Özellikle öğrencilerin ve tüm insanların ağır kış koşullarına karşı korunması amacıyla başlatılan ve genel olarak Avrupa ve diğer ülkelerde uygulanan, Türkiye’de de uzunca bir süre uygulandıktan sonra gereksiz yere kaldırılan “kış saati” uygulamasının tekrar başlatılması için ilgili Bakanlık ve resmi kurumlara başvuruda bulunduk. Olumlu yanıt alınmaması halinde “dava yoluna giderek”, iptal davası yanında, ilgililerin idari ve cezai sorumlulukları için gerekli yargı prosedürü işletilecektir.
YAZ SAATİ-KIŞ SAATİ
Mevsimlere göre yaz ve kış aylarında yaşam koşullarına yardımcı olmak amacı ile değişik saat uygulamaları yapılmaktadır.
Yaz aylarında günün erken aydınlanması ve uzun olması nedeniyle saatler, bir saat ileri alınmakta ve böylece erken kalkan insanlar, günün aydınlığından daha uzun süre yararlanma olanağını bulmaktadırlar.
Kış aylarında ise günün kısa olması, havanın geç aydınlanması ve çok soğuk olması nedeniyle dünya genelinde, Kasım ayından başlayıp Mart sonunda bitmek üzere “kış saati” uygulaması yapılmakta ve saatler bir saat geri alınmaktadır. Böylece bir saat daha geç kalkan insanlar; günün ilk saatlerinde devam eden karanlık ve soğuktan korunmuş olmaktadırlar.
UYGULAMANIN BAŞLANGICI
Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacı ile saatlerin bir saat ileri alınarak yaz saati uygulamasına ilk kez 1895 yılında Yeni Zelanda’lı gökbilim uzmanı olan Vernon Hudson’un önerisi ile geçilmiştir.
Türkiye’de 1972 yılında başlayan yaz-kış saati uygulamasından 7 Eylül 2016 yılı itibariyle vazgeçilmiş ve kalıcı yaz saati uygulamasına geçilmiştir.
DANIŞTAY KARARINA RAĞMEN
8 Eylül 2016 tarihinde Türkiye’de yaz saati uygulamasının her yıl boyunca uygulanmasına karar verilmiş, Danıştay; Bakanlar Kurulu’nun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017 de kararın yürütmesini durdurmuştur. Bu kez, Bakanlar Kurulu 23 Ekim 2017 tarihli kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018 tarihine kadar sürmesine ve 3 Ekim 2018 gününden itibaren sürekli olarak yaz saati uygulanmasının devam etmesine karar vermiştir.
Yukarıda kısaca özetlediğimiz üzere, yaz saati adı verilen uygulamanın sürekli olarak uygulanması, özellikle kış aylarında uygulanması; yasalara, idari uygulama ve yargı kararlarına uygun değildir.
TASARRUF SAĞLAR MI.?
Enerji tasarrufu gibi gerekçelerle uygulanmasına başlanan yaz saati uygulamasının da faydalı olup olmadığı tartışmalıdır. Bu uygulamanın, yalnızca yaz aylarında uygulanmasının bile, enerji ve benzer alanlarda bir tasarruf sağlamadığı birçok deney ve tezlerle kanıtlanmıştır. Kaldı ki bu uygulamaya yani yaz saati uygulamasına, kış aylarında devam edilmesinin, enerji, sağlık, ulaşım, eğitim ve diğer alanlarda tasarruf sağlaması bir yana, zararları olduğu yaşanarak görülmüştür.
ÖĞRENCİLER AÇISINDAN
Gelen ve ilerleyen kış koşulları nedeniyle, hava daha geç aydınlanmakta, daha erken kararmakta, günün erken saatleri çok soğuk olmaktadır. Sabahın erken saatlerinde, hava tamamen karanlık ve soğuk iken yollara dökülen öğrenciler, özellikle ilk ve orta okul öğrencileri, ulaşım zorluğu yanında önemli sağlık kaybı ve hastalıklara maruz kalmaktadırlar. Tam olarak uykularını alamayan, tabir caiz ise gecenin kör karanlığında ve aşırı soğukta yollara dökülen, okullarına ulaşmak isteyen öğrenciler, girdikleri sınıflarında derslerine uyum sağlamakta dahi zorluk çekmektedirler.
Üstelik bu uygulama, kış saatine geçen batı ülkeleri ile iletişim, insani ve ticari ilişkiler kurulmasında da büyük zorluklara ve aksamalara neden olmaktadır.
NEDEN.?
Bunun neden böyle yapıldığı anlaşılmış değildir. Konu anlaşılamadığı için değişik ve uçuk gerekçeler ileri sürülmektedir. Bunlardan biri; aynı saat dilimini uygulayan “Mekke, Medine, Katar” gibi ülkelerle, saat farkı olmadan aynı geri saati uygulamak olarak gösterilmektedir.
Özellikle öğrencilerimizi, ailelerini ve tüm yurttaşları; sağlık, ulaşım ve yaşam koşulları bakımından rahatsız ve mağdur eden ayrıca uluslararası iletişim, ulaşım, ticari ve kültürel faaliyetlere de zarar veren; sürekli yaz saati uygulamasından vaz geçilerek, saatlerin bir saat geri alınarak normal olan kış saati uygulamasına geçilmesi gerekli ve zorunludur.
YARGI YOLUNA GİDİLECEKTİR
Özellikle öğrencilerin ve tüm insanların ağır kış koşullarına karşı korunması amacıyla başlatılan ve genel olarak Avrupa ve diğer ülkelerde uygulanan, Türkiye’de de uzunca bir süre uygulandıktan sonra gereksiz yere kaldırılan “kış saati” uygulamasının tekrar başlatılması için ilgili Bakanlık ve resmi kurumlara başvuruda bulunduk. Olumlu yanıt alınmaması halinde “dava yoluna giderek”, iptal davası yanında, ilgililerin idari ve cezai sorumlulukları için gerekli yargı prosedürü işletilecektir.
Avukat Ahmet Erdem AKYÜZ
Ankara Barosu Avukatı ve
Hukukun Egemenliği Derneği
Onursal Başkanı