıcı sebebe dayanan fesihlerde ihbar tazminatı hakkı olmayacağından davacının ihbar tazminatı isteğinin reddi yerine kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (legalbank.net)