HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE GEÇTİKTEN SONRA AÇILAN DAVANIN DAVALI TARAFINDAN KABUL EDİLMESİ

Hak sahibinin belirli bir süre içerisinde hakkını kullanmamış olması nedeniyle hakkın sona ermesine yol açan süreler hak düşürücü süre olarak nitelendirilir[1]. Hak düşürücü süre, zamanaşımından farklı olarak hâkim tarafından re’sen gözetilir[2]. Nitekim Yargıtay 16. Hukuk Dairesi önüne gelen bir uyuşmazlıkta, hak düşürücü sürenin hâkim tarafından re’sen dikkate alınması gerektiğinden bahisle hak düşürücü sürenin geçtiğini gözetmeksizin davanın esası hakkında karar veren ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur[3].

Hak düşürücü sürenin hâkim tarafından re’sen dikkate alınması gerekmekle birlikte Yargıtay 1. Hukuk Dairesi yakın tarihli bir kararında; hak düşürücü süre geçtikten sonra açılan tapu iptal ve tescil davasında, davalının davayı kabul etmesine rağmen ilk derece mahkemesi tarafından bir yıllık hak düşürücü sürenin geçmiş olduğu re’sen gözetilerek davanın usulden reddine karar verilmesini isabetsiz bulmuş olup ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur[4]. Bu husus, mezkur kararda şu şekilde ifade edilmiştir:

“Dava hak düşürücü süre geçtikten sonra açılmış olsa bile, davalının davayı kabul etmesi halinde mahkemece hak düşürücü süre kendiliğinden gözetilerek davanın bu nedenle reddine karar verilemez. Ayrıca eldeki dava, niteliği itibariyle kamu düzeni ile ilgili bulunmadığına ve davada taraf olmayan kişilerin haklarını etkilemeye yönelik bir istek de içermediğine göre, yukarıdaki düzenlemeler gözetilmek suretiyle davalının kabul beyanına değer verilmesi gerektiği kuşkusuzdur. Hal böyle olunca, davanın kabul edilmesi yerine reddedilmesi doğru değildir. Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27.09.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

--------------------