Bir önceki yazımda Türkiye’deki ceza infaz kurumlarını ve yapısını, ziyaret ve telefonla görüş esaslarını, kapalı ceza infaz kurumlarından açık ceza infaz kurumlarına geçiş şartlarını ele almıştım. Bu yazımda ise kısa soru ve cevap şeklinde infaz kurumunda Hükümlü ve Tutuklunun cezalandırılmasını ve ödüllendirilmesini ele alacağım.
1. HÜKÜMLÜ VE TUTUKLUNUN CEZALANDIRILMASI
HANGİ DURUMLARDA HÜKÜMLÜ VE TUTUKLUYA DİSİPLİN CEZASI UYGULANIR?
İnfaz Kurumunun düzenini, güvenliğini, disiplinini ; kanun, yönetmelik ve idarenin uyulmasını emrettiği davranış ve tutumları kusurlu olarak ihlal eden tutuklu ve hükümlü hakkında disiplin cezası uygulanır.
DİSİPLİN CEZALARI NELERDİR?
Çocuklar haricinde uygulanacak disiplin cezaları kınama, bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma, ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma, haberleşme ve iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama, ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma ve hücreye koymadır.
ZİYARETÇİ KABULÜNDEN YOKSUN BIRAKMA SUÇUNU GEREKTİREN EYLEMLER NELERDİR?
Sayım yapılmasına ve aramaya karşı çıkmak, sevke ve bunlarla ilgili tedbirlere karşı çıkmak, korku ve panik yaratacak söz ve eylemlerde bulunmak, kumar oynatmak, ziyaret ve görüşleri engellemek, avukat tayinini engellemek, salıverilenlerin kurum dışına çıkmalarını engellemek vb. Suçlar ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma gerektiren suçlardır. (bkz. İnfaz Kanunu m43.)
HÜCREYE KOYMA GEREKTİREN EYLEMLER NELERDİR, HÜCREYE KOYMA DİSİPLİN CEZASININ SÜRESİ NE KADARDIR?
Eylemin nitelik ve ağırlığına göre bir günden yirmi güne kadar açık havaya çıkma hakkı saklı kalmak üzere geceli ve gündüzlü tek kişilik hücrede tutulma şeklinde uygulanır.
Bir günden on güne kadar hücre cezası gerektiren suçlar tünel kazmaya teşebbüs etmek, firara teşebbüs etmek isyana kalkışmak vd. suçlardır. (bkz. İnfaz Kanunu m44)
On bir günden yirmi güne kadar hücre cezası gerektiren suçlar isyan çıkartmak, kasten yangın çıkartmak, adam öldürmek veya öldürmeye kalkışmak, görevli hükümlü veya tutuklu rehin almak vd. suçlardır. (bkz. İnfaz Kanunu m44)
HÜKÜMLÜ VE TUTUKLU HAKKINDA SORUŞTURMA NE ZAMAN BAŞLAR VE NE KADAR SÜRER?
Disiplin cezası gerektiren suçlar öğrenilmesinden itibaren derhal ve en geç beş gün içinde soruşturmaya başlanır. Soruşturma en geç on beş gün içinde tamamlanır. Firar halinde süreler yakalanma tarihinden itibaren başlar. Soruşturma süresi infaz hakimi kararı ile yedi güne kadar uzatılabilir. Savunma alınmadan ceza verilemez. Disiplin cezası kaldırılmadan yeni bir disiplin cezası gerektiren fiilin işlenmesi durumunda bir üst ceza uygulanır.
Disiplin cezalarına karşı infaz hakimliğine , infaz hakimliği tarafından verilen kararlara karşı ağır ceza mahkemesine itiraz yolu açıktır.
2. HÜKÜMLÜ VE TUTUKLUNUN ÖDÜLLENDİRİLMESİ
HANGİ DURUMLARDA HÜKÜMLÜ VE TUTUKLU ÖDÜLLENDİRİLİR?
Hükümlü ve tutuklular kurum içi ve kurum dışı genel durumları, eğitim, iyileştirme faaliyetlerine katılım, kurum düzenine karşı tutumları ve verilen işlerdeki gayretleri dikkate alınarak ödüllerden yararlanabilir.
ÖDÜL UYGULAMALARININ DENETİMİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Kurul tarafından verilen ödül türleri, kimlere verildiği gerekçeleri ile birlikte özel klasörde saklanır. Kurul kararlarına karşı infaz hakimliğine itiraz ve infaz hakimliği kararlarına karşı ağır ceza mahkemesine itiraz yolu açıktır.
ÖDÜL TÜRLERİ NELERDİR?
Başlıca ödül türleri; ziyaret ve telefonla görüş süresini veya sayısını uzatma, evli hükümlü ve tutuklulara kurum personeli olmaksızın eşleri ile mahrem görüşme imkanı tanıma, sosyal ve kültürel etkinliklerden öncelikli ve daha uzun süreli yararlanma, tek kişilik odada televizyon bulundurma, hediye, takdir belgesi, tavsiye mektubudur.
Çocuk hükümlü ve tutuklulara anne ve babası veya vasisi ile kurum personeli olmadan aile görüşü yapma ödülü verilebilir.
ÖDÜLLENDİRME USULÜ NEDİR?
Kurul, resen veya kurumda görev yapan servislerin teklifi üzerine ödüllendirmeye karar verebilir.
EŞ GÖRÜŞMESİ ÖDÜLÜ NASIL UYGULANIR?
Eş görüşme ödülü, kapalı ceza infaz kurumundaki hükümlü veya tutukluya en geç üç ayda bir olmak üzere üç saatten yirmi dört saate kadar eşleriyle bu tür ziyaretler için ayrılan bölümde kurum personeli olmaksızın görüş olanağı tanır.
Bu görüşme dini ve milli bayramlarda yapılamaz. Hepatit ve HİV gibi bulaşıcı virüs taşıyan tutuklu veya hükümlünün eşi , sağlık personeli tarafından yazılı olarak bilgilendirilir.
AİLE GÖRÜŞMESİ ÖDÜLÜ NASIL UYGULANIR?
Aile görüşme ödülü, çocuk hükümlü ve tutuklular için ödül olarak en geç iki ayda bir kez olmak üzere üç saatten yirmi dört saate kadar uygulanır. Bu görüşme dini ve milli bayramlarda yapılamaz.