Soru. 1. : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi’nin kurulma amacı nedir?
Cevap : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi esas olarak, avukat ile müvekkil arasında kurulan avukatlık sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların tahkim yoluyla, tarafsız ve bağımsız bir şekilde çözülmesi için ihtiyaç duyulan organizasyonu gerçekleştirmek ve idari görevleri üstlenmek üzere kurulmuştur.
Soru 2 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yürütme Kurulu kimlerden oluşmaktadır ve uyuşmazlıkları bu Kurul mu çözmektedir?
Cevap : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yürütme Kurulu, meslekte on yılını doldurmuş avukatlar arasından Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararıyla görevlendirilir. Kurul, beş üyeden oluşur ve Kurul’un görev süresi görevlendirmeyi gerçekleştiren yönetim kurulunun görev süresi ile sınırlıdır. Yürütme Kurulu, Tahkim Merkezi’yle ilgili idari işleri yürütür ancak, uyuşmazlıkların çözümüne karışmaz. Uyuşmazlıklar, Tahkim Merkezine kayıtlı, alanlarında uzman ve bağımsız hakemler tarafından çözülmektedir.
Soru 3 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezine nasıl başvuru yapılabilir?
Cevap : Avukat ile müvekkili arasındaki bir hukuki uyuşmazlığın Türkiye Barolar Birliği Merkezi tarafından çözülebilmesi için uyuşmazlığın tarafları arasında yazılı bir tahkim sözleşmesi bulunması gerekir. Sözleşmede, uyuşmazlığın Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi tarafından çözümleneceği açıkça belirtilmelidir. Tahkim sözleşmesi uyuşmazlıktan önce kurulabileceği gibi uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra da kurulabilir. Taraflar, ayrı bir tahkim sözleşmesi kurabileceği gibi, tahkim şartının, avukatlık sözleşmesinde bir hüküm olarak da yer alması mümkün ve yeterlidir.
Soru 4 : Tahkim sözleşmesi veya tahkim şartının mutlak bir formatı var mıdır?
Cevap : Tahkim sözleşmesi veya tahkim şartının mutlak bir formatı yoktur. Taraflar arasındaki sözleşmeden doğacak uyuşmazlıkların çözümünde Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezinin görevlendirildiği ve uyuşmazlığın Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesine göre çözümleneceğinin anlaşılması yeterlidir. Bununla birlikte, yapılacak sözleşmelere aşağıdaki veya buna benzer bir cümlenin eklenmesi yeterli olacaktır:
“Taraflar arasındaki, avukatlık sözleşmesiyle ilgili, bağlantılı veya diğer hukuki sebeplerden doğan tüm uyuşmazlıklar (sözleşmenin ihlali feshi veya geçersizliğine ilişkin uyuşmazlıklar dahil olmak üzere), Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesi hükümleri uyarınca tahkim yoluyla çözümlenecektir.”
Soru 5 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi’nde uyuşmazlığın çözümünde görev alacak hakem ya da hakem heyetini kim belirlemektedir?
Cevap : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi’nde, alanlarında uzman avukatlar ve akademisyen hukukçular hakem olarak görev yapmaktadır. Güncel hakem listesine tahkim.barobirlik.org.tr adresinden ulaşılabilir. Uyuşmazlığın tarafları, hakem sayısının belirlenmesinde ve hakem seçimi konusunda kendi aralarında anlaşabilirler. Eğer böyle bir anlaşma sağlanamazsa, hakem veya hakem heyetini Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi Yürütme Kurulu belirler.
Soru 6 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi’ne başvuru masrafları ve hakem ücretleri nasıl belirlenir?
Cevap : Tahkim Merkezi’ne başvuru ücreti, geçici gider avansı ve hakem ücretleri konusundaki güncel bilgiye tahkim.barobirlik.org.tr internet adresinden ulaşılabilir. Ancak, genel olarak şu söylenebilir ki, Tahkim Merkezi’nde yapılan yargılama faaliyeti, genel yargı yoluna kıyasla daha az maliyetli ve daha hızlıdır.
Soru 7 : Tahkim sonucunda verilen kararlar kesin midir? İtiraz edilebilmesi mümkün müdür? Kararların icra kabiliyeti var mıdır?
Cevap : 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na hakemler tarafından verilen kararlar kesindir. Aynı hüküm, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesi’nde de yer almıaktadır. Ancak, Türk Hukukunun uygulandığı diğer hakem kararlarında olduğu üzere, TBB Tahkim Merkezi’nde verilen hakem kararlarına karşı da, HMK m. 439’da sayılan sınırlı sayıdaki sebeplerle iptal davası açılabilir. Tahkim Merkezi’nde verilen kararlar, bir mahkeme kararı gibi icra edilebilmektedir.
Soru 8 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezinde yapılan yargılamalarda usul kuralları nasıl belirlenir?
Cevap : Yargılamaya ilişkin usul kuralları bakımından ilk kaynak, usul konusunda tarafların yaptığı anlaşmadır. Böyle bir anlaşma yoksa ya da sonradan sağlanamazsa, uygulanacak usul kuralları Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesi’nin usule ilişkin hükümleridir. Bu Yönerge’de hüküm bulunmayan konularla ilgili olarak ise, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu başta olmak üzere, hukukumuzdaki usul kuralları uygulanır.
Soru 9 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezinde görülen tahkim davalarının duruşmaları mutlaka Ankara’da mı gerçekleşir?
Cevap : Öncelikle belirtmek gerekir ki, TBB Tahkim Merkezi’nde görülen davaların duruşmalı olarak görülmesi bir zorunluluk değildir. Yargılama dosya üzerinden de gerçekleştirilebilir. Ancak, her iki taraf da duruşma talebinde bulunursa yargılama, duruşmalı yapılır. Hakem veya hakem heyeti tarafından duruşmanın uygun görülen bir yerde yapılmasına karar verebilir. Duruşma yeri konusunda tarafların bir anlaşmaya varmaları hâlinde bu anlaşma uygulanabilir. Örneğin, her iki taraf da İstanbul’da ise, duruşmaların İstanbul’da yapılmasına kural olarak bir engel yoktur.
Soru 10 : Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesine ve diğer bilgilere nasıl ulaşılabilir?
Cevap : Tahkim sürecine ilişkin tüm kuralların yer aldığı Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesi başta olmak üzere, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezine ilişkin tüm güncel bilgilere http://tahkim.barobirlik.org.tr adresinden ulaşılabilir.
(Bu köşe yazısı, sayın Doç. Dr. Umut YENİOCAK tarafından sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısının tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısının bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)