Konkordato; işleri kötüye giden ve vadesi geldiği halde borçlarını ödeyemeyen veya ödeyememe tehlikesi altında bulunan borçluların belirli bir taksit veya indirim yapılarak borçlarını ödeyebilecek duruma gelmeleri ve iflastan kurtulmaları için mahkemece verilen bir karardır.
Yapılan yargılama neticesinde borçlunun mali durumu, aktif ve pasifleri ile mali durumuna etki eden olguları incelenir ve konkordatonun başarılı olma ihtimali var ise mahkemece konkordato tasdik edilir.
Buna göre; İcra ve İflas Kanununun 308/c.maddesinde “Konkordato, tasdik kararıyla bağlayıcı hâle gelir. Tasdik edilen konkordato projesinde konkordatonun, tasdik kararının kesinleşmesiyle bağlayıcı hâle geleceği de kararlaştırılabilir; bu takdirde mühletin etkileri, kanunda öngörülen istisnalar saklı kalmak kaydıyla konkordatonun bağlayıcı hâle geldiği tarihe kadar devam eder.
Bağlayıcı hâle gelen konkordato, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburidir.
206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı imtiyazlı alacaklar, rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme alacakları hakkında bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
(Değişik birinci cümle:9/6/2021-7327/7 md.) Kredi kurumları tarafından verilen krediler de dâhil olmak üzere geçici mühlet kararından sonra komiserin izniyle akdedilmiş borçlar, adi konkordatoda konkordato şartlarına tabi değildir, temerrüt hâlinde mühlet sırasında dahi icra takibine konu edilebilir ve 206 ncı madde kapsamında rehinli alacaklardan hemen sonra, diğer bütün alacaklardan önce ödenir; malvarlığının terki suretiyle konkordatoda yahut sonraki bir iflâsta 248 inci madde kapsamında masa borcu sayılır. Aynı kural karşı edimin ifasını komiserin izniyle kabul eden borçlunun taraf olduğu sürekli borç ilişkilerindeki karşı edimler için de geçerlidir.
İcra ve İflas Kanununun 308/ç.maddesi gereğince de “Konkordatonun taraflar için bağlayıcı hâle gelmesi, geçici mühlet kararından önce başlatılmış takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş olan hacizleri hükümden düşürür. Birinci fıkra hükmü, 308/c maddesinin üçüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar için konulan hacizler hakkında uygulanmaz." hükümleri bulunmaktadır.
Buna göre yukarıdaki maddeler incelendiğinde; mahkemenin tasdik kararı ile bağlayıcı hale gelen konkordatonun;
1 - İİK 206.maddenin 1.fıkrasında sayılan;
a) İşçilerin, iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları,
b) İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan borçları,
c) İflâsın açılmasından önceki son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları,
2 – Rehin Alacakları,
3 – 6183 Sayılı Kanun kapsamındaki kamu alacakları
Mahkemenin tasdik kararı yukarıda yazılı alacaklar için bağlayıcı olmayacaktır.
Başka bir ifadeyle yukarıda sayılan istisnalar kapsamında açılan takiplerdeki hacizler düşmeyecektir.
Saydığımız istisnalar dışında tasdik kararı verilmeden önceki süreç olan geçici mühlet kararından önce başlatılmış takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş tüm hacizlerin kaldırılması gerekecektir.
Buna göre ayrıca İİK 308/c maddesi 3.fıkrası istisnasından başka mühlet kararından önce paraya çevirme işlemi yapılmış takiplerdeki hacizleri de kapsayamayacağı anlaşılmaktadır.
Konu ile alakalı Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin 5.Hukuk Dairesinin 2021/1186 Esas, 2021/1168 K. 01/09/2021 tarihli kararında;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili kooperatifin 05.11.2018 tarihinde Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/775 E. sayılı dosyası üzerinden İİK 285. md. ve vd. hükümleri uyarınca konkordato tasdiki için başvuruda bulunduğunu, yapılan başvuru neticesinde mahkemece 09.11.2018 tarihli ara kararı ile kooperatif hakkında İİK. 287 hükmü gereğince 3 ay geçici mühlet kararı verildiğini, Kayseri Genel İcra Dairesince 2020/229789 Esas sayılı dosyası üzerinden müvekkili aleyhine başlatılan ilamsız icra takibinde geçici mühlet kararından önce müvekkili kooperatifin banka hesaplarına haciz tesis edildiğini, 31/05/2021 tarihinde müvekkili kooperatifin banka hesapları üzerine tesis edilmiş hacizlerin haciz tarihinden itibaren 1 yıl içinde başkaca bir işlem yapılmaması sebebiyle İİK'nun 106 ve 110 maddeleri gereğince fekkinin talep edildiğini ancak icra müdürlüğünce taleplerinin reddedilmesinin ardından bu kez müvekkilinin banka hesabındaki haczin konkordatonun tasdiki nedeni ile kaldırılmasını talep ettiklerini, bu taleplerinin de icra müdürlüğünce reddedildiğini, 17.07.2020 tarihinde müvekkili kooperatifin konkordato talebinin Ticaret Mahkemesince tasdik edildiğini, İİK m. 308 hükmü uyarınca geçici mühletten önce konulan hacizlerin kaldırılması gerektiğini, banka hesaplarına haciz şerhi tesis edildiğini, geçici mühletten önce tesis edilmiş ve paraya çevrilmemiş olan bu haciz şerhlerinin kaldırılması gerektiğini, konkordatonun tasdiki ile bütün alacaklıların konkordatoya tabi olacağını, geçici mühletten önce konulan hacizlerin kaldırılacağını ve tasdik kararından sonra alacaklıların konkordatonun kısmen ya da tamamen feshi halinde takip işlemlerine devam edebileceğini, konkordatonun tasdiki ile geçici mühletten önce tesis edilmiş olan tüm hacizlerin düşeceğini, müvekkili aleyhine başlatılmış takipte geçici mühlet kararından evvel tesis edilen ve paraya çevrilmemiş olan haciz işlemlerinin kaldırılmasına karar verilmesi gerektiğini belirterek şikayetin kabulüne, 07.06.2021 tarihli Kayseri Genel İcra Dairesi'nin banka hesapları üzerine tesis edilen hacizlerin kaldırılması taleplerine ilişkin red kararının kaldırılmasına, müvekkili kooperatife ait T.İş Bankası hesabı üzerindeki 09.11.2018 (geçici mühlet) tarihindeki ve bu tarihten önceki hacizlerin kaldırılmasına, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece;" Şikayetin Kabulüne, Kayseri Genel İcra Müdürlüğü'nün 2020/229789 Esas sayılı dosyasında icra müdürlüğünün 07/06/2021 tarihli red kararının kaldırılmasına, davacı kooperatif adına kayıtlı T.İş bankası hesabı üzerindeki 09/11/2018 tarihinde önce ve sonra konulan hacizlerin kaldırılmasına,..." şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır.
Konkordatonun tasdikinin sonuçlarını düzenleyen İİK.'nun hükümlerine baktığımızda;
Madde 308/c- Konkordato, tasdik kararıyla bağlayıcı hâle gelir. Tasdik edilen konkordato projesinde konkordatonun, tasdik kararının kesinleşmesiyle bağlayıcı hâle geleceği de kararlaştırılabilir; bu takdirde mühletin etkileri, kanunda öngörülen istisnalar saklı kalmak kaydıyla konkordatonun bağlayıcı hâle geldiği tarihe kadar devam eder.
Bağlayıcı hâle gelen konkordato, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburidir.
206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı imtiyazlı alacaklar, rehinli alacaklıların rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları ve 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme alacakları hakkında bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
Kredi kurumları tarafından verilen krediler de dahil olmak üzere, mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçlar, adi konkordatoda konkordato şartlarına tabi değildir; malvarlığının terki suretiyle konkordatoda yahut sonraki bir iflâsta masa borcu sayılır. Aynı kural karşı edimin ifasını komiserin izniyle kabul eden borçlunun taraf olduğu sürekli borç ilişkilerindeki karşı edimler için de geçerlidir.
Madde 308/ç- Konkordatonun taraflar için bağlayıcı hâle gelmesi, geçici mühlet kararından önce başlatılmış takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş olan hacizleri hükümden düşürür.
Birinci fıkra hükmü, 308/c maddesinin üçüncü fıkrası kapsamıdaki alacaklar için konulan hacizler hakkında uygulanmaz.
Bu kapsamda yapılan incelemede; Borçlu kooperatif hakkında Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/775 Esas sayılı dosyasında verilen konkordato kararının 17/07/2020 tasdik edildiği, konkordatonun tasdiki kararı ile birlikte konkordatonun bağlayıcı hale geldiği, geçici mühlet kararından önce imtiyazlı alacaklar dışında başlatılan takiplerde konulan ve henüz paraya çevrilmemiş olan hacizlerin hükümden düşürüleceğine ilişkin İİK.'nun 308/ç hükmü dikkate alındığında konkordatonun tasdiki ile hacizlerin düşeceği, bu hususta konkordato tasdiki kararının kesinleşmesinin gerekmediği, tasdik kararı veren Asliye Ticaret Mahkemesince de tasdik kararının bağlayıcılığı yönünden kararın kesinleşmesi koşuluna yer verilmediği görüldüğünden şikayetin kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.“ şeklindeki gerekçe ile istinaf talebinin esastan reddine kesin olarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak ;
İcra ve İflas Kanununun konkordatonun tasdikinin sonuçlarını düzenleyen 308/ç maddesi kesin, net ve tartışmaya yer vermeyecek nitelikte açık olup,
Buna göre konkordatosu mahkeme tarafından tasdik edilmiş borçlunun konkordatonun bağlayıcı hale geldiği tarihten itibaren İİK 206.maddesinin 1.sırasında sayılan imtiyazlı alacaklar, rehinli alacaklar ve 6183 Sayılı kanun kapsamında yapılan takiplerdeki hacizler dışındaki geçici mühlet kararından önce başlatılmış tüm takiplerde konulmuş ve paraya çevrilmemiş tüm hacizleri hükümsüz kılacak olup, talep halinde geçici mühlet kararından önce başlatılmış takiplerde konulmuş tüm hacizlerin kaldırılması gerekmektedir.
Söz konusu paylaşımlarımız icra ve iflas hukukuna dair kendi yorum ve değerlendirmelerimiz olup, ilgili olan herkese yararlı olması dileğiyle.