Son zamanlarda sıkça sorulan Jandarma Genel Komutanlığı personelinin hukuki durumu ile ilgili çok fazla ayrıntıya girmeden kısa bir değerlendirme yapmak gerekirse; 25.07.2016 tarihli “Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kararname" ile Jandarma Genel Komutanlığı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 4'üncü maddesi, "Jandarma Genel Komutanlığı İçişleri Bakanlığına bağlıdır." şeklinde değiştirilerek İçişleri Bakanlığına bağlandı.
Buna göre, Jandarma Genel Komutanlığının kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerleri, İçişleri Bakanlığınca düzenlenecek, ancak sıkıyönetim, seferberlik ve savaşta kuvvet komutanlıkları emrine girecek birliklerin, kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerlerinin düzenlenmesinde, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınacak.
“OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER İLE BAZI KURUM VE KURULUŞLARA DAİR DÜZENLEME YAPILMASI HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME”nin 22. Maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna tabi kurumlarda çalıştırılan memurların sınıflarının belirlendiği 36 ncı maddesine “VII - EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bendinden sonra gelmek üzere;
“VIII - JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI Bu sınıf Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmaları kapsar.”
şeklinde eklenenen bent ile Jandarma Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmalar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi hale gelmiştir.
Yine aynı KHK ile 2803 sayılı JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU’nda yapılan değişiklik ile münhasıran yönetmelik çıkarılması öngörülen hususların yanısıra jandarmanın teşkilat, görev, yetki ve sorumlulukları, diğer makamlarla ilişkileri, birlikte çalışma ve işbirliği esasları dahil komuta ve kontrol ilişkileri ile Jandarma Hizmetleri Sınıfı personelinin terfi işleri, değerlendirme, ödüllendirme, kılık ve kıyafet ve Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer hususlar; İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenleneceği, söz konusu yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, 1 Aralık 1937 gün ve 2/7756 sayılı Kararname ile yürürlüğe konulmuş olan “Jandarma Teşkilat ve Vazife Tüzüğü” ile ek ve değişikliklerinin 2803 sayılı kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği düzenlenmiştir.
Disiplin mevzuatının işlemesine yönelik düzenleme ile de disiplin işlerine ilişkin özel kanun çıkarılana kadar jandarma personelinin disiplin suç ve cezalarının Emniyet Teşkilatı disiplin mevzuatına göre belirleneceği diğer hususlarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Yukarıda sunulan düzenlemeler muvazzaf Jandarma personeli hakkında olup Jandarma Genel Komutanlığı emrinde olan er ve erbaşlar ile askerlik yükümlüleri hakkında, diğer er ve erbaşlar ile askerlik yükümlülerinin tabi olduğu hükümler uygulanacaktır.
Kısacası, Jandarma personelinin tabi olduğu hükümler bakımından 2803 sayılı JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU esas olup nasıp ve terfi, aylık ve diğer mali ve sosyal haklar, statü ve rütbeleri bakımından 926 sayılı TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNU, UZMAN JANDARMA KANUNU ile UZMAN ERBAŞ KANUNU’na diğer konularda ise 657 sayılı DEVLET MEMURLARI KANUNU’na tabi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Av. Muhammed SARIKAYA
Buna göre, Jandarma Genel Komutanlığının kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerleri, İçişleri Bakanlığınca düzenlenecek, ancak sıkıyönetim, seferberlik ve savaşta kuvvet komutanlıkları emrine girecek birliklerin, kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerlerinin düzenlenmesinde, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınacak.
“OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER İLE BAZI KURUM VE KURULUŞLARA DAİR DÜZENLEME YAPILMASI HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME”nin 22. Maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna tabi kurumlarda çalıştırılan memurların sınıflarının belirlendiği 36 ncı maddesine “VII - EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bendinden sonra gelmek üzere;
“VIII - JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI Bu sınıf Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmaları kapsar.”
şeklinde eklenenen bent ile Jandarma Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmalar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi hale gelmiştir.
Yine aynı KHK ile 2803 sayılı JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU’nda yapılan değişiklik ile münhasıran yönetmelik çıkarılması öngörülen hususların yanısıra jandarmanın teşkilat, görev, yetki ve sorumlulukları, diğer makamlarla ilişkileri, birlikte çalışma ve işbirliği esasları dahil komuta ve kontrol ilişkileri ile Jandarma Hizmetleri Sınıfı personelinin terfi işleri, değerlendirme, ödüllendirme, kılık ve kıyafet ve Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer hususlar; İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenleneceği, söz konusu yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, 1 Aralık 1937 gün ve 2/7756 sayılı Kararname ile yürürlüğe konulmuş olan “Jandarma Teşkilat ve Vazife Tüzüğü” ile ek ve değişikliklerinin 2803 sayılı kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği düzenlenmiştir.
Disiplin mevzuatının işlemesine yönelik düzenleme ile de disiplin işlerine ilişkin özel kanun çıkarılana kadar jandarma personelinin disiplin suç ve cezalarının Emniyet Teşkilatı disiplin mevzuatına göre belirleneceği diğer hususlarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Yukarıda sunulan düzenlemeler muvazzaf Jandarma personeli hakkında olup Jandarma Genel Komutanlığı emrinde olan er ve erbaşlar ile askerlik yükümlüleri hakkında, diğer er ve erbaşlar ile askerlik yükümlülerinin tabi olduğu hükümler uygulanacaktır.
Kısacası, Jandarma personelinin tabi olduğu hükümler bakımından 2803 sayılı JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU esas olup nasıp ve terfi, aylık ve diğer mali ve sosyal haklar, statü ve rütbeleri bakımından 926 sayılı TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNU, UZMAN JANDARMA KANUNU ile UZMAN ERBAŞ KANUNU’na diğer konularda ise 657 sayılı DEVLET MEMURLARI KANUNU’na tabi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Av. Muhammed SARIKAYA