Son yıllarda vergi mükelleflerinin e-mail kutularına elektronik ortamda yapılan e-tebligatlar mükellefler tarafından dikkatlice süresinde alınmalı ve okunması gerekmektedir. Çoğumuz iş yoğunluğu nedeniyle söz konusu e-tebligatları bazen açıp okuyup, gereğini yapmaktayız. Çoğu zaman ise, pek çok önemli şirketler dahil söz konusu e-tebligatları okumayıp 30 günlük sürelerini kaçırmış olduğumuz sıklıkla görülmektedir.
Bu çalışmada vergi dairesi tarafından mükelleflere elektronik ortamda tebliğ edilen vergi ve ceza ihbarnameleri ve ödeme emirlerinin üzerinde yer alan açıklamalara dikkat çekmek istiyoruz.
Bunlardan ilki elektronik tebligatlarda 5+30 kuralı geçerlidir. Örneğin; kendisine vergi ve ceza ihbarnamesi tebliğ edilen bir mükellef bu ihbarnameye karşı 5+30 kuralına göre işlem yapması gerekir. Bir örnek vermek gerekirse; kendisine, 18.08.2023 tarihinde vergi ve ceza ihbarnamesi tebliğ edilen mükellef buna karşı 23.09.2023 tarihine kadar ihbarname üzerine mümkünse uzlaşma hakkı değilse VUK mad. 376 hükmüne göre indirim talep etmeyi mutlak surette yerine getirmelidir. Aynı örnek üzerinden mükellefin bu vergi ve ceza ihbarnamesine karşı da vergi yargısında iptal davası açması düşünülüyor ise yine bu süreler mutlak surette dikkate alınmalıdır. Vergi uygulamasında usul daima esastan önce gelir. Süreler kaçırılmış ise yapacak bir şey olamaz. İşlemde eğer vergi hatası söz konusu ise bu durumda 5 yıllık tarh zamanaşımı içerisinde hak arama yolları ve düzeltme talep hakları ayrıca mahfuzdur. (VUK mad. 116-124)
Öte yandan, kendisine yine elektronik ortamda bir ödeme emri tebliğ edilen mükellefin ilgili ödeme emrini başından sonuna kadar (Arka yüzü dahil) incelemesi ve kontrol etmesi yararlı ve gereklidir. Örneğin; söz konusu ödeme emri içeriğinde hatalı vergi kalemleri veya hatalı cezalar veya amme alacakları söz konusu olabilir. Maliye tarafından dizayn edilen ilgili ödeme emirlerinin ön ve arka yüzünde konuyla ilgili ayrıntılı açıklamalar gösterilmiştir. Kendisine ödeme emri tebliğ edilen bir amme borçlusu veya ikincil amme borçlusu sayacağımız şirket ortakları için ise aynı kural geçerlidir. Ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren 5+15 gün kuralı ve hak arama yolları da burada dikkate alınmalıdır. Süre geçtikten sonra ödeme emri kesinlik kazanır. Ödeme emrine karşı da yine bu sürelerde yani 5+15 kuralına göre ilgili vergi mahkemesinde vergi iptal davası açılması ihmal edilmemelidir.
Sonuç olarak, özellikle ceza ihbarnamelerinin ön ve arka yüzünde yer alan açıklamalar gerçekten net ve öz bilgileri ve mükellef haklarını anlatan aydınlatıcı metinler olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle mali tatil (1-20 Temmuz) adli tatil (20 Temmuz-31 Ağustos) dönemlerinde de uzlaşma talebi, dava açma talebi gibi konular açısından bu süreler önem taşımaktadır. Vergi ve ceza ihbarnamelerinin tebliği üzerine mükelleflerin (gerçek-tüzel) süresi içerisinde yasal haklarını aramaları önemlidir. Süre geçtikten sonra geride yapılabilecek çok önemli bir iş kalmıyor olabilir.