İki HDP milletvekiliyle birlikte CHP Milletvekili Enis Berberoğlu’nun vekilliğinin düşürülmesiyle alakalı sosyal medya hesabından bir açıklama yapan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kararın Anayasa’nın 83. maddesine aykırı olduğunu şu sözlerle iddia etti:
"Anayasa’ya aykırı. Berberoğlu, Yargıtay kararından sonra tekrar milletvekili seçildi. Anasaya Mahkemesi’ne başvurdu. Anayasa'nın 83. maddesi şöylü söylüyor: Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma Meclis’in yeniden dokulmazlığının kaldırılmasına bağlıdır. Bu kadar açık. Bu maddenin gereği yapıldı mı? Bu maddenin gereği yapılmadı."
Kılıçdaroğlu’nun işaret ettiği Anayasa’nın 83. maddesini hukukçu Prof. Dr. Ersan Şen ile İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu’na sorduk.
Her iki isim de Kılıçdaroğlu’nun görüşüne itiraz etti.
“Karar Anayasa’ya uygun görünüyor”
Kılıçdaroğlu’nun açıklamasını sorduğumuz Durakoğlu, “Yapılan işlem Anayasa’ya ve yasalara uygun olarak görünüyor” diyerek konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Sadece TBMM’nin teamüllerine yönelik bir değerlendirme yapılabilir. Teamül olarak dönem sonuna ertelenebilir şeklinde bir değerlendirme yapılabilirdi ama TBMM Başkanı neden böyle bir şey yaptı diye suçlanamaz. Sonuçta onun takdirinde. Yeniden seçilme durumunda 83. maddeye göre dokunulmazlığın yeniden kaldırılması söylemi çok zorlama bir yorum olarak görünüyor."
“Kılıçdaroğlu’nun onayladığı geçici madde hatırlattığı Anayasa hükmünü geçersiz kılıyor”
Prof.Dr. Ersan Şen ise 3 Ağustos 2018 günü yazdığı bir makalede yaşanacak sonuca işaret ettiğine belirterek, Kılıçdaroğlu’nun işaret ettiği Anayasa’nın 83. maddesinin bizzat Kılıçdaroğlu’nun dokunulmazlıklarla ilgili onay verdiği geçici 20. madde nedeniyle etkisiz kaldığını öne sürdü.
“Kılıçdaroğlu’nun görüşü yanlış”
Şen, Kılıçdaroğlu’na itirazlarını şöyle sıraladı:
"Geçici 20 maddenin 1. fırkasının sonunda şunu söylüyor. Bu dosyalar bakımından Anayasa’nın 83. maddesinin 2. fırkasının birinci cümlesi hükmü uygulanmaz diyor. Bu dosyalar bakımından dokunulmazlıklar kaldırılır demiyor.
Eğer bir yıl ve daha fazla ceza alırsan milletvekili sıfatını kaybettirmeni gerektiriyorsa 84. maddenin 2. fıkrası özel hükümdür, o öne geçer. 83. maddenin 3. fıkrası anlamını yitirir. Kılıçdaroğlu, 83. maddenin 4. fıkrasını söylüyor. Ona öyle akıl veriyorlar.
Diyorlar ki ki ‘Yeniden seçilen milletvekili hakkında kovuşturma soruşturma Meclis’in dokunulmazlığı yeniden kaldırılmasına bağlıdır. Bizim de milletvekillerimiz hakkında sırada kesinleşmiş karar yoktu. O sırada milletvekilimiz yeniden seçildiği için 83. maddenin 4.göre dokunulmazlığı devam eder’ diyorlar.
O görüş kesinlikle yanlış. Şöyle doğru. Geçici 20. madde olmasaydı ya da 20. maddenin 1. fıkrasının son kısmında dokunulmazlıklar kaldırılır denseydi elbette doğru olurdu ama ne diyor orada.
Bu dosyalar maddeler için Anayasa’nın 83. maddesinin 2. fıkrasının birinci cümlesi hükmü uygulanmaz. Yeniden seçilsende.
Anayasa Mahkemesi’nin 28.01.1992 tarihli kararı var. Orada diyor ki. Biz özel geçici hüküm varsa önce uygulanır sonra diğer hükümler uygulanır."
"Geçici 20. madde olmasaydı Kılıçdaroğlu’nun dediği doğru olurdu"
Geçici 20. madde ile Anayasa’nın 83. maddesinin anlamını yitirdiğini kendisinin geçmişte bu konuda çok uyarılarda bulunduğunu ve mutlaka dokunulmazlığın yeniden kaldırılması konusunda bir hüküm eklenmesi konusunda adeta yalvardığını söyleyen Şen sözlerini şöyle devam ettirdi:
"Seçilmesi hakinde tekrar dokunulmazlık kazanır söylemi o geçici 20. madde olmasaydı Kılıçdaroğlu’nun dediği doğru bir görüştü ancak geçici 20. madde olduğunda 83. maddenin anlamı yok. Otomatikman devreye 20. madde girer. Gereğini yapmak zorundasın. Kanunlar Anayasa’ya aykırı olamaz."
“Kendi ettiler kendi buldular”
CHP’nin şu anki durumunu “Kendi ettiler kendi buldular” diye niteleyen Şen, “Bundan sonra nümayiş yapmaya kalkmasınlar” dedikten sonra sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hiç kimse bu milletvekilliklerinin düşmesi ve devamında infazlarına engel olamaz. Geçici 20. madde olmasaydı Kılıçdaroğlu’nun dediği doğru olurdu.Geçici 20 madde burada durukça ya af çıkaracaklar. Gerçi af çıksada geriye uygulanamaz. Ya da Anayasa Mahkemesi’nin bu mahkeme kararı hatalıdır diye karar verip yeniden yargılamanın yenilenmesi için karar vermesi lazım."
“Kılıçdaroğlu, siyaset kaygısıyla geçici 20. maddeyi kabul etti”
Şen, şimdi sorunun kaynağı olarak görülen geçici 20. maddenin kabülüyle alakalı da Kılıçdaroğlu’na eleştiriler yöneltti:
"Bir defa Anayasa’ya 2016’da eklenen geçici 20. madde Anayasa’ya aykırı bir madde. Yani siyaseten belki gelecek kaygısından dolayı Sayın Kılıçdaroğlu, terörle ilişkilendirilmemek için çünkü halk oylamasına giderdi aksi halde. Kendisi de bunu beyan etti. Anayasa’ya ve hukuka aykırı olduğu halde geçmişe uygulanmaması gereken geçici 20. maddeye imza koyarak olur vererek milletvekillerinin yargılanmalarının önünü açtı. Şimdi böyle bir durumda geçici 20. madde çıkmayıp referanduma gitseydi iktidar teröre karşı çıkarıyoruz diyerek yüzde 75-80 ile kabul edilecekti. Böyle bir hezimet Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığına mal olurdu. Dolayısıyla bundan kaçınmak için ‘Anayasa’ya kanunlara aykırı olmasına rağmen bu düzenlemeyi kabul ediyoruz’ dedi." (Independent Türkçe)