Bilindiği gibi, Vergi Usul Kanununda tebliğ esasları; vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazılar adresleri bilinenlere posta yolu ile tebliğ edileceği hükme bağlanmıştır. Posta ile, memur eliyle ve ilan yolu ile yapılmakta olan vergi tebligatları 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda da tebliğ edilmeye başlanmıştır.
Buna göre; vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden; her türlü yazı, bilgi, ihbarname, ödeme emri, bilgi isteme ve benzeri evraklar mükelleflerin e-posta adreslerine yani e-mail’lerine gönderilmek şeklinde tebliğ edilmektedir. Tebligat e-posta adresine gönderildiği tarihten itibaren 5 gün içinde tebliğ edilmiş sayılmaktadır.
Öte yandan, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili usul ve esasları belirleme yetkisini kullanarak yayınladığı 456 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde gerekli açıklamaları yapmıştır. (Tebliğ, 27/08/2015 tarih ve 29458 sayılı ResmÎ Gazete’de yayınlanmıştır).
E- tebligat başvurusunu mükellefler, kendileri veya kanuni temsilcileri aracılığıyla yapabilecekleri gibi, noterden verecekleri vekaletnamelerle vekilleri aracılığıyla da yapabilirler.
Vergi Usul Kanunun 107/A maddesine göre; elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilen ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar aşağıda gösterilmiştir;
- Kurumlar vergisi mükellefleri,
- Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar,
- Ve isteğe bağlı olarak elektronik tebligat yapılmasını talep edenler.
Ancak, kazançları basit usulde tespit edilen gelir vergisi mükellefleri ile gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerin elektronik tebligat alma zorunluluğu yoktur.
E-Tebligat başvurusu sırasında düzenlenen Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde belirtilen telefon numarasına SMS yoluyla ve/veya bildirilen e-posta adresine mail yolu ile bilgilendirme yapmaktadır.ancak bu durum uygulamada ciddi sorunların yaşanmasına neden olmaktadır.
E-Tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır. Ayrıca posta yoluyla tebligat yapılmaz. Böyle bir durum karşısında ilgili kişi şifre ve parolasıyla beraber GİB portalına girip, ilgili tebliğ evraklarını yazıcıya indirmesi gerekir. Buna göre ilgili evraklar tebliğ-tebellüğ edilmiş olmaktadır.
E- tebligat kapsamında olan mükellefler https://intvrg.gib.gov.tr internet adresine giriş yaparak daha önce düzenledikleri Elektronik Tebligat Talep Bildirim Formu’ndaki mevcut bilgilerini güncelleyebilirler.
Zorunlu veya kendi istekleriyle elektronik tebligat sistemine dahil olan mükellefler zorunlu olmadıkça sistemden çıkmaları mümkün değildir. Bu zorunluluk halleri ise; ölüm, gaiplik veya tüzel kişililerde ticaret sicil kaydının (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) silinmesi gibi hallerdir.
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 456 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde E-Tebligat sistemine dahil olmak zorunda olan mükelleflerin, süresinde bildirimde bulunmamaları Vergi Usul Kanununun Mükerrer 355. maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası ile cezalandırılacaklarını, Tebliğ ile re'sen oluşturulan internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parolası ile şifresi tebliğ edilerek E-Tebligat gönderimi başlatılacağı açıklanmıştır.
Elektronik tebligat sistemine dahil olması zorunlu olanlardan Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve mükerrer 257 nci maddeleri uyarınca, Kanunun Mükerrer 355 inci maddesindeki cezai müeyyide uygulanacağını onaylayan Danıştay 4 Daire’sinin kararı Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 08/11/2017 günlü E:2017/618 K:2017/521 sayılı kararı ile dava konusu tebliğin "ceza hükümleri" başlıklı 9 uncu maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar vermiştir.
Buna göre; mükelleflerin E-tebligat uygulamasına ilişkin cezai işlemlerde Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu kararını dikkate almaları yararlarına olacaktır. Maliye’nin de tebliği Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu Kararı doğrultusunda uygulama değişikliğine gitmesi bekleniyor. Gerçektende son yıllarda elektronik ortamda tebliğ edildiği kabul edilen ve fakat mükellefin bilgisi olmadan gıyabında kesinleştirilen bir çok cezalı tarhiyatlar nedeni ile vergi mükellefleri mağdur olmaktadır. Vergi ve ceza ihbarnamesi olsun, ödeme emri olsun veya vergi inceleme raporu olsun bu gibi evrakların mükelleflerin gıyabında elektronik ortamda tebliğ edildiğini görmekteyiz. Önemli olan tebligattan vatandaşın muttali olmasıdır. Vatandaşın muttali olmadığı e- tebligattan dolayı astronomik cezalara maruz kalması gerçekten çok üzücü bir durumdur. Maliye Bakanlığı’nın bu durumu Danıştay vergi dava daireleri kararı kapsamında yeniden ele alması gerekecektir.