Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
NÜKLEER SİGORTA HAVUZUNUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amaç ve kapsamı; 5/3/2022 tarihli ve 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanunu gereğince kurulan Nükleer Sigorta Havuzunun işleyişine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2022 tarihli ve 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktüer: 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde aktüer olarak tanımlanan kişiyi,
b) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Havuz: 7381 sayılı Kanun gereğince Özel Riskler Yönetim Merkezi bünyesinde kurulan Nükleer Sigorta Havuzunu,
ç) Komisyon: 7381 sayılı Kanunda yer alan Nükleer Zarar Tespit Komisyonunu,
d) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
e) Liste: Kurum nezdinde stajyer ve yardımcı aktüerler için tutulan listeyi,
f) Merkez: 5684 sayılı Kanunun 33/A maddesinde yer alan Özel Riskler Yönetim Merkezini,
g) NDK: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
ğ) Paris Sözleşmesi: 29/7/1960 tarihli Nükleer Enerji Sahasında Hukuki Mesuliyete Dair Sözleşme ve bu Sözleşmeyi değiştiren, Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu protokolleri,
h) Sicil: Kurum nezdinde aktüerler için tutulan sicili,
ı) Sigorta eksperi: 5684 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde sigorta eksperi olarak tanımlanan kişiyi,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte geçen ancak birinci fıkrada yer almayan tanımlar için 7381 sayılı Kanunda ve ilgili mevzuatta yer alan tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Havuzun Yönetimi ve Teminatlar
Havuzun yönetimi ve işleyişi
MADDE 4- (1) Havuz, Merkez tarafından temsil edilir. Havuzun kurulmasına, yönetimine ve işleyişine ilişkin iş ve işlemler Merkez tarafından yürütülür.
(2) Havuzun gelir ve giderleri ile tüm kayıt ve işlemleri, Merkez sorumluluğundaki diğer sigortalardan ayrı hesapta takip edilir ve muhasebeleştirilir.
(3) Merkez, Havuz kapsamında üstlenilen risklerin transferi amacıyla ulusal ve uluslararası sigorta, reasürans ve sermaye piyasaları ile diğer nükleer sigorta havuzlarından sigortacılık tekniğinin gerektirdiği şekilde ve yeterli düzeyde koruma temin eder.
Azami teminat limitleri
MADDE 5- (1) Her bir nükleer hadise için Havuz tarafından sağlanabilecek azami teminat limitleri aşağıdadır:
a) Termal gücü on megavatın üzerinde olan nükleer reaktörler ile NDK tarafından nükleer tesis işletmek için verilecek lisans öncesi yapılacak değerlendirme ile belirlenecek diğer nükleer tesisler için yedi yüz milyon avro.
b) (a) bendi kapsamına girmeyen nükleer tesisler için yetmiş milyon avro.
c) Nükleer maddelerin taşınması için seksen milyon avro.
ç) Nükleer maddelerin Türkiye Cumhuriyeti egemenlik alanında yapılacak ve NDK’nin iznine tabi her bir transit geçişi için seksen milyon avro.
(2) Birinci fıkrada belirlenen teminat limitleri, diğer ülkelerde meydana gelen zararlar ile ilgili olarak, karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, o ülkede nükleer hadiseden doğan nükleer zararlar için uygulanan teminat limiti ile sınırlı olarak uygulanır.
Nükleer zarar gören
MADDE 6- (1) Bir nükleer hadise sonrasında ödenecek tazminatlar bakımından aşağıdaki kişiler nükleer zarar gören olarak kabul edilir:
a) Can kayıplarında, vefat edenin desteğinden yoksun kalanlar.
b) Yaralanmalarda, yaralanan kişiler.
c) Taşınmazlarının kısmen ya da tamamen zarar görmesi hâlinde malik veya sınırlı ayni hak sahipleri, malikin ölümü hâlinde mirasçıları.
ç) Taşınırların kısmen ya da tamamen zarar görmesi hâlinde ruhsat, lisans, fatura gibi taşınırın mülkiyetini gösterir belgelerde adı geçen kişiler ya da bu kişilerin ölümü hâlinde mirasçıları.
d) Komisyon veya yetkili mahkemeler tarafından tespit edilmesi kaydıyla, bu fıkrada sayılanlar dışında kalan nükleer zarar gören diğer kişiler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Süreç Yönetimi
Risk yönetimi
MADDE 7- (1) Merkez, poliçe düzenlenmeden önce ve poliçe süresince ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği içinde risk incelemesi ve gözetim faaliyetlerinde bulunur.
(2) Risk incelemesi ve gözetim faaliyeti, Merkez tarafından NDK görüşü alınarak hazırlanan süreç yönetim rehberi kapsamında yürütülür. Bu rehberde, risk inceleme ve gözetim süreçlerinin yanısıra hasar ve tazminat süreçlerine de yer verilir.
(3) İşletme lisansının 7381 sayılı Kanun kapsamında iptal edilmesi, lisans süresi dolmasına rağmen yenilenmemesi, yetkilendirilen kişinin işi bırakması, yetkisinin kısıtlanması, askıya alınması, iptal edilmesi ve benzeri durumlar ile sigortalının işleten sıfatını kaybetmesi veya nükleer tesisin düzenleyici kontrolden çıkarılması durumları NDK tarafından Kurum ve Merkezle paylaşılır. Sözleşme, sigortalının işleten sıfatını kaybetmesi veya nükleer tesisin düzenleyici kontrolden çıkarılması hallerinde bu hallerin meydana geldiği tarihte kendiliğinden sona erer. Diğer hallerde Merkez, sözleşmenin sonlandırılacağına ilişkin NDK’ye yazılı bildirimde bulunduğu takdirde, bildirimi müteakip iki ayın sonunda sözleşme kendiliğinden sona erer.
(4) Merkez, risk incelemesi sonucunda riskin arttığını ya da artma ihtimalini tespit ettiğinde sigortalıyı, Bakanlığı ve NDK’yi yazılı olarak ve ayrıca telefon, e-posta, sms ve benzeri elektronik iletişim yöntemlerini kullanarak derhal bilgilendirir. Merkez, sigortalıdan makul bir süre içinde gerekli tedbirleri almasını talep edebilir. Verilen süre içinde sigortalı tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde;
a) İşletme yetkisine veya lisansına NDK tarafından 7381 sayılı Kanun kapsamında bir idari işlem uygulanması durumunda üçüncü fıkra hükmü uygulanır.
b) (a) bendi hükmü kapsamında bir idari işlem uygulanmadığı durumda Merkez; sözleşmenin sonlandırılacağına ilişkin NDK’ye yazılı bildirimde bulunduğu takdirde, bildirimi müteakip iki ayın sonunda sözleşme kendiliğinden sona erer veya sigortalıdan bir ay içinde prim farkı ödenmesini talep edebilir. Prim farkı sigortalı tarafından tebliğ tarihini takip eden on gün içinde ödenir. Tebliğ edilen prim farkının süresinde ödenmediği hâllerde Merkez tarafından en az iki ay önce NDK’ye yazılı olarak bildirimde bulunularak, sözleşme sona erdirilebilir.
(5) Üçüncü ve dördüncü fıkralar kapsamında Merkez tarafından yapılan yazılı bildirimi müteakip iki aylık süre içinde riskin gerçekleşmesi hâlinde ödenen tazminat, genel hükümler kapsamında sigortalıya rücu edilir.
(6) Sigortalı, sözleşme süresince herhangi bir nedenle riskin arttığını ya da artma ihtimalini tespit ettiğinde, NDK’yi ve Merkezi yazılı olarak ve ayrıca telefon, e-posta, sms ve benzeri elektronik iletişim yöntemlerini kullanarak derhal bilgilendirir.
(7) Bu madde kapsamında belirlenen hükümlere sözleşmede yer verilmesi zorunludur.
Sözleşmenin askıya alınması veya sonlanması
MADDE 8- (1) Sözleşmenin herhangi bir sebeple askıya alınmasına veya sonlandırılmasına ilişkin NDK’ye yazılı bildirimde bulunulmasını müteakip iki ayın sonunda sözleşme askıya alınmış kabul edilir veya kendiliğinden sona erer.
(2) Sözleşmenin askıya alınma ve sonlanma halleri ile sonuçlarına sözleşmede yer verilmesi zorunludur.
Hasar ihbarı
MADDE 9- (1) Nükleer hadise sonrasında nükleer zarar gören, Komisyonun kurulduğu hâller saklı kalmak üzere, uğradığı zararın sigorta bedeline kadar olan kısmının tazminini doğrudan sigortalıdan talep edebileceği gibi Havuzdan ödenmek üzere Merkezden de talep edebilir. Sigortalı kendisine yöneltilen talepleri en geç on beş gün içinde Merkeze bildirir.
(2) Merkez, hasar bildirimlerinin yapılabilmesi için iletişim merkezi kurulmasından sorumludur. İletişim merkezinde görme, işitme ve konuşma engelli kişilerin başvuru yapabilmesine yardımcı yeterli teknik donanım sağlanır.
Tazminat başvuru şartları ve tazminat ödeme yükümlülüğü
MADDE 10- (1) Tazminat talebi, EK-1’de yer alan belgeler ile birlikte yapılır. Merkez, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli ilave bilgi ile belgeyi başvurandan talep edebilir.
(2) Tazminat, zararın nükleer hadiseden kaynaklandığının kanıtlanması üzerine ve EK-1’de yer alan ve varsa birinci fıkra kapsamında Merkez tarafından talep edilen belgelerin eksiksiz olarak temininden itibaren kırk beş gün içinde ödenir.
(3) Merkez, nükleer hadisenin sigorta teminatı kapsamında olup olmadığı konusunda kesin kanaate varmak amacıyla özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kurum ve kuruluşlarından, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşlarından, ilgili mevzuatla kurulmuş diğer bilgi merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(4) Merkez, tazminat taleplerinin sonuçlandırılmasına ilişkin uyuşmazlığın çözülmesi amacıyla nükleer zarar görene sulh veya arabuluculuk önerebilir.
(5) Merkez, tazminat taleplerine ilişkin yapacağı değerlendirme neticesinde toplam zarar miktarının 5 inci maddede belirlenen teminat tutarlarını aşması ihtimali olduğunu değerlendirirse durumu Bakanlığa yazılı olarak ve ayrıca telefon, e-posta, sms ve benzeri elektronik iletişim yöntemlerini kullanarak ivedilikle bildirir.
(6) 7381 sayılı Kanunun 18 inci maddesi kapsamında Komisyonun kurulması durumunda Merkeze yapılan başvurulara ilişkin bilgi ve belgeler Komisyona gönderilir. Komisyonun Havuz kaynaklarından ödenmesi gereken tazminatı Merkeze bildirmesini müteakip kırk beş gün içinde Komisyon tarafından bildirilen hesaba tazminat ödenir. Komisyona yapılan ödeme ile birlikte Merkezin nükleer zarar görenlere karşı tazminat ödeme sorumluluğu sona erer.
Hasar incelemesi
MADDE 11- (1) Can kayıplarında ya da yaralanmalarda nükleer zarar görenlere ödenecek tazminat, Merkez tarafından görevlendirilen, Sicile kayıtlı aktüerler ya da Listeye kayıtlı yardımcı aktüerlerce hesaplanır.
(2) Can kaybı ya da yaralanmalar haricindeki zararlar Merkez tarafından görevlendirilen ilgili branşlarda ruhsat sahibi sigorta eksperleri marifetiyle tespit edilir.
(3) Merkez, hasarın tespitinde meydana gelen hasarın büyüklüğüne bağlı olarak, ihtiyaç durumunda, ilgili mevzuat hükümleri kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının konusunda uzman personelinden ve üniversitelerin ilgili bölümlerinin gerekli eğitimini almış insan kaynağından yararlanabilir.
(4) Merkez, hasar tespitinin süratle yapılabilmesini teminen teknolojik olanaklardan da yararlanarak basitleştirilmiş hasar tespit uygulamalarını kullanabilir.
Hasar kayıtları
MADDE 12- (1) Merkez; hasar ihbarı, tazminat talep tutarı ile ödenen tazminat tutarını, varsa tazminat ödemelerine ilişkin faiz, yargılama gideri ve diğer ferilere ilişkin kayıtları ve diğer belgeleri toplulaştırılmış olarak ve zamanaşımı süresi dolana kadar kişi bazında tutmakla, muhafaza etmek ve talebi hâlinde Kuruma raporlamakla yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan hâller
MADDE 13- (1) Havuzun işletilmesine ilişkin olarak bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde, Paris Sözleşmesi, 7381 sayılı Kanun, 5684 sayılı Kanun, 27/10/2021 tarihli ve 31641 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Riskler Yönetim Merkezi Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 14- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.