Eylül ayı, sonbaharın habercisi olup; bizlere yazın sonlandığını ve yeni bir mevsime giriş yapıldığını müjdelemektedir. Başka bir ifadeyle sonbahar, yazdan kışa doğru, geçiş mevsimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yine eylül ayı, yaz tatillerinin de sona erdiği sonucunu beraberinde getirdiği için bu dönem, aslında birçok önemli başlangıca vesile olmakta ve tıpkı sonbaharın müjdecisi olduğu gibi ülkemiz ve hukuk sistemimiz bakımından önem arz eden bazı yenilikleri de beraberinde getirmektedir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, milletin evi olduğu ve milletin oyuyla seçilen millet temsilcilerinin, bir diğer ifadeyle milletin vekillerinin bir araya geldiği, bu surette millet adına ve milleti bağlayan kararların alındığı çatı olduğu dikkate alındığında; TBMM’nin hangi tarih aralıklarında tatilde olduğu ve tatilin bitim zamanı, vatandaşlarımız için büyük önem arz etmektedir. Anayasamızın 93. maddesinde yer aldığı üzere; Türkiye Büyük Millet Meclisi, her yıl Ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanmakta ve meclis, bir yasama yılında en çok üç ay tatil yapabilmektedir. Bilindiği üzere; tatil, Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışmalarının belli bir süre ertelenmesi olup; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzük hükümlerine göre, Danışma Kurulunun önerisi üzerine Genel Kurulca başka bir karar alınmadıkça, Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Temmuz günü tatile girmekte ve bir yasama yılı içinde üç aydan fazla tatil yapılamamaktadır. Bu kapsamda mevzuata göre, TBMM’nin en çok eylül ayı sonunda tatilini sonlandırması gerekmektedir. Bu husus da, eylül ayının, TBMM’nin en çok üç ay sürecek tatilini sona erdirdiğini bizlere bildirmektedir.
Eylül ayının bir diğer önemli yeniliği; gerek öğrencilerin gerekse eğitim kurumlarının yeni bir eğitim öğretim yılına başlangıç yapacak olmalarıdır. Zira yaz tatilinin sona ermesiyle artık öğrenciler, eylül ayından itibaren okullarına başlamakta; öğretmenler ve eğitmenler, bu süreçte yeniden işbaşı yaparak eğitim öğretim sürecine önemli katkılarda bulunmaktalardır.
Eylül ayının bir diğer önemli gelişmesi de; yeni adli yılın başlıyor olmasıdır. Zira gerek ülkemiz insanını ve toplumu yakından ilgilendiren ve etkileyen gerekse doğrudan yaşam alanlarımıza ilişkin önemli olayları konu alan ve yargısal sürece işaret eden adli dönemin başlangıç tarihi, 1 Eylüldür. Bu noktada “adli yılın önemi nedir” sorusu karşısında açıklamamız, “durmakta olan adli sürecin artık kaldığı yerden devam edecek olması” şeklindedir. Zira 31 Ağustos bitiminde adli tatil sona emekte ve 1 Eylülden itibaren yeni adli yıl başlamaktadır. Bu durum, önemini en çok adli tatile tabi olan davalar yönünden, adli tatilin sürelere olan etkisinde ve adli tatilin sona ermesiyle bu tür davalarda duruşmaların yapılacak ve davaların görülmeye devam edecek olmasında göstermektedir.
HMK m. 102 uyarınca; adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlayarak otuz bir ağustosta sona erdiğinden; yeni adli yıl, bir eylülde başlamakta ve adli tatile tabi olan dava ve işlerde, 6100 sayılı HMK’nun tayin ettiği sürelerin bitişinin adli tatil sürecine rastlaması halinde; süreler, ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılmaktadır.
Benzer şekilde CMK m. 331 uyarınca; adli tatilde, ceza işlerini gören makam ve mahkemeler, her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara vermekte olup; adlî tatile rastlayan süreler işlememekte ve bu süreler, tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılmaktadır.
Yine İYUK m. 61/1 uyarınca; bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri, her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara vermekte ve İYUK’nda yer alan sürelerin bitişinin, çalışmaya ara verme zamanına rastlaması halinde; bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılmaktadır.
Görüldüğü üzere; eylül ayı, hepimiz için büyük önem arz etmekte; aynı zamanda birçok yeniliğe ve gelişmeye kapılarını açmaktadır.
Yine eylül ayı, güzün başlangıcı ve bereketin sembolü olarak da bizlere güzelliği anımsatmaktadır. Zira eylülden itibaren artık yavaş yavaş yağmurlu havalar kendini göstermekte; yağmurda yürüyüşler başlamakta ve yağmur sonrası toprak kokusu içimizi sarmaktadır.
Bu vesileyle; eylül ayının güzellikler getirmesini ümit ederek; adaletin tecellisi için çaba sarf eden ve hukuk sistemine katkı sunan, haktan ve hukuktan vazgeçmeyen tüm hukukçuların yeni adli yılını kutlarım.