Okulların Talep Ettiği Zorunlu Bağışların Yasal Dayanağı Var Mı?
Yeni eğitim-öğretim yılı öncesinde bazı okulların devletten aldıkları ödeneklerin yetmemesini veya eğitim hizmet kalitelerini arttirmak istediklerini belirterek velilerden kayıt ve giderler için bağış talep etmesi tartışmalara neden olmaktadır. Bu tür taleplerin yasal bir dayanağı bulunmamaktadır. Velilerin zorunlu olmayan bağışlarla karşı karşıya bırakılması ve bağış yapılmadığı takdirde okul kaydının yapılmayacağının belirtilmesi hukuka aykırıdır.
Anayasa’nın 42. Maddesi uyarınca hiç kimse eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. İlköğretim, kız ve erkek tüm vatandaşlar için zorunlu olup devlet okullarında ücretsizdir. Bu nedenle bağış yapılmadığı takdirde okula kayıt yapılmaması, Anayasa’nın 42. Maddesine açıkça aykırıdır.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği’nin 15. Maddesi 2. Fıkrası gereğince: Birlikler, velileri hiçbir şekilde bağış yapmaya zorlayamaz ve okul kayıt dönemlerinde bağış veya yardım toplayamazlar. Ayrıca, Bakanlık tarafından yürütülen projeler ve yapılan protokoller çerçevesinde okul ve kurumlarda gerçekleştirilen faaliyetlerden ücret talep edilemez.
Veliler Zorunlu Bağış Taleplerine Karşı Hangi Hukuki Yollara Başvurabilir?
Veli öncelikle okul idaresine kayıt parasının ödenmesinin yasal olmadığını ve bu ödemeyi yapmayacağını açıkça belirtmelidir. Bu talep üzerinde ısrar edilmesi durumunda veli durumu açıklayan bir dilekçe ile ilçe milli eğitim müdürlüğüne ve il valiliğine başvurabilir. Dilekçede okulun adı ve karşılaşılan sorun ayrıntılarıyla belirtilmelidir. Eğer idari başvuru sürecinden sonra idare en geç 30 gün içinde yanıt vermez veya verilen yanıt tatmin edici değilse ret cevabı olarak kabul edilir ve bu durumda dava açma süresi içinde idare mahkemesine başvurulabilir.
Türk Ceza Kanunu’nun 257. Maddesinin 1. Fıkrasına göre, kamu görevlileri görevlerini kötüye kullanarak haksız kazanç sağladıklarında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu kapsamda, zorla bağış talep edilmesi de koşulları oluştuğu takdirde “Görevi Kötüye Kullanma” suçu olarak değerlendirilebilir. Böyle bir durumda veliler, şikayetlerini savcılığa iletebilirler.
Dava açma sürelerine dikkat edilmediğinde hak kayıpları yaşanabilir. Ayrıca, savcılıkta gerçekleştirilecek işlemlerin düzgün bir şekilde yürütülmesi için avukat desteği de oldukça önemlidir. Bu nedenle hukuki destek almanızı tavsiye ederiz.