GÜNÜBİRLİK EVLERDE VERGİLENDİRME SORUNU

GİRİŞ

Kısa süreli kiralık konutlar; sahipleri veya aracılar tarafından saatlik, günlük, haftalık veya aylık olarak kullanıcıların asgari ihtiyaçlarını karşılayabilecek seviyede eşya ile donatılmış vaziyette kiraya verilen taşınmazlar olarak tanımlanabilir. Bu tür kiralamalarda ana unsur daha fazla gelir elde etmektir. Türkiye’de genellikle uzun veya kısa süreli iş seyahati için büyük şehirlere gidenlerin otel masraflarına kıyasla daha ekonomik fatura ile karşılaşmaktadırlar. Kısa süreli konut kiralamaların, hem kiraya veren konut sahibi hem de kiracı açısından avantajlı olması bu tür kiralamalara olan ilginin artmasına neden olmaktadır. Artan ilgi ve yüksek getiri sayesinde günlük kiralamaların sayısında oldukça büyük artışı da beraberinde getirmektedir. Kiralama işlemlerinin % 25’i kadarlık bir kısmının kısa vadeli kiralamalardan oluşmasına rağmen Türkiye’de bu yönde bir yasal mevzuatının ve denetim sisteminin olmaması, vergi ve SGK primi ödenmemesi, haksız rekabete yol açması, illegal faaliyetlerde kullanılması gibi birçok sorunu beraberinde getiren büyük bir sektörün doğmasına yol açmıştır[1].

GÜNÜBİRLİK EVLERDE VERGİLENDİRME SORUNUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ

a) Esas mevzuat;

· 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik,

· 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 24. maddesi,

· 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 153. maddesi,

· 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu’nun 2. maddesi

b) Denetim mevzuatı;

· Kültür ve Turizm Bakanlığı → Konaklama niteliği açısından,

· Maliye Bakanlığı → Vergi yükümlülükleri açısından,

· Emniyet Müdürlükleri → Toplumsal güvenlik açısından,

· Belediye, il özel idaresi → Ruhsat açısından. Fiilen faaliyete başladığı tarihten itibaren işletme belirli aralıklarla denetime tabi tutulacaktır[2].

GÜNLÜK KİRALAMANIN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI

1-AVANTAJLARI;

- Yatırımcılar yönüyle 1+0 ve 1+1 ev tipinin satışını kolaylaştırmaktadır.

- Günlük kazanç imkânı doğmakta ve kazanılan para, mal sahibinin aylık bazda elde edeceği kira bedelinden daha cazip hale gelmektedir.

- Konut tapusu olmasına rağmen meskenin ticari amaçla kullanımı mal sahibinin emlak vergisi haricinde vergi ödememesine neden olmaktadır.

- Konutun kiralanması yüzde 90 internet üzerinden yapıldığından komisyon bedeli, ek ilan bedeli vs. ödenmemektedir.

- Büyükşehirlere ister kısa, ister uzun süreliğine iş seyahati için gidenlerin otel masraflarına kıyasla daha ekonomik bir faturayla karşılaşmaları imkânı doğmaktadır[3].

2-DEZAVANTAJLARI;

- Günlük kira ödemelerinin banka kanalı yerine elden yapılması sonucunda vergisel açıdan denetim zor hale gelmektedir.

- Söz konusu evlerin kiralanması faaliyeti ile uğraşanların elde ettikleri kazanç nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermemektedir.

- Daha yüksek kira ödemesi yapan ve yasadışı faaliyetlerde bulunanlara söz konusu faaliyetleri gerçekleştirebilmeleri için evler kısa süreli kiralanmaktadır.

- Yüksek getiri sebebiyle ev sahipleri yasa dışı faaliyetlere göz yummaktadır.

- Günlük kiralamaların internet üzerinden ilan verilmek suretiyle yapılması nedeniyle kişi bazında takibin zor hale gelmektedir.

- Günü birlik sözleşmeler yapılması gerekirken bunun yerine kiracılardan yalnızca kimlik bilgilerinin alınması ile kiralama yapılmaktadır. Hatta bazı durumlarda saatlik yapılan kiralamalarda kimlik bilgileri dahi alınmadan kiralama yapılmaktadır.

- Kiralanan evlerin hangi amaçlara yönelik olarak kullanıldığının denetimi yapılmamaktadır[4].

GÜNÜBİRLİK EVLERİN DENETİMİ

Türkiye genelindeki günübirlik kiralık evlere yönelik Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından zaman zaman denetimler yapılmaktadır. Yapılmış olan denetimlerle 543 ev sahibine 2 milyon 382 bin 254 lira idari ceza verilmiştir. Asayiş Dairesi Başkanlığı koordinesinde 81 il emniyet müdürlüğü tarafından eş zamanlı olarak ülke genelinde rezidans, apart daire ve stüdyo evler şeklinde otel gibi kullanılan günübirlik evlere yönelik denetlemelerin gerçekleştirilmiştir. Asayiş Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan denetimlerde genel güvenlik ve genel sağlık açısından risk taşıyan unsurların engellenmesi, suça karışmış kişilerin takibi ile yakalanması, kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesi ve terör örgütü mensuplarının örgütsel faaliyetlerinin engellenmesi amaçlandı[5].

SONUÇ

Türkiye’de kısa süreli konut kiralama yöntemi yaygın hale gelmeye başlamış ve özellikle büyükşehirlerde tercih edilen bu tür yöntemler, normal kiralamalara göre daha fazla kazanç sağlamaktadır. Kısa süreli kiralamalar, konut sahipleri açısından avantajlı olduğu kadar kiracılar açısından da oldukça avantajlıdır. Ancak kayıt dışı işlemlerin oldukça fazla olduğu bu alanda önemli vergi kayıpları söz konusu olmaktadır. GVK’nin 37. maddesine göre bu kazançlar ticari kazanç olarak vergilendirilmelidir[6].

---------------------------------

[1] Dergipark.org