Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ELEKTRİK PİYASASI DENGELEME VE UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1- 14/4/2009 tarihli ve 27200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 66/C maddesinin birinci, üçüncü, beşinci ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Gün içi piyasasına saatlik kontratlar için teklif sunulabilir. Saatlik kontratlar için sunulan teklifler bölünebilir.”
“(3) Gün içi piyasası teklifleri farklı kontratlar için değişiklik gösterebilen miktar ve fiyat bilgilerinden meydana gelir. Gün içi piyasasında sunulabilecek minimum fiyat adımları Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek piyasa katılımcılarına PYS aracılığıyla duyurulur. Teklif miktarları lot cinsinden 1 lot ve katları olacak şekilde bildirilir. Daha iyi fiyat, satış tekliflerinde daha düşük fiyatı, alış tekliflerinde ise daha yüksek fiyatı ifade eder.”
“(5) Katılımcılar, aşağıda belirtilen teklif opsiyonlarını kullanabilir:
a) Standart: Sunulduğu anda kısmen ya da tamamen eşleşebilen, tamamen eşleşmediği takdirde kapı kapanış zamanına kadar geçerli olan tekliflerdir.
b) Süreli: Kapı kapanış zamanını aşmaması koşuluyla piyasa katılımcıları tarafından belirlenen süre boyunca eşleşme için teklif defterinde bekleyen tekliflerdir.
c) Tamamını eşle veya yok et (TEYE): Sunulduğu anda teklif defterinde var olan teklifler ile tamamen eşleşebilen, tamamen eşleşmez ise teklif defterinden çıkarılan tekliflerdir.
ç) Olanı eşle ve yok et (OEYE): Sunulduğu anda teklif defterinde var olan teklifler ile tamamen veya kısmen eşleşebilen, kalan miktarı teklif defterinden çıkarılan tekliflerdir.
d) Fiyat seviyeli: Seviyeli olarak sunulabilen tekliflerdir. Fiyat seviyeli tekliflerde önce birinci seviye teklif, teklif defterinde yer alır. Teklif defterinde yer alan her bir seviyedeki teklifin tamamı eşleştikten sonra takip eden seviyedeki teklifler sırasıyla teklifin tamamı eşleşene kadar ya da teklifin geçerlilik süresi sona erene kadar teklif defterinde yer alır. Alış yönlü fiyat seviyeli tekliflerde her seviye için girilen fiyat bir önceki seviyedeki teklifin fiyatına eşit veya düşük, satış yönlü fiyat seviyeli tekliflerde ise her seviye için girilen fiyat bir önceki seviyedeki teklifin fiyatına eşit veya yüksek olacak şekilde sunulur. Fiyat seviyeli tekliflerde seviye sayısı ve her bir seviye için girilebilecek en düşük miktar Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek en az on gün öncesinden PYS aracılığıyla piyasa katılımcılarına duyurulur.
e) Zaman seviyeli: Her seviyede miktar sabit olmak kaydıyla zamana göre seviyelendirilerek sunulabilen tekliflerdir. Birinci seviyeden sonraki her bir seviye için aktif olma zamanı girilir. Alış yönlü zaman seviyeli tekliflerde her seviye için girilen fiyat bir önceki seviyedeki teklifin fiyatından yüksek, satış yönlü zaman seviyeli tekliflerde ise her seviye için girilen fiyat bir önceki seviyedeki teklifin fiyatından düşük olacak şekilde sunulur. Seviye sayısı ve seviyeler arasındaki en yakın güncelleme zamanı Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek en az on gün öncesinden PYS aracılığıyla piyasa katılımcılarına duyurulur.
f) Buzdağı: Toplam teklif miktarı ve seviye miktarı girilerek sunulabilen tekliflerdir. Toplam miktarın seviye miktarına göre seviye sayısı hesaplanır. Buzdağı tekliflerde önce birinci seviye teklif, teklif defterinde yer alır. Teklif defterinde yer alan her bir seviyedeki teklif eşleştikten sonra takip eden seviyedeki teklifler sırasıyla teklifin tamamı eşleşene kadar ya da teklifin geçerlilik süresi sona erene kadar teklif defterinde yer alır. Her bir seviyesi aktif olduğunda teklifin ilgili seviyesi yeni bir zaman damgası alır. Buzdağı teklifinin öncelikli olması durumunda eşleşme fiyatı her seviye için buzdağı teklifinin fiyatına eşit olacaktır. Buzdağı tekliflerinde toplam miktar ve seviye miktarı için girilebilecek en düşük ve en yüksek miktarlar Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenerek en az on gün öncesinden PYS aracılığıyla piyasa katılımcılarına duyurulur.
(6) Gün içi piyasası teklifleri için fiyat alt ve üst limitleri Gün Öncesi Piyasasında ve Dengeleme Güç Piyasasında Asgari ve Azami Fiyat Limitlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslarda belirtilen fiyat limitlerinin en düşüğü ve en yükseğinin, pozitif ve negatif dengesizlik katsayıları ile çarpılması suretiyle belirlenir. Fiyat alt ve üst limiti PYS aracılığıyla piyasa katılımcılarına bildirilir.”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 66/D maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 66/E maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(4) Sunduğu tekliflerle gün içi piyasası işletiminde aksaklıkların yaşanmasına veya sistemde aşırı yük oluşmasına neden olan piyasa katılımcıları hakkında uygulanacak tedbirlere dair hususlar Piyasa İşletmecisi tarafından hazırlanan ve internet sitesinde yayımlanan Gün İçi Piyasasında Sunulan Tekliflerin Teknik Gerekliliklerine Dair Yöntemde düzenlenir.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 66/F maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Piyasa katılımcılarının tüm teklif bölgeleri için gün içi piyasasına sundukları tekliflerin aktif olarak kaydedilmesini takiben ilgili teklif bölgesinde aynı saatlik kontrat için eşit veya daha iyi fiyata sahip saatlik karşı tekliflerin olması durumunda;
a) Karşı teklif eşit miktarda ise tamamen eşleşme,
b) Karşı teklif eşit miktarlı değil ise eşleşme miktarı en düşük miktarlı teklifin miktarına eşit olacak şekilde kısmen eşleşme,
gerçekleştirilir. Gerçekleşen işlemin fiyatı, teklif defterine önce girilen teklifin fiyatıdır.”
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 66/G maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Piyasa İşletmecisi; PYS’nin arızalanması, PYS’de bakım yapılması veya bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tamamlaması gereken süreçleri belirlenmiş olan sürede tamamlayamayacağının ortaya çıkması durumunda, Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili kontratlar askıya alınabilir ve söz konusu durumların sona ermesi halinde kapı kapanış zamanı geçmemiş askıya alınan kontratlar tekrar işleme açılabilir. PYS bakım zamanları başlama ve sona erme zamanı Piyasa İşletmecisi tarafından gün içi piyasası katılımcılarına duyurulur.”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 66/H maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 66/H- (1) Gün içi piyasası katılımcılarına, ticari işlem onaylarına ilişkin bildirimlerde hata bulunması durumunda itiraz edebilmeleri için bildirimden sonra en geç kapı kapanış zamanından 5 dakika sonrasını geçmemek kaydıyla 15 dakika süre tanınır. Yapılan itiraza Piyasa İşletmecisi tarafından kapı kapanış zamanından 10 dakika sonrasını geçmemek kaydıyla 20 dakika içerisinde cevap verilir.
(2) 66/G maddesinde belirlenen PYS arıza prosedürleri uyarınca itiraz imkanı bulamayan piyasa katılımcılarına, arızanın giderilmesinden sonra başlamak üzere Piyasa İşletmecisi tarafından 15 dakikalık itiraz süresi tanınır.
(3) Piyasa İşletmecisinden kaynaklanan bir hatanın, yapılan itirazlar üzerine veya resen, tespit edilmesi halinde Piyasa İşletmecisi tarafından teknik imkanlar dahilinde aşağıdaki şekilde düzeltme işlemi gerçekleştirilir:
a) Hatanın eşleşme fiyatına ilişkin olması durumunda eşleşme fiyatı olarak ilgili kontratın ait olduğu saate ilişkin PTF dikkate alınır.
b) Hatanın eşleşme miktarına ilişkin olması durumunda eşleşme iptal edilir.
c) Düzeltme işleminin mümkün olmaması durumunda eşleşme iptal edilir.
(4) Yapılan düzeltme sonucunda, piyasa katılımcılarına yapılması gereken ya da piyasa katılımcılarının yapması gereken ödeme, kontrata ait avans dönemine ilişkin avans ödeme bildiriminde yer alır.
(5) Yapılan itiraz, Piyasa İşletmecisi tarafından kabul edilmediği sürece, ilgili piyasa katılımcısının yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Kendisine tanınan süre içinde itirazda bulunmayan piyasa katılımcısı, ticari işlem onayını tüm içeriğiyle birlikte kabul etmiş sayılır. İtiraz süresinin tamamlanmasından sonra ticari işlem onayları sözleşme niteliği kazanır.
(6) Bir kontrata ait ticari işlem onaylarına ilişkin itiraz olması durumunda, Piyasa İşletmecisi itirazları değerlendirerek ilgili kontratı askıya alabilir.
(7) Piyasa İşletmecisi tarafından kabul edilmeyen itiraz başına 1.000 TL ücret, katılımcının gün içi piyasası işletim ücretine ilave edilir. İtirazlar neticesinde toplanan ücret, gün içi piyasası işletim ücreti değişken payından düşülür.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 132/E maddesinin beşinci fıkrasının (ç) ve (d) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ç) Piyasa katılımcısının adına PYS’ de kayıtlı tüm serbest tüketicilerin kayıtları, katılımcının teminat seviyesinin saat 11:00 itibarıyla sunması gereken toplam teminat tutarını karşılamadığı ilk iş gününden itibaren geçerli olacak şekilde silinir ve bu işlem ile ilgili olarak Piyasa İşletmecisi tarafından TEİAŞ’a, ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ve ilgili görevli tedarik şirketine; ilgili görevli tedarik şirketi veya OSB tarafından da iki iş günü içerisinde ilgili serbest tüketicilere bilgi verilir. Yapılan işlem hakkında piyasa işletmecisinin internet sitesinden bilgilendirme yapılır. Bu piyasa katılımcısının piyasa işletmecisine karşı tüm mali yükümlülüklerini tamamlamasını takip eden üç fatura dönemi için portföyüne serbest tüketici kaydetmesine izin verilmez. Söz konusu piyasa katılımcısı hakkında ivedilikle Kuruma bilgi verilir ve Kanunun 16 ncı maddesi çerçevesinde işlem tesis edilir.
d) Görevli tedarik şirketinin portföyüne düşen veya dağıtım lisansı sahibi ilgili OSB bünyesinde enerji tedarik edecek olan serbest tüketicilerin yapmış olduğu çekişler sebebiyle, ilgili tedarik şirketinin dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, portföye düşüş tarihinden itibaren Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili dağıtım şirketine veya TEİAŞ’a yapılan bildirimi takip eden ikinci iş günü dahil olmak üzere belirlenen uzlaştırma dönemleri için piyasa takas fiyatı üzerinden değerlendirilir.”
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 132/G maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Piyasa katılımcısının adına PYS’de kayıtlı tüm serbest tüketicilerin kayıtları;
1) Lisansının kendiliğinden sona erdiği tarihten,
2) Lisansın iptal edilmesine veya piyasa katılımcısının talebi üzerine sona erdirilmesine ilişkin Kurul Kararının piyasa işletmecisine bildirildiği tarihten,
itibaren geçerli olacak şekilde silinir ve bu işlem ile ilgili olarak Piyasa İşletmecisi tarafından TEİAŞ’a, ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ve ilgili görevli tedarik şirketine; ilgili görevli tedarik şirketi veya OSB tarafından da iki işgünü içerisinde ilgili serbest tüketicilere bilgi verilir. Katılımcının, varsa sonraki fatura dönemine ilişkin serbest tüketici talepleri silinir.
ç) Görevli tedarik şirketinin portföyüne düşen veya dağıtım lisansı sahibi ilgili OSB bünyesinde enerji tedarik edecek olan serbest tüketicilerin yapmış olduğu çekişler sebebiyle, ilgili tedarik şirketinin dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, portföye düşüş tarihinden itibaren Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili dağıtım şirketine veya TEİAŞ’a yapılan bildirimi takip eden ikinci işgünü dahil olmak üzere; lisansı iptal edilen veya sona eren piyasa katılımcısının ise portföyünden çıkarılan serbest tüketicilerin çekişleri nedeniyle oluşan enerji dengesizliklerinin portföye düşüş tarihinden itibaren kayıtların silindiği tarihe kadar belirlenen uzlaştırma dönemleri için piyasa takas fiyatı üzerinden değerlendirilir.”
MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 133 üncü maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Piyasa katılımcıları, fatura dönemine ait uzlaştırma bildirimlerine ya da faturalara ilişkin itirazda bulunabilir. Fatura itiraz başvuruları, itirazların veriş-çekiş ölçüm değerlerine ilişkin olması halinde TEİAŞ’ın ilgili birimlerine veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca hesaplanan LÜYTOB değerine ilişkin olması halinde ilgili görevli tedarik şirketine, diğer durumlarda Piyasa İşletmecisine faturanın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde yazılı olarak yapılır. İtiraz başvurularında, itiraz sebeplerinin belirtilmesi zorunludur.”
“(3) Yapılan itirazın veriş-çekiş ölçüm değerlerine, 17 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulan kategorilerin toplam tüketim değerlerine veya LÜYTOB değerlerine ilişkin olması halinde;
a) TEİAŞ’ın ilgili birimleri ya da ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, kendisine yapılan itirazı, 15 gün içerisinde sonuçlandırarak ilgili piyasa katılımcısına ve Piyasa İşletmecisine bildirir.
b) Piyasa İşletmecisi TEİAŞ’ın ilgili birimleri ya da ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından kendisine sonuçları yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilen itirazları 5 iş günü içerisinde sonuçlandırır ve gerekli düzeltme işlemi yapılır. Yapılan düzeltme piyasa katılımcısına yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilir.
c) Piyasa İşletmecisi, görevli tedarik şirketleri tarafından LÜYTOB değerlerine ilişkin yazılı olarak veya PYS üzerinden kendisine bildirilen sonuçlara göre gerekli düzeltme işlemini 134 üncü madde hükümleri kapsamında yapar. Yapılan düzeltme ilgili görevli tedarik şirketine yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilir.”
MADDE 10- Bu Yönetmelik 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11- Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.