Miras payının devri, mirasçılar arasında ya da mirasçılar ile üçüncü kişiler arasında yapılabilen bir işlemdir. Bu tür devirlerde, mirasın açılmasından sonra yazılı bir sözleşme yapılması ya da miras açılmadan önce miras bırakanın katılımı veya izni şart koşulmaktadır. Türk Medeni Kanunu, bu süreçlerin geçerliliğini belirleyen şekil şartlarını açıkça düzenlemiştir. Bu yazıda, miras bırakan hayattayken gerçekleştirilen miras payı devirlerinin şartları ve usulü, ilgili kanun hükümleri ve yargı kararları ışığında ele alınacaktır.
Mirasçı hayattayken miras payı devredilebilir mi?
“Mirasçılar miras yoluyla kendilerine intikal eden hakları ister diğer mirasçılara isterse mirasçı olmayan kişilere bedelli ya da bedelsiz olarak devredebilirler.
Türk Medeni Kanununun 677/1. maddesi gereğince, terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır.
Öte yandan, TMK’nin 678. maddesinde miras açılmasından önce yapılan sözleşmelerin geçerliği mirasbırakanın katılımı veya iznine tabi kılınmış, başka bir ifadeyle mirasbırakanın katılması veya izni olmaksızın bir mirasçının henüz açılmamış bir miras hakkında diğer mirasçılar veya üçüncü bir kişi ile yapacağı sözleşmeler geçerli kabul edilmemiştir.“ (Yargıtay Kararı - 14. HD., E. 2018/3787 K. 2021/2893 T. 19.4.2021)
Miras payı devrinde şekil şartı var mıdır?
“Terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır (TMK.m.677/1). Mirasçılar arasındaki devirler için söz konusu olan bu yazılı şeklin adi yazılı olarak yapılması yeterlidir.” (Yargıtay - 8. HD., E. 2015/14685 K. 2017/17087 T. 19.12.2017)
Üçüncü kişilerle yapılan miras payı devri sözleşmelerinin geçerlilik şartı nedir?
TMK. nun 677. maddesi uyarınca kural olarak, tapulu taşınmazlardaki miras payı devrinin yazılı yapılması yeterlidir. Ancak, üçüncü kişilerle yapılan miras payı devri sözleşmelerinin noterlikçe düzenlenme kuralına bağlanmıştır. Miras bırakan ...oğlu ... ... daha sağ iken ve mirasçıların herhangi bir hakkı söz konusu olmadan yani miras payı hakları doğmadan çocukların birbirlerine miras payı devretmeleri hukuken geçerli bir sonuç doğurmaz ve herhangi bir hak bahşetmez. Kaldı ki, ortada yazılı bir sözleşme de söz konusu değildir. TMK. nun 678. maddesi uyarınca muris sağ iken yapılacak miras payı devrine ilişkin sözleşmelerde murisin bizzat imzasının bulunması halinde hukuki sonuç doğurur. (Yargıtay - 8. HD., E. 2010/1446 K. 2010/2932 T. 1.6.2010)
Miras bırakan hayattayken onayı olmadan miras payı devredilebilir mi?
Yargıtay 8. H.D. E-2008-3067-K-2008-3437-T-23-6-2008
” başlıklı belgede kayıt maliki M..’nın miras payının devrine ilişkin sözleşmeye katıldığı hususu anlaşılmamaktadır. Diğer yönden geçerli olarak düzenlenmiş bir sözleşmeye dayanılarak ifanın istenmesi için mirasın açılmış olması gerekir. TMK.nun 699. maddesi hükmüne göre, ölüm ile miras açılır. Kayıt maliki tarafların babası M..’nın ölü veya sağ olup olmadığı da anlaşılmamaktadır. Bu yön eksik ise de az yukarıda açıklandığı üzere miras bırakan miras payının devrine ilişkin sözleşmeye katılmadığı için böyle bir sözleşme hukuken geçerli bir sonuç doğurmaz. Katılımın tanık veya benzeri delillerle kanıtlanması mümkün değildir. Tüm bu açıklamalar gözönünde tutularak yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olmasında herhangi bir isabetsizlik görülmemiştir.