Dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs salgını ekonomi ile beraber ticari hayatı da oldukça etkilemiştir. Koronavirüs salgınının Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmesi ile beraber Dünya genelinde üretim yapan birçok fabrikada üretim durmuştur. Bu durumdan olumsuz etkilenen sektörlerin başında otomobil sektörü gelmektedir. Otomobil fabrikalarında üretimin durması arz-talep dengesini bozmuş, Türk Lirasının döviz karşısında değer kaybetmesi de otomobil sektöründe dengeleri adeta alt-üst etmiştir. Piyasaya sıfır otomobillerin sunulamaması ikinci el otomobillerin fiyatının da artmasına sebebiyet vermiştir.
İkinci el fiyatlarının artmasına rağmen ikinci el otomobil piyasası oldukça hareketlenmiştir. Bazı satıcılar kötüniyetli olarak aracın kilometresini düşürerek fiyat artırımı yapıp kendisine haksız menfaat temin etmektedirler.
Bunun sonucu olarak son dönemde biz avukatlara, ikinci el otomobil alım-satımından kaynaklanan uyuşmazlıklar nedeniyle başvuran müvekkil sayısı oldukça artmıştır.
Bu yazımızda İkinci El Otomobillerde çok sık rastlanan kilometre düşürme durumunu hukuki açıdan değerlendireceğiz.
Kilometresi Düşürülmüş Araç Alan Tüketicinin Hakları Nelerdir?
İkinci el araç satışlarında ortaya çıkan en önemli sorun aracın kilometresinin düşürülmesi sorunudur. Aracın kilometresinin düşürülmüş olması hukuki anlamda “ ayıp “ olarak nitelendirilir. Alıcı her ne kadar ekspertiz yaptırmış olsa dahi çoğu zaman aracın kilometresinin düşürülmüş olduğu kolay kolay anlaşılmaz. Yargıtay, verdiği emsal kararlarda aracın kilometresinin düşürülmüş olmasını “ Gizli Ayıp “ olarak nitelendirmektedir. Gerçekten de aracın kilometresinin düşürüldüğü ilk bakışta anlaşılabilecek bir durum değildir. Alıcı, aracın kilometresinin düşürülmüş olduğunu öğrendikten sonra hemen satıcıya ihbar etmelidir. Bu ihbar makul sürede yapılmalıdır. Bunun sonucu olarak alıcı sözleşmeden dönme veya satış bedelinde indirim talep etme hakkı bulunmaktadır.
Gizli Ayıp Nedeni İle Alıcının Seçimlik Hakları Nelerdir?
Türk Borçlar Kanunumuzun 227. Maddesinde Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcının seçimlik hakları düzenlenmiştir. Buna göre;
Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir:
1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.
2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.
3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.
4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme.
Alıcı bu haklardan birini kullanabilecektir. Araç Kilometre Düşürme Davalarında Genellikle Alıcı sözleşmeden dönme veya satış bedelinde indirim talep etme hakkını kullanmaktadır.
Sözleşmeden Dönme
Alıcı, sözleşmeden dönme hakkını kullandığı takdirde, satıcı araç bedelini alıcıya iade edecek, alıcı da kilometresi düşürülmüş aracı satıcıya iade edecektir. Alıcının satım bedeli iade edilmeden aracı iade etme zorunluluğu bulunmamaktadır.
Satış Bedelinde İndirim Talep Etme Hakkı
Aracın satış işleminin gerçekleştiği tarihte aracın ayıpsız bedeli ile ayıplı bedelinin fiyatı belirlenmelidir. Buna göre oranlama yapılarak indirim bedeli belirlenmelidir.
Gönderilen İhtarnameye Cevap Verilmezse Dava Açılabilecektir
Kilometresi düşürülmüş aracı satın alan kişinin satıcıya karşı açacağı davada zamanaşımı süresi 2 yıldır. Aracın ayıbı alıcıdan hile ile gizlenmiş ise zamanaşımı süresi işlemeyecektir. Bu davanın açılması için aracın kilometresinin ne zaman düşürüldüğünün bir önemi yoktur. Aracın kilometresini kim düşürmüş olursa olsun bu dava aracın satışını veren son satıcıya karşı açılmalıdır.
Ayrıca araç kilometresi ile oynamak Türk Ceza Kanunu’na göre Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Oluşmasına sebebiyet verir.
Yukarıda açıkladığımız üzere kilometresi düşürülmüş araç alan kişiler hem zararlarının tazmini için mahkemeye, hem de satıcının cezalandırılması için Cumhuriyet Savcılığına başvurabilecektir.