Cumhuriyetin ilk yıllarında büyük kalkınma, üretim, eğitim çalışmaları başarı ile yürütülmüştür. Eğitimde Köy Enstitüleri; üretimde şeker fabrikalarından, kağıt üretimine uzanan, teknikte uçak yapımına kadar gelen sürecin destekçilerinden biri de Milli Piyango’dur.
TARİHİ SÜREÇ
Türk Hava Kuvvetlerine uçak alabilmek için halkın katkısını sağlamak üzere 1926 yılında “Türk Tayyare Cemiyeti” kurulmuş ve “Tayyare Piyangosu” yapılmıştır.
Çekilişleri yapmak yetkisi 1939 yılında kurulan ve gene bir kamu kurumu olan “Milli Piyango İdaresi’ne” verildi.
Bir Devlet Kurumu olan Milli Piyango İdaresinin özelleştirilmesine kapı açmak için 2017 yılında “Türkiye Varlık Fonuna” devredildi.
Cumhuriyet döneminde kurulan birçok fabrika ve kuruluşun satılmasına, özelleştirilmesine benzer şekilde, Türkiye Varlık Fon’u tarafından, Milli Piyango ve tüm şans oyunları 10 sene müddetle, bir yabancı kuruluş ortaklığı olan “Sisal SPA ile Demirören Holding’e” devredildi.
BUNA GEREK VAR MI İDİ
Aslında böyle bir devire ve özelleştirmeye hiç lüzum yoktu çünkü piyango işi; bir emek, fabrika, sermaye isteyen bir iş değildir. El kadar bir kağıt parçasına bir takım numaraları basıp, bileti satıyorsun, Toplanan paranın bir kısmını dağıtıp, kalanı cebine atıyorsun.
Bu sene “Yılbaşı Çekilişi’nde” de bilet ücreti 400.00 lira yapılarak pahalanmış ve bilet üzerindeki rakamlar 7 haneye çıkarılarak, ikramiye çıkması olasılığı milyonlarca kez azaltılmıştır.
PİYANGODA ARTAN MİKTAR
Milli Piyango 2020 yılı çekilişinde -aynen şimdi olduğu gibi- büyük ikramiye çıkana kadar çekilişe devam edileceği söylenmişti. Sonra büyük ikramiyenin çeyrek bilete çıktığı söylenerek çekilişe devam edilmedi.
Çekilişe devam edilmesi gerekirken, çıkmayan ikramiyenin ¾ lük büyük kısmı Varlık Fonu’na devredildi. Biz o tarihte “Sayıştay Başkanlığı’na” başvurarak bu uygulamanın haksız ve yasalara aykırı olduğunu ihbar etmiştik.
Bu yıl bilet ücretinin 400.00 lira gibi yüksek bir miktara çıkarılmasına, bilet üzerindeki rakamların 7 haneye çıkarılarak, ikramiye çıkması olasılığının milyonlarca kez azaltılmasına, büyük ikramiyenin tamamının garantili olacağının söylenmesine rağmen, büyük ikramiyenin çeyrek bilete çıkması halinde paranın büyük kısmının ne yapılacağı, çekilişe devam edilip edilmeyeceği veya hangi fona, neden devredileceği söylenmiyor.
Aslında böyle bir durumda, büyük ikramiyenin “vatandaşa dağıtılması için çekilişe devam edilmesi” yasal bir zorunluluktur. Bu işin yasal ve hukuki takibini yapmağa devam edeceğiz.
ŞANS OYUNLARI BİR KUMARA DÖNÜŞTÜ
“Sayısal, süper loto, on numara, şans topu, Kazı kazan=kazıklan” yanında ismini bilmediğimiz yüzlerce sayıda şans oyunu var.
Birkaç örnek isterseniz; “efsane, sihirli kasa, heyecan, şans bombası, para piramidi, Viking, silingo, ballı kovan…” bunlardan yalnız bir kaçı ve artık bu oyunlar internetten sanal ortamda oynanıyor.
Bilgisayar kumandasını, cep telefonunu alan “8, 10 yaşında çocuklar” kendilerinin ve anne babalarının bütün paralarını buralara yatırıyorlar ve kumar hastası oluyorlar. Tek bir kolon en aşağı 10 liradan başlayıp 100.00 liraya varıyor, kime çıkıp çıkmadığı, sonucu belli değil.
Türk Hava Kuvvetlerine uçak alabilmek için halkın katkısını sağlamaya yönelik çalışmalar “özelleşerek, güzelleşerek” bu duruma geldiler. Artık hep birlikte bir şeyler yapmanın zamanı geldi.
Av.A.Erdem AKYÜZ
Hukukun Egemenliği Derneği
Kurucu Onursal Genel Başkanı