Evlât edinme, kişiler arası olabileceği gibi kurum aracılığı ile de yapılabilektedir. Çocuk, evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşulu ile evlât edinmenin her hâlde çocuğun yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi şartlarının gerçekleşmesi durumunda evlat edinilebilir. Her iki yolda da mahkeme kararı gerekmektedir.
Mahkemece, evlât edinmeye, esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı biçimde araştırılmasından, evlât edinen ile edinilenin dinlenmelerinden ve gerektiğinde uzmanların görüşünün alınmasından sonra karar verilecektir. Şekli şartların yerinde olduğu saptandıktan sonra mahkeme çocuğun ana ve babasının rızasının olup olmadığına dair araştırma yapacaktır. Rıza, çocuğun doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden önce verilemez. Rıza, tutanağa geçirilme tarihinden başlayarak altı hafta içinde aynı usulle geri alınabilir. Geri almadan sonra yeniden verilen rıza kesindir.
Rıza, küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir. Verilen rıza, evlât edinenlerin adları belirtilmemiş veya evlât edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.
Evlat edinme sürecinde verilecek rıza, evlat edinmeye izin davası sırasında alınabileceği gibi, evlat edinmeye izin davası açılmadan önce de tespit hükmü ile ortaya konulabilir. 1 yıllık bakım ve gözetim şartını yerine getirenlerin çocuğun biyolojik ana ve babası ile sorun yaşamamak adına evlat edinmeye izin davası açmadan önce tespit davası açarak rızanın varlığını tutanağa bağlamak istedikleri görülmektedir. Bu yol bir çok riski bertaraf edeceği gibi çocuğun biyolojik ana ve babasının 1 yıllık bakım ve gözetim süresi dolduktan sonra rıza vermeme ihtimallerini ortadan kaldırmaktadır. Uygulamada bir kısım Aile Mahkemeleri hukuki yarar bulunmadığından bu talebi geri çevirmektedir. Kanatimizce kanun lafzı dikkatli incelendiğinde çocuğun doğumundan sonra altı hafta geçmesi durumunda mahkeme bu beyanı tespit hükmü ile tutanağa bağlamak durumundadır.
Çocuğun biyolojik anne babasının kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorlarsa veya küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorlarsa mahkeme açılan evlat edinmeye izin davasında rıza aramama kararıda verebilir. Bu durumda mahkeme çocuğun üstün yararı ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin olumlu manada kurulduğuna kanaat getiriyorsa evlat edinmeye izin verecektir.