Yabancı bir devlet vatandaşlığına geçmek isteyen Türk vatandaşı için takip edilecek iki yol vardır; bunlardan ilki izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkma ya da Türk vatandaşlığını muhafaza etmek suretiyle devlet vatandaşlığının kazanılmasıdır. İkinci durum çifte vatandaşlık olarak da anılmaktadır. Bu iki yoldan birini takip etmeksizin kendi istekleriyle yabancı bir devlet vatandaşlığını elde eden Türk vatandaşları cezai nitelikte olan Türk vatandaşlığını kaybettirme yaptırımına maruz kalabileceklerdir.
Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam etmektedirler. Bu noktada millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
Türk vatandaşlığı açısından da yasal olmasına rağmen, bir kısım vatandaşlarımız Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaf olmak, eğitim imkanlarından faydalanabilmek, Türkiye’de yabancı ülke vatandaşlarına öngörülen kontenjan ve kolaylıklardan yararlanmak maksadıyla Türk vatandaşlığından kendi istekleri ile ayrılıp, yalnızca yabancı ülke vatandaşı statüsüne kendi arzularıyla girmektedirler. Doğumla Türk vatandaşı olmasına rağmen izin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkılması durumunda bu kişilere ve bu kişilerin 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. Maddesinde belirtilen altsoylarına, söz konusu madde hükmünde belirtilen haklardan yararlanmalarını temin etmek amacıyla mavi kart adı verilen resmi belge verilmektedir. Bu kişilerin kütükleri de mavi kartlılar kütüğü adı verilen elektronik ortamda tutulmaktadır.
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülükleri bulunmamaktadır. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırabilmektedirler.
5901 sayılı kanunun 28. Maddesi doğrultusunda mavi kart kişinin Türkiye’deki kimlik kartı yerine geçmektedir ve önceden sahip olduğu TC kimlik numarası d değişmeksizin Mavi Kartlılar Kütüğüne taşınmaktadır.
Mavi Kart talebine ilişkin dilekçe ekinde 2 adet fotoğrafla birlikte, yabancı ülke makamlarınca verilmiş olan kimlik belgesi ya da pasaport ibraz edilmek suretiyle yurt içinde ilçe nüfus müdürlüklerine yurt dışında ise dış temsilciliklere başvurulmak ve bu kurumlarca tahsis gerçekleştirilmektedir.
Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığından ayrılan kişilerin 5901 sayılı kanunun 13. Maddesi uyarınca ikamet şartı aranmaksızın tekrar Türk Vatandaşlığını kazanabilmektedirler.