Bu köşede 06/10-2024 günü yayınlanan “Emekli hakim ve savcıların hak arayışı” başlıklı yazımda yazımda 5/04/2023 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan 7447 Sayılı Kanun ile; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay-Danıştay Birinci Başkan Vekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vekili ve Yargıtay-Danıştay-Sayıştay Daire Başkanlarına verilen yüksek hâkimlik tazminatı oranlarının yükseltilerek Anayasa Mahkemesi Başkan ve Üyeleri ile eşit duruma getirildiğini ancak Yargıtay üyeliğine seçilmeye hak kazanmış 1. Sınıf Hâkim ve C. Savcılarının tazminat oranlarının yükseltilmemesi nedeni ile düzenlemenin Anayasa da belirtilen "hukuk devleti, yargı bağımsızlığı ve eşitlik ilkeleri ile çalışma barışının sağlanması" kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğini belirtmiştim.
Anayasa Mahkemesi iptal kararının yürürlük maddesini de kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren 6 ay sonra olarak belirlemişti.
2024 yılı Temmuz ayında gazetelerde Yargıtay ve Danıştay üyelerinin maaşlarının artırılmasını öngören düzenleme Vergi Paketi’ne eklendi haberini okuduk.
Kabul edilen önergeye göre, Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyelerine aylık 36 bin lira ek ödeme yapılacaktı.
Ayrıca, Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu Teftiş Kurulunda FİİLEN görev yapan müfettişlere 31 bin 500, birinci sınıf hâkim ve savcılara 27 bin lira, birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılara 23 bin 400, diğer hakim ve savcılara ise 20 bin 250 lira aylık ek tazminat ödemesi kararlaştırılmıştı.
Yukarıda yapılan düzenleme ile AYM'nin 11.10.2023 tarih, 2023/104 Esas, 2023/177 sayılı kararında belirtilen Anayasanın 139.maddesinde öngörülen "hakimlik teminatının" Yargıtay ve Danıştay üyeleri için de geçerli olduğu Yargıtay ve Danıştay Üyeleri için hakimlik teminatından farklı nitelikte "yüksek hakimlik teminatı" öngörülmediği, ek tazminatın hesaplanmasında üyeler için 40.000, birinci sınıf hakim ve savcılar için 15.000 gösterge rakamının özellikle birinci sınıf hakim ve savcılar için önemli ölçüde gelir farkı meydana getirdiğini, bunun yargı hizmetinin yerine getirilmesinde huzursuzluk ve kırgınlığa neden olacağı, Anayasada güvence altına alınan " hakimlik teminatı" bakımından farkları bulunmayan birinci sınıf hakim ve savcılar ile Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasındaki maaş farkının çalışma barışını bozacak düzeyde olup makul ve orantılı olduğu söylenemeyeceğinden, hukuk devleti ilkesi ve mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu gerekçesinin gözönünde tutulduğu görülmektedir.
Yukarıda belirtilen artışlar halen ÇALIŞMAKTA - FİİLEN görevde olan tüm çalışan hakim ve savcılara yansıtılmıştır.
Ayrıca 7524 Sayılı Kanun'un 58.maddesi ile gerçekleştirilen artışlardan EMEKLİ olan Yargıtay ve Danıştay üyeleri de yararlandırılmış, ancak diğer EMEKLİ hakim ve Savcılara yansıtılmamıştır.
Örnek vermek gerekirse emekli bir Yargıtay Üyesine SGK tarafından 01.07. 2024 ve 01.08.2024 tarihlerinde emekli maaşı 79.859,67 TL olarak yatırılmıştır. Aynı 01.07.2024 ve 01.08.2024 tarihlerinde SGK tarafından yatırılan 1. sınıf bir hakimin emekli maaşıda yine her iki ayda da 66.986,55 olarak yatırılmıştır. Bu duruma göre Yargıtaydan emekli olan bir yargıç ile emekli birinci sınıf bir yargıcın-savcının emekli maaşları aramdaki maaş farkı 12.873,12 TL olup, bu fark makul ve orantılı kabul edilemeyecek düzeydedir.
Ayrıca 01.01.2025 tarihi itibariyle bir Emekli Yargıtay üyesinin maaşı yüzde 11,54 artışla 79.859,00tl den 89.074,00 TL ye çıkarken birinci sınıf bir hakimin Emekli maaş ise yüzde 11,54 artışla 74.716,00 TL oldu.. 2024 yılında Emekli Yargıtay üyesi ile birinci sınıf Emekli hakim maaşı arasında 12878,00 TL fark varken 2025 Ocak ayı itibariyle bu fark 14.858,00 TL ye çıkmıştır.. Kısacası bu adaletsiz, eşitlik kuralına aykırı ve hak ihlaline neden olan uygulama bu şekilde yürütüldüğü takdirde Emekli Yargıtay üyesi ile Emekli birinci sınıf hakim maaşı arasındaki fark her maaş artışın da daha da açılacaktır.
Yargıtay-Danıştay üyeliğinin özendirici olması için bu görev ile kürsü hakimliği arasında bir fark olması gerektiği ileri sürüldüğü gibi, kürsü de çalışan ve Yargıtay-Danıştay üyeliğine seçilmeyi hak edenlerin kadro yokluğu nedeniyle bu görevlere gelemediği bu nedenle her iki yargı çalışanlarının ekonomik haklarının aynı olması gerektiği her zaman tartışma konusu olmuştur. Ancak Anayasa mahkemesi bu konuda birinci sınıf hakim ve savcılar ile Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasındaki maaş farkının çalışma barışını bozacak düzeyde olmaması gerektiği bu farkın makul ve orantılı olması gerektiğini ayrıca eşitlik ilkesinin de göz önünde tutulması gerektiğine dikkat çekmektedir.
Emekli Yargıtay-Danıştay üyeleri ile birinci sınıfa ayrılmış ve Yargıtay ve Danıştay Üyeliklerine seçilme hakkını kaybetmemiş bulunan hakim ve savcıların, emekli maaşlarında fark yaratan düzenleme için Ankara 6. İdare mahkemesinde açılan 2024/875 esas sayılı dosyada mahkeme Anayasaya aykırılık iddiasını ciddi görerek, Anayasanın 182. maddesine göre; Anayasa mahkemesine taşımıştır.
Açılan davada 30/03/2023 tarihli 7447 sayılı kanunun 16. maddesinde yapılan değişiklik eleştirilmekte ve bu düzenlemenin iptali istenmektedir.
İptali istenen düzenleme de 270 sayılı yüksek hakimlik tazminatı hakkındaki kanun hükmündeki kararnamesinin 1. maddesinin 3.sırasında bulunan “Yargıtay-Danıştay-Sayıştay Üyeleri ile Birinci Sınıf diğer hakim ve savcılar ve Sayıştay Savcısı” ibaresinden, Yargıtay-Danıştay-Sayıştay Üyeleri ibaresinin çıkarılmasıyla bu cümle kanunun 1. maddesinin 2. kısmına eklenmişti. Bu düzenleme sonucu Yargıtay-Danıştay-Sayıştay Üyeleri yüksek hakimlik tazminatı göstergesi 17.000’ e yükseltilirken, Birinci Sınıf diğer hakim ve savcılar ve Sayıştay Savcısı göstergesi 7000 rakamında kalmıştır.
Bu duruma göre çalışanlar arasındaki fark, çalışma barışını sağlayacak şekilde makul ve orantılı yapılırken, emeklilikte bu durum korunmayarak yargı emekçilerinin kırılganlığına ve huzursuzluğuna neden olacak şekilde ve Anayasa Mahkemesinin de önceki kararlarında belirttiği ilkelere aykırı bir düzenleme yapılmıştır. Anayasa mahkemesi kararını onlarca hakim-savcı sabırla ve dört gözle beklemektedir.