Değerli okurlarım bu makalemde siz değerli okurlarımı nafaka konusunda bilgilendirmek istiyorum.
Bildiğimiz gibi Türk Medeni kanunumuzda 4 çeşit nafaka vardır. Bunlardan birisi Tedbir nafakası ki bu nafaka boşanma davası açılmadan önce veya boşanma davası açıldıktan sonra ergin olmayan çocuk ve eş için takdir edilene nafaka türüdür.
Diğeri iştirak nafakasıdır çocuğun velayetini almayan eş aleyhine takdir edilen ve çocuğun giderlerine katılması için takdir edilen nafaka türüdür.
Yoksulluk nafakası ise evliliğin boşanma kararı ile bitmesi nedeniyle yoksulluğa düşecek eş için diğer eş aleyhine hükmedilen nafakadır.
Yardım nafakası ise boşanma davası veya evlilik ile ilgili değildir. Bir kimsenin yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan altsoy ya da üst soyu kardeşlerine ödediği nafakadır.
Bu davalara Aile Mahkemesi bakar.
Boşanma davası açılmadan önce eşlerden birisi haklı bir sebebe dayanarak ortak konutu terk etmiş ise hâkim bu eş lehine diğer eş aleyhine tedbir nafakasına hükmeder. Türk Medeni kanunu 197. madde ayrı yaşamada haklı olan eş için nafaka ödenmesi maddesidir. Eşiniz sizi aldatıyorsa şiddet uyguluyorsa sizden habersiz kredi çekiyorsa sizden habersiz evin bir bölümünü kiraya veriyorsa müşterek haneyi terk etmekte haklı olmanız sebebi ile mahkeme size tedbir nafakasına hükmeder. TMK 200. MADDEYE GÖRE HÂKİM koşullar değiştiğinde tedbir nafakasını kaldırabilir. Miktarını değiştirebilir.
TMK 169. MADDEYE GÖÇRE HÂKİM DAVA AÇILDIKTAN SONRA TEDBİREN NAFAKAYA HÜKMEDER. Taleple bağlılık ilkesi gereği hâkim tarafların kusuruna bakmaksızın geçici önlemleri alır. Eşlerin barınma geçinme eşlerin ve çocukların korunmasına yönelik tedbirleri alır. Hâkim tedbir nafakasını boşanma davası açıldıktan sonra herhangi bir talep olmadan da almak zorundadır. Ancak talep varsa taleple bağlılık ilkesi gereği talep edilen miktarı geçmemek kaydı ile nafakaya hükmeder. Boşanma davasında tedbir nafakası boşanma kararı kesinleşinceye kadar devam eder boşanma kararı kesinleştikten yoksulluk nafakası olarak devam eder. Uygulamada Aile mahkemeleri sosyal maddi durum araştırmasının sonucunu beklemektedir. Buda tarafı mağdur etmektedir. Tedbir nafakası ödenmezse cebri icra yolu ile tahsil edilebilir. Ve hâkim tarafların maddi durumuna aldıkları ücret sahip oldukları malvarlıklarını ve ihtiyaçlarına göre bu nafakaya hükmeder. İki 344. Maddeye göre nafaka ödenmezse disiplin hapsi de uygulanır.
İştirak nafakası velayeti kendisine verilmeyen eş aleyhine hükmedilen nafaka türüdür. Burada kusur durumuna bakılmaksızın ergin olmayan çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması için bu nafakaya hükmedilir. Çocuk 18 yaşını dolduruncaya kadar ya da evleninceye kadar bu nafakayı ödemek zorundasınız. Eğer çocuk 18 yaşını doldurmuş ama eğitimine devam ediyorsa yine nafaka ödemekle mükellefsiniz. Hâkim tarafların istekleri üzerine iştirak nafakasının ileriki yıllarda TEFE TÜFE ALTIN FİYATLARI DÖVİZ ARTIŞ KURU üzerinden ödenmesine hükmeder çocuğun eğitim hayatı devam ediyorsa eğitim hayatının son bulmasına kadar bu nafakanın ödenmesine hükmedilir. Nafaka alacakları 1. Sırada alacaklarıdır. Ödenmezse borçlunun emekli maaşına haciz konulur Aylık nafaka miktarı ödenmezse 3 aya kadar hapis cezası verilir.
TMK 175 MADDE/1 Maddesine göre boşanma nedeni ile yoksulluğa düşecek eş diğer eşten daha fazla kusurlu olmamak kaydı şartı ile yoksulluk nafakası talep edebilir. Bunun şartı boşanma ile nafaka alacağı talep eden eşin yoksulluğa düşecek olmasıdır. Yani yeme içme sağlık ulaşım barınma eğitim kültür ihtiyaçlarını boşanma ile karşılayamayacak duruma düşen eş yoksuldur. Kadının dul ve yetim aylığı alması yaşlılık maaşı alması asgari ücretle çalışması yoksulluğunu ortadan kaldırmaz Tarafların sosyal ve mali durumları yoksulluğunu belirler Yoksulluk nafakasına hâkim resen karar veremez. Talep gerekir. Mevcut yasaya göre yoksulluk nafakasına süresiz hükmedilir. Ancak TMK 176/ 2 YE GÖRE TARAFLARDAN BİRİNİN ÖLÜMÜ DURUMUNDA YOKSULLUK NAFAKASI RESEN ORTADAN KALKAR. AMA TARAFLARDAN BİRİNİ FİİLEN EVLİYMİŞ GİBİ BİRİSİ İLE YAŞAMASI DURUMUNDA HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRMESİ DURUMUNDA MAHKEMECE KALDIRILABİLİR. Siz yoksulluk nafakasını boşanma davası içinde ya da evliliğin boşanma ile sona ermesi durumunda kararın kesinleşmesinden sonraki 1 yıl içinde de isteyebilirsiniz. Hâkim irat şeklinde ödenmesine karar verilen bu nafakanın ileriki yıllarda TEFE TÜFE ALTIN KURU DÖVİZ KURU endeksine göre artırılacağına kararında hükmedebilir. Eğer hâkim kararında bunu belirtmedi ise ve siz yoksulluk nafakasının artırılması için bir dava açtı iseniz Yargıtay’ın içtihatlarına göre tarafların ekonomik durumunda bir değişiklik olmadıysa TÜİK Tarafından tespit edilen ÜFE artış oranını geçmemesi gerekir. Bu yasaya göre 1 gün dahi evli olsanız haklı iseniz yoksulluk nafakasını süresiz alabiliyorsunuz.
YARDIM NAFAKASI DA YOKSULLUĞA DÜŞECEK ALT SOY ÜST SOYA kardeşlerden talep edilen nafakadır. Mirastaki sıralamaya göre bu nafaka talep edilir. Alt soydan nafaka talep etme imkânı varken kardeşten talep edilemez
Nafakaya ilişkin mahkeme kararını 10 yıl içinde talep edebilirsiniz 10 yıllık süre geçtikten sonra zamanaşımı uğrar. Birikmiş nafaka alacağı dışındaki nafaka alacaları 1. sıradadır.
Ancak son günlerde tartışma konusu olan ve halen TBMM’nin gündemine alınacak öncelikli yasal düzenlemeler arasında alan nafaka ödeme sistemi ile ilgili olarak Adalet Bakanlığında çalışma henüz tamamlanamamıştır. Nafaka süre sınırlaması gelecek. Kısa süreli evliliklerde en az 2 yıl uzun süreli evliliklerde nafakanın evlilik süresine göre belirlenmesi üzerinde görüş birliği sağlandı ancak taslak metne son şekli verilmedi.
Ayrıca bir siyasi parti de süresi nafaka ile ilgili kanun teklifi hazırladı. Buna göre kadının erkeğin mali durumunda gelirinde bir değişiklik olmaması durumunda yeniden evlenmeme gibi bir durum söz konusu ise nafaka ödemesi en fazla 5 yıl ile sınırlandırılacak. 5 yılın sonunda mahkemeler aracılığı ile nafaka durumu yeniden değerlendirilecek nafakaya devam olacaksa ödemeyi kamu yapacak teklif yakın zamanda meclise taşınacak.