1-Konut dokunulmazlığının ihlali nedir?
Bir kimsenin konutuna malikinin rızasına aykırı olarak girmek bu suçu oluşturur. Ancak yalnızca malikin rızasına aykırı olarak girmek değil RIZA İLE GİRMİŞ OLSA BİLE MALİKİNİN İSTEĞİNE RAĞMEN ORADAN ÇIKMAMA da bu suçu oluşturur.
Yani sadece bir konuta rıza dışı girmek bu suçu oluşturmaz. Aynı zamanda rıza ile girilen konutta malik istemediği halde kalmak da bu suçu oluşturur.
Mesela bir eve girdiniz. Malik sizi kovduğu halde o evde kalmaya devam ediyorsanız konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş olursunuz.
2-Ceza kanununda yer alan bu düzenlemenin dayanağı nedir?
Ceza kanununda yer alan bu düzenlemenin dayanağı Anayasadan kaynaklanmaktadır.
Zira Anayasanın 21.maddesi der ki; KİMSENİN KONUTUNA DOKUNULAMAZ.
3-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu işleyen kişiler neyi ihlal etmiş olurlar?
Kişiler kendilerini yuvalarında güvende hissetmek isterler. Kişiler evlerinde aileleri ile birlikte huzur ve sükun içinde yaşamak isterler.
Ancak kişilerin konutuna rıza dışı girilir ise kişiler kendilerini güvende hissetmezler. Konutuna rıza dışı girilen kişilerin güven duyguları ihlal edilmiş olur.
Bireyler konutlarında güven, huzur ve sükun içerisinde yaşamalıdır. Kişilerin bu hakkı Anayasa ile de güvence altına alınmıştır.
4-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun faili kim olabilir?
Bu suçun faili herkes olabilir. Suçun faili bakımından herhangi bir özellik aranmaz.
5-Eşler birbirlerine karşı konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işleyebilirler mi?
Mesela eşlerden biri sinirlendiği bir an diğerini evden kovdu diyelim. Bu durumda konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olmaz. Aynı konutta yaşayan yani ikamet adresi aynı olan kişiler birbirlerine karşı bu suçu işleyemezler.
Ancak altını çizerek belirtmek gerekir ki eşler arasında UZAKLAŞTIRMA kararı var ise konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olur.
Uzaklaştırma kararı var ise eşlerden biri diğerinin konutuna gelemez.
6-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun mağduru kimdir?
Bu suçun mağduru konutuna rızası dışında girilen kimselerdir.
7-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun konusu nedir?
Bu suçun konusu konut ve eklentilerdir.
8-Konut nedir?
Konut kavramının klasik bir tanımı bulunmamaktadır.
Yargıtay konut kavramını dar ve geniş olarak yorumlamıştır.
Dar anlamda konut; kişinin yattığı, kalktığı, dinlendiği, yediği, içtiği evdir.
Geniş anlamda konut; bireyin kendi faaliyetine tahsis ettiği her yerdir.
Devamlı ve geçici olarak yerleşmeye ve barınmaya müsait her yer konut olabilir. Kıstas alınması gereken bireyin yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebiliyor olmasıdır.
Konut denilince aklımıza yalnızca ikametgah gelmemelidir. Devamlı ya da geçici olarak kişinin barınma ihtiyacını karşılayan her yer konut kabul edilebilir.
9-Konut denilince akla taşınmaz mı gelmelidir?
Konut denilince akla sadece taşınmaz gelmemelidir. Yukarıda da değindiğimiz üzere yaşam faaliyetlerin gerçekleştirilebilir olduğu her yer konut olabilir.
10-Kiracının tahliye etmesi nedeniyle boş olan bir eve girilmesi durumunda konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olur mu?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun oluşabilmesi için sadece konuta girmiş olmak yetmez. Aynı zamanda kişilerin huzur, sükun ve güven duygularının da ihlal edilmiş olması gerekir.
Boş olan bir evde kişinin güven duygusu nasıl sarsılmış olabilir?
Bu mümkün değildir.
Dolayısıyla boş olan bir eve girilmesi durumunda konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olmaz.
Yargıtayın görüşü bu yöndedir.
11-Konut eklentisi ne anlama gelmektedir?
Bir yerin eklenti olup olmadığının değerlendirilmesi noktasında kıstas alınması gereken soru şudur: Ben bu konuta rıza dışı girdiğim zaman kişiler rahatsız olacak mı? Bu yere giriş halinde konutta bulunan kişilerin huzur ve sükunu bozuluyor mu? Kendilerini güvende hissetmiyorlar mı?
Eklenti; konut veya benzeri yapıların kullanış amaçlarından herhangi birini tamamlayan yapılardır.
Eklentiye örnek olarak bahçe avlusu, balkon, kömürlük, odunluk gibi örnekler verilebilir. Kiler, garaj, balkon, depo, ahır, bahçe vs vs eklentidir.
Eklenti konuta bağlıdır ve konum olarak da konuma çok yakındır. Genellikle konutun bitişiğinde olmaktadır.
Yargıtay’ın bir yerin eklenti sayılıp sayılmayacağı konusunda kıstası : Konutta oturanların huzur ve sükununun bozulduğu yerler eklenti sayılmaktadır.
12-Apartman merdivenleri eklenti sayılır mı?
Ceza Genel Kurulu apartman merdivenlerini de eklenti kabul etmiştir. Apartman kapısının açık olması apartmanın genel mahal sayılmasını gerektirmez.
13-Açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyeri ve eklentisi nedir?
İşyeri dokunulmazlığının ihlali ile konut dokunulmazlığının ihlalini birbirinden ayırt etmek gerekmektedir. Zaten iki suç konu itibariyle birbirinden farklıdır.
İşyeri olmasının şartı geçici bir süre için dahi olsa söz konusu yerin bir iş için tahsis edilmiş olması gerekir. Ancak işyeri sayılması için kazanç elde etme amacının olması şart değildir. Kazanç elde etme amacı olmasa bile sanatsal ya da bilimsel bir faaliyet yürütülüyor olsa dahi işyeri kabul edilebilir.
14-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda eylemin niteliği nedir?
Başkasının konutuna rızası dışında girmek icrai ancak çıkmamak ise ihmali bir eylemdir.
15-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun oluşabilmesi için kapı aralığından kişinin tüm vücudu ile konuta girmiş olması şart mıdır?
Kapı aralığından kol, bacak, baş konuta girmiş ise suç teşebbüs aşamasında kalmış olur. Konuta kişinin tüm vücudu ile girmiş olması gerekmektedir.
16-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda konuta kişinin neden girdiğinin bir önemi var mıdır?
Kişinin konuta neden girdiğinin bir önemi yoktur. Herhangi bir sebeple hatta ve hatta hiçbir sebep yokken dahi konuta izinsiz girmiş olması suçun oluşması için yeterlidir.
17-Başkasının mülkünde hırsızlık yapmayı amaç edinen kişi mutlaka konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş olur mu?
Şöyle ki uygulamada hırsızlık suçunda genellikle konut dokunulmazlığının ihlal edildiğini de görmekteyiz. Ancak bazı durumlarda hırsızlık suçu işlenmiş olsa bile konut dokunulmazlığı ihlal edilmemiş olabilir.
Mesela hırsız, zemin katta bulunan bir konutun camına taş atmıştır. Camı kırdıktan sonra içeriye girmeden sadece elini uzatarak içeriden bir eşya almıştır. Bu olayda konut dokunulmazlığı ihlal edilmiş sayılmaz.
18-Konutta birden fazla kişi yaşıyor. Bu kişilerden yalnızca biri konuta girilmesine rıza göstermişse diğerleri rıza göstermemiş olsa dahi konut dokunulmazlığının ihlali suçu oluşur mu?
Konutta oturan kişilerden bir kişi bile rıza göstermiş ise diğer kişilerin rızası olmasa dahi İZİN verilmiş sayılır ve dolayısıyla da konut dokunulmazlığının ihlali suçu işlenmiş olmaz.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta bulunmaktadır. Tamirci ya da teknik servis eve eşlerden birinin haberi olmadan geldi diyelim. Burada suç unsuru oluşmaz. ANCAK EŞLERDEN BİRİ ZİNA YAPMAK ÜZERE KONUTA BİRİNİN GİRMESİNE MÜSAADE ETTİYSE KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU OLUŞUR. ZİRA BURADA VERİLEN RIZA MEŞRU BİR AMACA YÖNELİK DEĞİLDİR.
19-Misafirlerin ya da hizmetçilerin rızası geçerli bir rıza sayılır mı?
Burada ikiye ayırarak değerlendirme yapmamız gerekir. Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda misafirlerin ya da hizmetçilerin vermiş olduğu rıza geçerli bir rıza sayılmaz. Zira onlar konutta hak sahibi değildir. Şartlar oluşur ise davetiye ile konuta giren kişiler hakkında cezalandırma yoluna gidilebilir.
Ancak davet eden misafir ya da hizmetçi işyerinde ise bu durumda suç oluşmaz İşyeri için hak sahibi kavramı daha geniş yorumlanmaktadır. O işyerinde çalışan herkes ayrı ayrı rıza gösterebilir. İşyerinde çalışan herkes hak sahibi sayılır.
20-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu şikayete tabi midir?
Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabidir. Şikayet süresi 6 aydır. Şikayet süresi fiil ve failin öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
Ancak bu suçun nitelikli halleri bakımından şikayet hakkı aranmaz.
21-Bu suçun yargılamasında görevli mahkeme hangisidir?
Asliye Ceza Mahkemesidir.
22-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir mi?
Faile 2 yıl ve daha az ceza verilir ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
23-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda dava zamanaşımı süresi kaç yıldır?
Dava zamanaşımı 8 yıldır.
24-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu Türk Ceza Kanununda hangi bölümde düzenlenmiştir?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu Türk Ceza Kanunu’nun hürriyete karşı suçlar bölümünde yer almakta olup 116. maddesinde düzenlenmiştir:
”Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(Değişik: 31/3/2005 – 5328/8 md.) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(Değişik: 31/3/2005 – 5328/8 md.) Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”
25-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda konutta kalınması gereken süre var mıdır?
Konutta kalınması gereken süre belirtilmemiştir. Ev sahibinin rızası kalktıktan sonra konutta kalmaya devam eden kişi bu suçu işlemiş olur.
Mesela A kişisi arkadaşları ile birlikte B kişisinin evine misafirliğe gidiyor. Yemek masasında tartışma çıkıyor ve B kişisi A kişisini evden kovuyor. A kişisi evden kovulduğu halde gitmezse konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş olur.
Bu dakikadan itibaren ev sahibinin rızası ortadan kalkmıştır. Ev sahibinin rızası kalktıktan sonra konutta kalmaya devam eden kişi bu suçu işlemiş olur.
Buradan şu sonucu çıkarabiliriz. Evimize gelen misafirleri kovduğumuz halde gitmezlerse konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işlemiş olurlar. Ancak konutta oturan kişilerden birinin dahi rızasının olması durumunda suç oluşmaz.
İçeride kalınması gereken süre her somut olaya göre ayrıca değerlendirilir.
26-Ev sahibi kiracısına karşı bu suçu işleyebilir mi?
Evet işleyebilir. Ev sahibi her ne kadar mülkiyet hakkına haiz olsa da kiracısının evine kiracısının rızası olmadan giremez. Aksi takdirde suç işlemiş olur.
27-Süpermarkette personel harici giremez yazılı olan depoya girmek bu suçu oluşturur mu?
Evet oluşturur. Çünkü bu kısım halka açık olan bir alan değildir.
28-Halka açık olan mağaza, bakkal, market gibi yerlerde bu suçun işlenebilmesi mümkün müdür?
Kişi buraya mesai saatleri içerisinde geldiyse suç oluşmaz. Ancak mesai saatleri dışında girmiş ise suç oluşur.
29-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun nitelikli halleri nelerdir?
- Suçun, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle,
- Suçun gece vakti işlenmesi,
- Suçun birden fazla kişiyle birlikte işlenmesi,
- Suçun silahla işlenmesi,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle işlenmesi,
- Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanmak suretiyle işlenmesi.
Suçun nitelikli hallerinin işlenmesi durumunda ceza artırılarak verilir.
30-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun cezası nedir?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun basit hali ile işlenmesinde ceza, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır. Bir kimse konuta ya da konutun eklentisine rızasına aykırı olarak girmiş veya rıza ile girdikten sonra çıkmamış ise altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Açık bir rızaya gerek duyulmadan girilen ve mutat olan yerler dışında kalan iş yerleri ve eklentilerinde konut dokunulmazlığının ihlalinin işlenmesi halinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasına hükmolacaktır. Mutat olan yerler; bakkal, mağaza, alışveriş merkezi, restoran, sinema, tiyatro gibi yerlerdir.
Konut dokunulmazlığının ihlali, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle işlendiği zaman ceza, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Konut dokunulmazlığının ihlali, gece vaktinde işlendiği vakit bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmedilecektir.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işleyen kişiye, hakim tarafından verilecek olan cezasında, cezanın sınırına göre, adli para cezası verilebilir. Mutat olan yerler dışında kalan iş yerlerine girişte hakim ya hapis ya da adli para cezasına hükmedebilecektir.
31-Konut dokunulmazlığını ihlal eden kişiye karşı tazminat davası açılabilir mi?
Konut dokunulmazlığı ihlali sonucu mağdur maddi bir zarara uğramış ise maddi tazminat davası açılabilir. Zararın karşılığının ödenmesi istenir.
Konut dokunulmazlığının ihlali sonucu mağdur psikolojik olarak olumsuz etkilenmişse, ruhen çöküntüye uğramışsa manevi tazminat davası açılabilir.
Maddi ve manevi tazminat davası birlikte açılabilir.
32-Şikayetçi olan mağdur şikayetini geri çeker ise ne olur?
Mağdur soruşturma veya kovuşturmanın her aşamasında şikayetini geri alabilir. Mağdurun şikayetini aldığı vakit dava düşecektir.
Mağdur şikayetini yazılı veya sözlü olarak geri alabilir.
33-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaşmaya tabi bir suç mudur?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaşmaya tabi bir suçtur. Soruşturma aşamasında savcılık dosyayı uzlaştırma bürosuna gönderecektir. Savcılık aşamasında uzlaşma sağlanamaz ise kovuşturma aşamasına geçilir. Ancak kovuşturma aşamasında da uzlaşma sağlanabilir.
34-Konut dokunulmazlığının ihlali suçunda hukuka uygunluk sebepleri nelerdir?
Hukuka uygunluk sebepleri olarak; zorunluluk hali, meşru müdafaa, kanun hükmünün yerine getirilmesi örnek verilebilir.
35-Konut dokunulmazlığının ihlali suçu taksirle işlenebilir mi?
Bu suç kasten işlenebilen bir suçtur. Taksirle işlenemez.
Kişi konuta rıza dışı girmiş ise icrai hareketle, konutta kalmaya devam etme durumunda ise ihmali hareketle suçu işlemiş sayılır.
Evden kovulan kişinin konutta kalmaya devam etmesi ihmali harekettir.
Konuta izinsiz giren kişinin hareketi icraidir.