SAĞ KALAN EŞİN MİRAS PAYI

Abone Ol

Miras Hukuku'nda mirasçılar yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar diye ikiye ayrılmaktadır. Yasal Mirasçılar Türk Medeni Kanunu'nun 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501. maddelerinde düzenlenmiştir. Bunlar mirasbırakanın alt soyu, altsoyu yoksa mirasbırakanın ana ve babası, Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın büyük ana ve büyük babası, sağ kalan eş, Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, evlatlık ve devlettir.

Türk Medeni Kanunu'nun 499. maddesinde sağ kalan eşin miras payı düzenlenmiştir:

Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:

1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,

2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,

3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

Mirasbırakan kendi malvarlığı hak ve alacakları üzerinde karşılık almadan veya karşılıklı  hukuki işlem ile başkalarına kazandırmalar(tasarruf) yapabilir. Bunu ölüme bağlı tasarruflar , sağlar arası kazandırmalar şeklinde yapabilir.

Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan mirasbırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu kısım mirasbırakanın tasarruf özgürlüğünün bulunduğu alandır.Bu mirasçılardan hiç biri yoksa, mirasbırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.

Mirasbırakan yasal mirasçılarının saklı pay hakları üzerinde  özgürce tasarruf edemez. Türk Medeni Kanunu'nun 506. maddesinde yasal mirasçıların saklı pay oranları düzenlenmiştir: Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:

1. Altsoy için yasal miras payının yarısı,

2. Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,

3. (Mülga: 4/5/2007-5650/2 md.)

4. Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasalmiras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü.

Sağ kalan eş mirasbırakın altsoyu ile birlikte mirasçı olduğunda miras payı dörtte bir olup  bu payın saklı payı ise tamamı , mirasbırakanın ana ve babası ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı olup saklı pay oranı tamamı,mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte üçü olup saklı payı miras payının dörtte üçüdür.

Miras bırakanın bu alanlarda tasarruf ettiği durumlarda sağ kalan eş, miras bırakanın tasarruf oranını aşarak saklı paylara tecavüz ederek ve kanunen tenkise tabi tutulan kazandırmaların yapıldığı kişilere tenkis davası açabilir. Bu kişiler üçüncü kişiler veya mirasçılar ve bunlar ölmüşse kendi mirasçıları olabilir.  Kural olarak kazandırma yapılan kişilere açılmaktadır. Fakat Yargıtay istisnai olarak bu kazandırmaların üçüncü kişiye devri halinde o kişilerede dava açılabileceğini kabul etmektedir. Bunu kabul ederken mirasbırakanın mal kaçırma amacıyla yapmış olmasını ve devredilen kişinin bu maksadı bilerek almasını koşul olarak koymaktadır.