Alacaklılar Kurulunun Oluşturulması
Alacaklılar kurulunun oluşturulmasına dair usul ve esaslar, İcra ve İflas Kanununun kesin mühleti düzenleyen 289’uncu maddesi ve Adalet Bakanlığı tarafından 2 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan “Konkordato Komiserinin Niteliklerine ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik”in 10’uncu maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, kesin mühlet kararıyla beraber veya en geç İİK’nin 299’uncu maddesi uyarınca alacaklıların alacaklarını bildirmesi ve 300’üncü maddesi gereğince borçlunun alacaklılar hakkındaki beyanı alındıktan sonra, mahkeme tarafından konkordato komiserinin de görüşü alınarak, bir alacaklılar kurulu oluşturulabilecektir. Bu kurul, tek sayıda olmak ve yedi alacaklıyı geçmemek kaydıyla oluşturulacak ve ücret almaksızın çalışacaktır.
Bu durumda alacakları, hukuki nitelik itibarıyla birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklılar, alacaklılar kurulunda hakkaniyete uygun şekilde temsil edilecektir.
Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulacağı Haller
Kanunun lafzından da anlaşılacağı üzere, alacaklılar kurulu oluşturmak, yasal bir zorunluluk olarak düzenlenmeyerek tamamen mahkemenin takdirine bırakılmıştır. Ancak alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâllerin Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelik ile düzenleneceği de ayrıca hüküm altına alınmıştır. İşte alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı haller Yönetmelik’in 11’inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, en az üç alacaklı sınıfı bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının iki yüz elliyi veya alacak miktarının yüz milyon Türk Lirasını aşması halinde, zorunlu olarak bir alacaklılar kurulu oluşturulacaktır. Bu durumda hukuki nitelikleri büyük ölçüde birbirine benzeyen alacaklar, aynı alacaklı sınıfında yer alacak, rehinli alacaklılar, rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacakları bakımından ayrı bir sınıf olarak kabul edilecektir.
Alacaklılar Kurulunun Yetki ve Görevleri
İİK m.90 ve Yönetmelik m.12’ye göre, alacaklılar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret edecek; komisere tavsiyelerde bulunabilecek ve kanunun öngördüğü hâllerde mahkemeye görüş bildirebilecektir. Ayrıca alacaklılar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli bulmazsa, mahkemeden komiserin değiştirilmesini gerekçeli bir raporla isteyebilecektir. Alacaklılar kurulunun komiserin değiştirilmesini talep etmesi halinde mahkeme bu talep hakkında borçluyu ve komiseri dinledikten sonra karar verecektir. Mahkemenin bu husustaki kararı kesindir.
Alacaklılar Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları
Alacaklılar kurulu her ay en az bir kere toplanacaktır. Alacaklılar kurulunun aylık olağan toplantılarının yeri ve zamanını belirleme yetkisi konkordato komiserindedir. Şu halde her ay en az bir kez olmak üzere, komiserin belirlediği ve alacaklılara bildirdiği gün ve yerde alacaklılar kurulu olağan toplantıları yapılacaktır. Bunun haricinde alacaklılar kurulu, kurulu oluşturan üyelerinin salt çoğunluğunun talebi üzerine her zaman toplanabilecektir. Bu durumda yapılacak toplantıların komisere bildirilmesi zorunludur.
Alacaklılar kurulu toplantıda hazır bulunanların oy çokluğuyla karar alacaktır. Komiser ise toplantılarda hazır bulunacak ve alınan kararları toplantıya katılanların imzasını almak suretiyle tutanağa bağlayacaktır.
Alacaklılar Kurulu ile İlgili Diğer Düzenlemeler
Alacaklılar kurulu, konkordato komiseri tarafından konkordatonun seyri hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirecektir (İİK m.290/2-e).
Konkordato talebi ile amaçlanan iyileşmenin, kesin mühletin sona ermesinden önce gerçekleştiğinin komiserin yazılı raporuyla mahkemeye bildirilmesi üzerine mahkemece kesin mühletin kaldırılarak konkordato talebinin reddine karar verilebilecektir. Bu durumda mahkeme, kesin mühletin kaldırılmasına karar vermeden önce borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ile birlikte alacaklılar kurulunu da duruşmaya davet edecektir (İİK m.291).
Mahkeme, iflâsa tabi borçlular bakımından, kesin mühletin verilmesinden sonra yasada belirtilen şartların gerçekleşmesi hâlinde komiserin yazılı raporu üzerine, kesin mühleti kaldırılarak konkordato talebinin reddine ve borçlunun iflâsına karar verebilecektir. Bu durumda mahkeme, kesin mühletin kaldırılmasına karar vermeden önce borçlu ve varsa konkordato talep eden alacaklı ile birlikte alacaklılar kurulunu da duruşmaya davet edecektir (İİK m.292).
Konkordato talep eden borçlu, mahkemenin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemeyecek, kefil olamayacak, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemeyecek, takyit edemeyecek ve ivazsız tasarruflarda bulunamayacaktır. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüz sayılacaktır. İşte bu durumda mahkeme borçlu tarafından yapılan bu yasak işlemler hakkında karar vermeden önce konkordato komiseri ile birlikte alacaklılar kurulunun da görüşünü almak zorundadır (İİK m.297/2).
Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordatoda Alacaklılar Kurulu
Malvarlığının terki suretiyle konkordatoda, alacaklılara borçlunun malvarlığı üzerinde tasarruf etmek veya bu malların tamamını ya da bir kısmını üçüncü kişiye devretmek yetkisi verilmektedir. Alacaklılar bu haklarını konkordato tasfiye memurları ve alacaklılar kurulu aracılığıyla kullanacaklardır. İşte bu durumda konkordato tasfiye memurları ile birlikte bir alacaklılar kurulu seçilecektir. Bu seçimi ise konkordato talebi hakkında karar veren alacaklılar yapacaktır (İİK m.309/a).
Konkordato tasfiye memurları, alacaklılar kurulunun nezaret ve denetimine tabi olarak görev yapacaklardır. Bu durumda tasfiye memurlarının malvarlığının paraya çevrilmesine ilişkin kararlarına karşı öğrenilmesinden itibaren yedi gün içerisinde alacaklılar kurulu nezdinde itiraz edilebilecektir (İİK m.309/ç).
Konkordato masasını oluşturan malvarlığının paraya çevrilmesi aşamasında, paraya çevirmenin usulü ve zamanı, tasfiye memurlarının teklifi üzerine alacaklılar kurulu tarafından kararlaştırılacaktır (İİK m.309/e).
Tasfiye sona erince konkordato tasfiye memurları bir nihai rapor düzenleyecek ve bu nihai rapor alacaklılar kurulunun onayına sunulacaktır. Alacaklılar kurulu tarafından onaylanan nihai rapor tasdik edilmek üzere tasdik makamına, yani ticaret mahkemesine gönderilecektir (İİK m.309/j).