İş hayatında kimi zaman işverenden kimi zaman ise işçiden kaynaklı olarak çalışma süreci sona ermektedir. Çalışma süreci sona ererken çoğu zaman işveren tarafından işçiler muhasebeye yönlendirilmekte ve bir takım evrakları imzalamaları istenmektedir. Burada imzalatılacak evraklar içerisinde neredeyse en önemlisi olan ibranameye değinmek istiyoruz.
İbraname genel anlamı itibariyle aklama anlamına gelmektedir. Buradan anlaşılacağı gibi ibranamenin içeriği neye ilişkin ise imzalayan taraf veya taraflar içerik ile ilgili birbirini aklamaktadır. Diğer bir deyişle karşı tarafın sözünü yerine getirmiş olduğunu ya da hakkını teslim ettiğini kabul etmektedir. Ancak ibraname konusunda da kanunun aradığı bir takım şartlar vardır ve geçerli bir ibranameden söz edebilmek için bu şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Kanuna göre “İbra Sözleşmesi” Türk Borçlar Kanunu’ nun 420.maddesinin ikinci fıkrasında “İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür.” şeklinde düzenlenmiştir.
Kanuna uygun olacak ibraname şartları ise şöyledir;
İbraname yazılı olmalıdır.
İbraname, sözleşme sona erdikten en erken 1 ay sonra imzalanmış olmalıdır.
İbra konusu alacağın türü ve miktarı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Kıdem tazminatı, ihbar tazminat, fazla mesai, yıllık izin gibi ücretlerin kalem kalem yazılması gerekmektedir.
Ödeme, noksansız yapılmış ve ibraname ile aynı tutarda olmalıdır.
Ödeme banka kanalıyla yapılmış olmalı ve banka havale/EFT açıklamasına ibraname tarihi ve ibranameye istinaden ödeme yapıldığı yazılmalıdır.
Mahkemelerde çoğu kararında bu şartları taşımayan ibranamelerin geçersiz olduğunu belirterek işçinin haklarının ödenmesi konusunda işvereni sorumlu tutmaktadır. Bu yüzden iş ilişkisi sona erdikten sonra tekrar bir uyuşmazlık çıkmaması adına işçinin haklarının eksiksiz teslim edilmesine müteakip kanuni şartları taşıyan ibranamelerin düzenlenmesi gerekir.