Bu yazımda dolandırıcılık suçu ile diğer suçların farkına değinmek istiyorum.
Hırsızlık suçu ile dolandırıcılık suçunun farkları
Dolandırıcılık suçunda, mağdur malın alınmasına rıza göstermektedir, ancak bu rıza hileyle alınmış, aldatılmış(görünüşte) bir rızadır. Oysa hırsızlık suçunda mağdurun hiçbir rızası yoktur.
Hırsızlık suçu yalnızca taşınabilir mallar için söz konusu olur. Oysa dolandırıcılık suçu, taşınır ve taşınmaz mallar da dahil olmak üzere her türlü malvarlığı değerine karşı işlenebilir.
Hırsızlık suçunda suçun oluşması için kast yeterli olmayıp failde ‘’kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak amacı’’ bulunması yeterlidir. Oysa dolandırıcılık suçunda kast yeterlidir.
Güveni kötüye kullanma suçu ile dolandırıcılık suçunun farkları
Güveni kötüye kullanma suçunda malın teslimi belirli bir biçimde kullanılmak için hukuka uygun yöntemlerle ve aldatılmamış özgür bir iradeye dayanılarak yapıldığı halde, dolandırıcılık suçunda teslim hileli davranışlar kullanılarak sakatlanmış, özgür olmayan bir iradeye dayanmaktadır.
Dolandırıcılık suçunda, haksız çıkarın sağlanması dolayısıyla suç tamamlanmaktadır. Suçun oluştuğu an, çıkarın sağlandığı, zararın verildiği andır. Güveni kötüye kullanma suçunda ise suçun oluştuğu an, zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunma veya bu devir olgusunu inkar seçimlik hareketlerinden birinin gerçekleştiği an olup, bu ana kadar gerçekleşen eylemler suç oluşturmaz.
Dolandırıcılık suçunda başlangıçta oluşan bir kast bulunmaktadır. Zilyetliğin hileli davranışlar kullanılarak elde edilmesi, bu suçta malın teslimi öncesi kast bulunduğunu ortaya koymaktadır.
Güveni kötüye kullanma suçunda ise sonradan oluşan bir kast söz konusudur. Mal, fer’i zilyede belli amaçlar için tevdi edildikten sonra, geri verilmesi aşamasında malın tesliminden sonra kast oluşmaktadır.
Yağma suçu ile dolandırıcılık suçunun farkları
Yağma suçunda mal, cebirle ya da tehditle alınmaktadır. Oysa dolandırıcılık suçunda hileli davranışla alınmaktadır.
Dolandırıcılık suçunun konusu malvarlığıdır. Yağma suçunda ise zilyetlik ve hürriyetle birlikte irade özgürlüğü de suçun hukuksal konusunu oluşturmaktadır.
Yağma suçunun hukuki konusu taşınabilir maldır. Dolandırıcılık suçunun konusu ise malvarlığına ilişkin her türlü varlık ve değer olabilir.
Dolandırıcılık suçunda başlangıçta oluşan bir kast vardır. Zilyetliğin hileli davranışlar kullanılarak elde edilmesi, bu suçta malın teslimi öncesi kast bulunduğunu ortaya koymaktadır.
Ancak yağma suçunun oluşabilmesi için failin baştan beri yağma amacıyla hareket etmesi gerekmez.
Bazı durumlarda fail, hırsızlık amacıyla harekete geçmesine karşın sonraki bir aşamada cebir veya tehdit kullanabilmektedir. Eylemin başında veya ortasında cebir ve tehdit kullanmasının bir önemi bulunmayıp hırsızlık amacıyla başlanmış eyleme mağdurun eşya üzerindeki egemenliği sona ermeden cebir ya da tehdit eklenmişse yağma suçu oluşur.
Mağdurun hırsızlığa konu mal üzerindeki zilyetliği sona erene kadar kullanılan cebir ya da tehdit, hırsızlığı yağmaya dönüştürür.
Kaynak: İsmail Ercan Ceza Özel Hukuku